พระอาจารย์ประยุทธ์ ปยุตฺโตท่านได้กล่าวว่า มีผู้ชอบแย้งว่า ทำดีไม่เห็นได้ดีเลย ฉันทำดีแต่ได้ชั่ว ไอ้คนที่ทำชั่วมันกลับได้ดี นี้ก็เป็นอีกเรื่องหนึ่งที่น่าสนใจ เบื้องแรกเราต้องแยก การให้ผลของกรรมออกเป็น 2 ระดับคือ ระดับที่เป็นผลกรรมแท้ๆ กับระดับผลข้างเคียงที่ได้รับภายนอก ยกตัวอย่างอุปมาจึงจะพอมองเห็นชัดเช่น นาย ก.ขยันปลูกมะม่วง ตั้งใจปลูกอย่างดี พยายามหาวิธีการที่จะปลูก ปลูกแล้วปรากฏว่ามะม่วงงอกงามจริงๆ แล้วนาย ก.ก็มีมะม่วงเต็มสวน แต่นาย ก.ขายมะม่วงไม่ได้ มะม่วงเสียเปล่ามากมาย นาย ก.ไม่ได้เงิน นาย ก.ก็ไม่รวย นาย ก.ก็บ่นว่า " ผมขยันทำดี ปลูกมะม่วงเต็มที่ แต่ผมไม่ได้ดี ไม่รวย " ปัญหาที่เกิดขึ้นคือนาย ก.ลำดับเหตุและผลไม่ถูก แยกขั้นตอนของการได้รับผลกรรมไม่ถูกต้อง นาย ก.ทำเหตุคือขยันปลูกมะม่วง ก็จะต้องได้รับผลคือได้มะม่วง มะม่วงก็งอกงาม มีผลดกบริบูรณ์ นี่ผลตรงกับเหตุ ปลูกมะม่วงก็ได้มะม่วง ขยันปลูก มะม่วงก็ดก แต่นาย ก.บอกว่าไม่ได้เงิน ไม่รวย ปลูกมะม่วงแล้วไม่ได้เงิน...นี่ไม่ถูกแล้ว ปลูกมะม่วงแล้วจะได้เงินได้อย่างไร ปลูกมะม่วงก็ต้องได้มะม่วง แสดงว่านาย ก.พูดลำดับเหตุผลผิด เหตุผลที่ถูกคือปลูกมะม่วง ก็ต้องได้มะม่วง แต่ปลูกมะม่วงแล้วรวย หรือปลูกมะม่วงแล้วได้เงินนี้ยังไม่ถูกต้อง ถ้าปลูกมะม่วงแล้วได้มะม่วงมากมาย มะม่วงล้นตลาด คนปลูกทั่วประเทศ ขายไม่ออกก็เสียเปล่า ก็เป็นอันว่าไม่ได้เงิน ฉะนั้น ก็ไม่รวย อาจจะขาดทุนยุบยับก็ได้...เราต้องแยกเหตุผลให้ถูก คุณปลูกมะม่วงก็ต้องได้มะม่วง ส่วนจะได้เงินหรือไม่นั้น ต้องอยู่ที่เหตุปัจจัยอื่น ซึ่งเป็นลำดับเหตุและผลอีกช่วงหนึ่ง ที่จะต้องแยกแยะวินิจฉัยต่อไปอีก เช่นว่าคุณขายเป็นไหม รู้จักตลาดไหม ตลาดตอนนี้มีความต้องการมะม่วงไหม ราคาดีไหม ถ้าตอนนี้คนต้องการมะม่วงมาก ราคาดี จัดการเรื่องขายได้เก่ง คุณก็ได้เงินมากจากการขายมะม่วง ก็รวย...นี่เป็นอีกตอนหนึ่ง คนเราโดยทั่วไปมักเป็นอย่างนาย ก.นี้คือมองข้ามขั้นตอนของเหตุผล จะเอาปลูกมะม่วงแล้วรวย จึงยุ่ง จึงผิด ในเรื่องนี้จะต้องแบ่งลำดับเรื่องเป็น 2 ขั้น ขั้นที่ 1 บอกแล้วว่าปลูกมะม่วงก็ต้องได้มะม่วง เมื่อได้มะม่วงแล้ว ขั้นที่ 2 ทำอย่างไรจึงจะได้เงิน จึงจะรวย... เราต้องคิด 2 ตอน ตอนที่ 1 ถูกต้องตามเหตุปัจจัยแน่นอนแล้ว คือปลูกมะม่วงก็ต้องได้มะม่วง หลักกรรมก็เหมือนกัน หลักกรรมในขั้นที่ 1เหตุดี ผลดี เช่นเมื่อท่านปลูกเมตตาขึ้นในใจ ท่านก็มีเมตตา มีความแช่มชื่น จิตใจสบาย ยิ้มแย้มผ่องใส มีความสุข แต่จะได้รับผลอะไรต่อไปนั้น เป็นอีกเรื่องหนึ่ง