โอวาทปาติโมกข์ หมายถึงหลักคำสอนสำคัญทางพระพุทธศาสนาอันเป็นไปเพื่อป้องกันและแก้ปัญหาต่างๆ ในชีวิตเป็นไปเพื่อให้ความหลุดพ้น หรือคำสอนอันเป็นหัวใจพระพุทธศาสนา ที่พระพุทธเจ้าแสดงแก่พระอรหันต์สาวก ๑๒๕๐ รูป ณ วัดเวฬุวันในวันเพ็ญเดือน ๓ ........


บทสวดนี้ กล่าวถึง สาระหลักแห่งพุทธธรรม

หลักการแห่งพระพุทธศาสนา3
อุดมการณ์4
และ วิธีการ6


มีเนื้อหา ดังนี้


สพฺพปาปสฺสอกรณํ
กุสลสฺสูปสมฺปทา
สจิตฺตปริโยทปนํ เอตํ พุทธานสาสนํฯ
การไม่ทำความชั่วทั้งปวง ๑
การบำเพ็ญแต่ความดี ๑
การทำจิตของตนให้ผ่องใส ๑
นี้เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย


ขนฺตี ปรมํ ตโป ตีติกฺขา
นิพฺพานํ ปรมํ วทนฺติ พุทฺธา
น หิ ปพฺพชิโต ปรูปฆาตี
สมโณ โหติ ปรํ วิเหฐยนฺโตฯ
ขันติ คือความอดกลั้น เป็นตบะอย่างยิ่ง
พระพุทธเจ้าทั้งหลายกล่าวว่า นิพพานเป็นบรมธรรม
ผู้ทำร้ายคนอื่น ไม่ชื่อว่าเป็นบรรพชิต
ผู้เบียดเบียนคนอื่น ไม่ชื่อว่าเป็นสมณะ

อนูปวาโท
อนูปฆาโต
ปาติโมกฺเข จ สํวโร
มตฺตญฺญุตา จ ภตฺตสฺมึ
ปนฺตญฺจ สยนาสนํ
อธิจิตฺเต จ อาโยโค
เอตํ พุทฺธาน สาสนํฯ
การไม่กล่าวร้าย ๑
การไม่ทำร้าย ๑
ความสำรวมในปาฏิโมกข์ ๑
ความเป็นผู้รู้จักประมาณในอาหาร ๑
ที่นั่งนอนอันสงัด ๑
ความเพียรในอธิจิต ๑
นี้เป็นคำสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย



เป็นบทสวด ที่ไพเราะมาก(ภาษาที่ใช้ มีลักษณะกวีด้วย)
ถ้าสวดแล้วออกเสียงดังๆ สำเนียงแบบทางธรรมยุติ จะน่าฟังมาก

บางท่าน อาจจะแปลกใจว่า พระภิกษุที่มาชุมนุมกัน เป็นพระอรหันต์ทั้งสิ้น(1250รูป... มากกว่าตอนกระทำปฐมสังคายนาเสียอีก)
ในเมื่อท่านเหล่านั้น ล้วนหลุดพ้นหมดแล้ว
แล้ว พระพทธองค์ท่านทรงเทศน์สอนพระอรหันต์อีกทำไม

ความจริง สาระหลักแห่งโอวาทปาติโมกข์ เป็นการสรุป หลักการ อุดมการณ์ วิธีการ แห่งคำสอนของพระพุทธองค์.... ให้ ภิกษุสาวกที่ต่างมีพื้นฐานจริตแตกต่างกัน บรรลุธรรมด้วยกุศโลบายที่แตกต่างกัน เผยแผ่ไปในแนวทิศทางเดียวกันนั่นเอง

ถ้าไม่มีหลักการแห่งโอวาทปาติโมกข์วางไว้เป็นหลักสำคัญ
ก็จะขาดแนวทางหลัก ในการให้อนุชนรุ่นหลังเดินตาม