สิ่งที่น่ารักน่าฟูใจทั้งหลาย ที่เรียกว่ากามคุณ เป็นเหตุให้เกิดความสุข โดยต้องอาศัยความกำหนัด ความรัก ความยั่วยวน ความพอใจเข้าช่วยด้วย จึงจะเป็นความสุขไปได้ เมื่อมีความสมหวังแล้วก็เคยชิน เบื่อและเสาะหาใหม่สืบไป จึงเป็นของเผาลนอยู่เสมอ และขณะเหมือนของยืมผู้อื่นเขามา
บรรดาสิ่งอันเป็นที่ตั้งแห่งความใคร่ จะเป็นพวกรูปธรรม คือ รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส หรือที่เป็นพวกนามธรรม เช่น ยศศักดิ์ สรรเสริญ ก็ดี ที่เป็นที่ตั้งแห่งความกำหนัดรักนั้นเป็นเหมือนเหยื่ออันหุ้มเบ็ดไว้
และเมื่อกำลังเมามัวหลงรักอยู่ ก็ต้องอุทิศหัวใจตนให้เป็นเหมือนเขียงรองสับเนื้อ ยอมรับทุกๆประการเพื่อบำรุงบำเรอของรักจนกว่าจะเบื่อหน่าย และพร้อมกันนั้นยังเป็นทางเกิดขึ้นแห่งความหึงหวง อิจฉาริษยา ซึ่งเป็นเครื่องเผาลนอีกเป็นอย่างมาก และยิ่งในเมื่อไม่ได้ ยังกำลังปรารถนาจ้องมองอยู่แล้ว ดูเหมือนว่าภายในใจจริงนั้นมิได้มีคุณธรรมอาศัยอยู่เลย เพราะบรรจุเต็มไปด้วยไฟฟ้า คือทะยานอยาก
และการคำนึงหาอุบายที่จะใหได้ผลสมอยากเท่านั้น
ในทำนองอันตรงกันข้าม นาทีแห่งความจืดชืดสนิทจากความรัก ก็คือนาทีแห่งความโปร่งใสเยือกเย็นของใจนั่นเอง
พระพุทธองค์จึงตรัสว่า การชนะความรักเป็นความสุข ผู้แพ้ความรักต้องทำงานให้ความรักทั้งหมด เพราะในขณะนั้นตนของตนเองไม่มี ผู้ที่พยายามในความรักจนสำเร็จสมหมาย ก็คือผู้ที่แพ้ความรักตลอดเวลา จนหมดไม่มีอะไรจะแพ้อีก สำหรับความรักเรื่องนั้น รายนั้น

กามคุณ คือ รสอร่อยของโลก สีสันของโลก และความวิจิตรของโลก

เป็นสิ่งที่มีทั้งคุณ และโทษ แต่การเห็นโทษนั้นยากกว่าเห็นคุณ

เพราะการสัมผัสรู้ถึงคุณ รู้ได้โดยตรงทันที ที่สัมผัส และเกี่ยวข้อง
ส่วนการจะรู้ถึงโทษ ต้องอาศัยปัญญา มองเข้าไปลึก ถึงผลตามมา
จึงจะสามารถเห็นโทษ จากผลที่ตามมา ซึ่งอยู่ลึกไปกว่าการสัมผัสรู้
ต่อรสอร่อยโดยตรงทันทีที่สัมผัส


และเพราะรู้สึกต่อรสอร่อย จึงง่ายที่ธรรมชาติของจิต จะน้อมไปในทาง
เพลิดเพลิน ติดใจ และจมหยุดอยู่ตรงความสุขเอร็ดอร่อยที่อยู่ตรงหน้า
ไม่คิดต่อ ไม่มองต่อ ถึงโทษภัย และผลตามมาที่ยังมองไม่เห็น

ธรรมชาติของกระแสชีวิตในวัฏฏสงสาร จึงไหลไปในทิศทางเดียวกัน
คือ มองเห็นแต่คุณ ที่ฉาบทาผิวเผินเพียงเปลือกนอก
ขาดอุบายทางปัญญา ที่จะรู้จักการมองให้ลึก การมองให้ครบ
จึงมืดบอดต่อการมองเห็นโทษภัย ที่แฝงเร้น ติดเนื่องอยู่คู่กับคุณ

ความเอร็ดอร่อยของโลก ก็คือธรรมชาติอย่างหนึ่ง ที่มันก็เป็นอย่างนั้น
อยู่อย่างธรรมดาของมันอย่างนั้น คือมัน อร่อย สวยงาม ทำให้เกิดความ
รู้สึก เป็นที่สบาย ดึงดูด ชวนให้เคลิ้ม เพลิน และติดใจ

เหมือนไฟ มีธรรมชาติในการให้ความร้อน เมื่อเข้าใกล้ก็จะรู้สึกร้อนเป็นธรรมดา
เช่นเดียวกับลม ที่มีธรรมชาติในการพัดพา เมื่อสัมผัสกระทบ ก็รู้ได้ถึง
การพัดพา ที่มีอยู่ตามธรรมดาของลม

กามคุณ ก็มีธรรมชาติในการมีรสอร่อย เมื่อสัมผัสต่อกามคุณ
ก็รู้สึกอร่อยเป็นธรรมดา เพราะมันเป็นธรรมชาติอย่างนั้นของกามคุณ


พระพุทธองค์ทรงสอนเกี่่ยวกับเรื่องนี้ไว้ว่า

กามคุณ รสอร่อย ตลอดทั้งความวิจิตรทั้งปวงของโลก ไม่ใช่กิเลส
แต่ ราคะ หรือความ ติดใจ นั้นต่างหากคือกิเลส

ไม่จำเป็นต้องรังเกียจ หรือผลักไสกามคุณ แต่ควรระวังใจตัวเอง
อย่าให้ มัวเมา ติดใจ หรือเพลินหลงไหลในรสกาม

กำจัดราคะหรือความติดใจให้หมดสิ้น รสอร่อย และความรู้สึกต่อความอร่อย
ก็ยังมีอยู่ตามธรรมชาติธรรมดา ของมันอย่างนั้น

ผู้รู้ก็ยังเกี่ยวข้องกับกามคุณ ฉลาดในการเลือกสรรค์และดื่มรสของกามคุณ
เหมือนดั่งปลาที่ฉลาด มีความแยบคายในการกินเหยื่อ แล้วเหลือเบ็ด
เปล่าๆทิ้งไว้ให้ดูต่างหน้า

ความสุขในโลก ทั้งหยาบประณีตละเอียด ไม่ต้องรังเกียจผลักไส
แค่เติมเต็มความรู้ เพิ่มความเข้าใจ มองเห็นครบถ้วนทั้งคุณและโทษภัย
ก็เกี่ยวข้องได้ ด้วยภาวะของจิตที่อยู่เหนือ

เมื่อมีปัญญาเป็นเครื่องสลัดออก ทุกการเกี่ยวข้องก็จะไม่ตกค้างความติดใจ
ทิ้งไว้ เป็นร่องรอย

ปลาก็ไม่ติดเบ็ด เนื้อก็ไม่ติดบ่วงนายพราน
โดยไม่จำเป็นต้องหนีเหยื่อที่อยู่บนเบ็ด และที่อยู่ในบ่วง
เพราะปลารู้จักทั้งเหยื่อและเบ็ด เนื้อก็รู้จักทั้งเหยื่อและบ่วง

บัณฑิตผู้ฉลาดหากต้องเกี่ยวข้องกับกาม
ก็เติมเต็มความรู้ ให้รู้จักธรรมชาติของกาม คุณและโทษ
ของกาม อุบายเทคนิควิธี ในการเกี่ยวข้องกับกามอย่างมีศิลปะ
ชนิดที่ทำให้รอดพ้นจากอำนาจของกามได้ทุกครั้งเมื่อมีการเกี่ยวข้อง


ขอยุติการระบายความฟุ้งเรื่องของกาม แต่พองามเพียงเท่านี้

ผู้ที่ละกามคุณได้
คือบุคคลผู้ประเสริฐสุด ๆ
เราเรียกท่านเหล่านั้นว่า
"อริยบุคคล"

ใช่ๆ ตอนนี้ผมไม่รักใครเลย