กระแสการปรุงแต่งแห่งการเกิดวิมุตติญาณทัสสนะ
ภิกษุ ท.! เมื่อ สติ สัม ป ชัญ ญ ะ มีอยู่, หิริและโอตัปปะของผู้มีสติสัมปชัญญะอันถึงพร้อมแล้ว
ก็เป็นหิริโอตตัปปะถึงพร้อมด้วยอุปนิสัย;
เมื่อ หิริและโอตตัปปะ มีอยู่, อินทรียสังวรของผู้ถึงพร้อมแล้วด้วยหิริและโอตตัปปะ
ก็เป็นอินทรีย์สังวรถึงพร้อมด้วยอุปนิสัย ;
เมื่อ อินทรียสังวร มีอยู่, สีลของผู้ถึงพร้อมแล้วด้วย
อินทรียสังวรก็เป็นสีลถึงพร้อมด้วยอุปนิสัย ;
เมื่อ สีล มีอยู่, สัมมาสมาธิของผู้ถึงพร้อมแล้วด้วยสีล
ก็เป็นสัมมา-สมาธิถึงพร้อมด้วยอุปนิสัย ;
เมื่อ สัมมาสมาธิ มีอยู่, ยถาภูตญาณทัสสนะของผู้ถึงพร้อมแล้วด้วย
สัมมาสมาธิ ก็เป็นยถาภูตญาณทัสสนะถึงพร้อมด้วยอุปนิสัย ;
เมื่อ ยถาภูติญาณทัสสนะ มีอยู่, นิพพิทา วิราคะ ของผู้ถึงพร้อม
แล้วด้วยยถาภูตญาณทัสสนะ ก็เป็นนิพพิทาวิราคะถึงพร้อมด้วยอุปนิสัย ;
เมื่อ นิพพิทาวิราคะ มีอยู่, วิมุตติญาณทัสสนะ ของผู้ถึงพร้อมแล้ว
ด้วยนิพพิทาวิราคะ ก็เป็นวิมุตติญาณทัสสนะถึงพร้อมด้วยอุปนิสัย.
- อฎฺฐก. อํ ๒๓/๓๔๘/๑๘๗.
------------------------
กุศลกรรมในบุญกิริยาวัตถุ ๑๐ คือ
อารมณ์กรรมฐานทีทำให้ถึงนิพพาน หรือสูงสุดคือบรรลุธรรมขั้นสูง ก็ยังมีอานาปานสติ กับสติปัฏฐาน4