นี่หลวงพ่อจะให้อุบายธรรมแนวคิดขึ้นมาย่อๆเอาไว้
เป็นลักษณะตัวใครตัวมันนะ
.. อย่าไปคอยผัว อย่าไปคอยเมีย อย่าไปคอยลูกคอยหลาน
อย่าไปคอยเพื่อนฝูง เราไม่คอยใครทั้งสิ้น

เป็นเราคนเดียวทั้งสิ้น ล่ะก็เดินหน้าต่อไป ไม่ต้องบอกใคร ตัวใครตัวมันละ เรื่องนี้
ใจเราคนเดียว เรียกว่า ดูใจตนเอง


การภาวนา ภาวนาน่ะ ดูใจตัวเอง
เคยได้ฟังมั๊ย ...เคยได้ฟัง

การดูใจหมายถึงอะไร
คำว่าดูหมายถึงอะไร..ดูหมายถึงว่าตา

คนตาบอดดูได้ไหม?..ดูไม่ได้ ดูไม่เห็น
คำว่าดูหมายถึงคนตาดี จะรู้ว่าอะไรเป็นอะไรได้
ว่านั่นสีขาวสีดำสีแดง จะรู้ได้ เพราะว่าเป็นคนตาดีดู

ทีนี้ ภาวนาเหมือนกันว่า ให้ดูใจ
คำว่าดูใจ หมายถึงว่าอะไรดู หมายถึงตาเหมือนกัน

ตาหมายถึงอะไร... หมายถึงปัญญา
ปัญญา เป็นตาของใจโดยเฉพาะ
ต้องสร้างปัญญาขึ้นมาประดับใจให้ได้

ปัญญาเรามีอยู่เนียะ แต่ปัญญาเรายังไม่กลั่นกรอง ยังไม่อบรมสั่งสอน
ปัญญาจึงไม่ฉลาดเฉียบแหลม ไม่สามารถจะทำอะไรได้เต็มที่
เป้นมัวๆ หลงๆลืมๆกันอยู่เนียะ คือไม่สว่าง

ถ้าสร้างปัญญาขึ้นมาสว่างเมื่อไหร่ล่ะก็ มันจะดูใจตัวเองได้
ว่าใจเรามีความยึดติดอะไรบ้าง
นี่เริ่มใหม่ ดูใจต้องดูอย่างนี้

ใจจริงๆ เป็นตัวๆไหม.??.... ไม่เป็นเนื้อเป็นตัวหรอก
แต่ในความรู้สึก มันจะบอก


ดูอันดับแรก คือดูอารมณ์ของใจ พูดง่ายๆ
อารมณ์ของใจเนียะ เป็นแสงสะท้อนออกมาจากใจโดยตรง

ก่อนจะเข้าถึงใจได้ ต้องดูอารมณ์ของใจนี้ไว้ก่อน

อารมณ์ของใจหมายถึงอะไร?
อารมณ์แห่งความยึดติด อารมณ์แห่งความรัก แห่งความโลภ ความโกรธ ความหลง
แต่ละอย่างมีอารมณ์ด้วยกันทั้งสิ้น

เหมือนกับแสงสว่าง
แสงสว่าง มันสะท้อนออกมาจากไฟ
ไฟมันต่างหาก แสงสว่างก็ต่างหาก
งั้นถ้าเราจะดูไฟ ต้องตามแสงไฟไป มันจะเห้นจะรู้ว่าไฟจริงๆเป็นยังไง


ใจเหมือนกัน ก่อนจะรู้ใจนี่นะ ก็ต้องดูอารมณ์ของใจ
พอดูอารมร์แล้วเนียะ เกิดจากใจเพราะอะไร
นั่นแหละ

อันดับแรกเราต้องดูอารมณ์ของใจเอาไว้
แล้วก็ลงเข้าหาตัวใจโดยตรง โอ๋ ใจเป็นอย่างนี้ อย่างนี้ อย่างนี้เนาะ

ถ้าใจเป็นอย่างไร อารมณ์ของใจออกมาอย่างนั้น

นี่เรียกว่า เราต้องศึกษา
ศึกษาคือต้องฝึกตาเราให้มีความสว่าง คือหมายถึงปัญญา คิดบ่อยๆ
เอาปัญญาเรามีอยู่มาคิดกัน

เดี่ยวนี้ปัญญาเรามีอยู่ แต่มันยังอันหนึ่ง คือ "เปลี่ยนความเห็นยังไม่ได้" (ชาติสยาม-ล้างมิจฉาทิฐิ)

ถ้าเปลี่ยนความเห้นไม่ได้ แนวความคิดเราก็คิดไปตามความเห็นเดิมน่ะ
ว่าอันนี้ก็เป็นของของเรา ก็เรื่อยยย ไปเรื่อยๆ อันนั้นแหละ มันไม่เป็นผลดีกับเราเลย

เปลี่ยนความเห็นซะ ให้เป็นสัมมาทิฐิเห็นชอบ
ให้เป็นไปตามไตรลักษณ์ คือ อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา
คิดบ่อยๆอย่างนี้ นี่คือภาวนา คืออุบายสอนใจโดยตรง

นี่หลวงพ่อจะให้อุบายในความคิด การฝึกสติฝึกปัญญา เพื่ออบรมใจตนเองให้ได้
ต่อไปนี้เราอย่าประมาทในชีวิตของตนเอง แต่ละวันละคืนยืนเดินนั่งนอน ต้องนึกถึงความตายอยู่เป้นนิจ นี่คือว่าผู้ฝึกฝนอบรมตัวเอง หมายถึงปัญญาสอนใจตัวเอง
จึงเรียกว่า "จิตตัง ลักเขถะ เมธาวี - ผู้มีปัญญาดีเท่านั้น จึงรักษาจิตได้ สอนจิตได้"
ถ้าสติปัญญาไม่ดี สอนจิตได้ไหม...สอนไม่ได้
เราจึงมาฝึกปัญญาเราให้ดี เพื่อมาสอนจิตเราให้ได้

นี่หลวงพ่อได้ให้อุบายธรรมะมาคิดว่าสมควรแก่กาลเวลา
เอวังก้มีด้วยประการฉะนี้