ย้อนหลังกลับไปในสมัยพุทธกาล
ผมขอเรียนถามท่านผู้ศึกษาพระไตรปิฎก สุตตันตปิฎก หน่อยครับว่า

สาวกของพระพุทธเจ้า ก่อนที่จะบรรลุพระอรหัตผลนั้น เมื่อมีดวงตาเห็นธรรมแล้ว
ก็เร่งปฏิบัติธรรม จนสำเร็จเป็นพระอรหันต์

ขอเรียนถามท่านว่า ก่อนที่ท่านจะบรรลุธรรมนั้น จำเป็นหรือไม่
ที่จะต้องรู้หลักธรรมทั้งหมดในพระไตรปิฎก

หรือว่า ท่านบรรลุธรรมสำเร็จเป็นพระอรหันต์ จึงจะรู้แจ้งแทงตลอดในหลักธรรม
ของพระไตรปิฎก

ดูก่อนท่านทั้งหลาย...........................
ยามใดที่ท่านหายใจเข้า..........ท่านต้องเรียนหรือไม่
ยามใดที่ท่านหายใจออก..........ท่านต้องเรียนหรือไม่
ยามใดที่หยุดหายใจเข้าและออก...ท่านต้องเรียนหรือไม่

เมื่อเกิดปัญญารู้แจ้งและเห็นจริงในธรรมชาติ สิ่งที่ท่านได้รู้จะบอกกล่าวออกมาเป็นอักษร

ขอให้ทุกท่านรู้แจ้งเทอญฯ................

พระไตรปิฎก ต้นกำเนิดก็มาจากการบอกเล่านะครับ
ในสมัยพุทธองค์ ภาษาที่ใช้เป็นภาษามคธ ไม่มีตัวหนังสือครับ
มีแต่ภาษาพูด
การศึกษาธรรมก็เอามาจากการฟังการบอก
ที่สำคัญ พระไตรปิฎกเกิดหลังจากพระพุทธองค์
เสด็จปรินิพพานไปแล้วครับ

"ตำรามีไว้ เป็นแนวทาง"
ปริยัติ มีไว้เรียน มีไว้ศึกษา (แม้จบ 9 ประโยค คงไม่เป็นพระอรหันต์ทุกองค์)
ปฏิบัติเพื่อการพิสูจน์ ตนแลเป็นที่พึ่งแห่งตน พิสูจน์ พิจารณา วิตก วิจารณ์
และเมื่อปฏิบัติให้ถูกต้องก็จะได้ปฏิเวธธรรม คือความรู้แจ้งแทงตลอด
ธรรมที่ทำให้ท่านบรรลุเป็นพระอรหันต์ได้คือ การละสังโยชน์ กิเลสที่ละเอียดที่สุด



ปริยัติธรรม ปฏิบัติธรรม ปฏิเวธธรรม
›››
สมเด็จพระญาณสังวร

สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก
http://www.dharma-gateway.com/monk/prea ... sd-186.htm

เจริญในธรรมค่ะ

พระสุตตันตปิฎก ขุททกนิกาย คาถาธรรมบท เล่ม ๑ ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 70

วาจาสุภาษิตย่อมมีผลแก่ผู้ปฏิบัติ

พระศาสดา ทรงสดับถ้อยคำของพระเถระแล้ว ตรัสว่า "อานนท์

ธรรมดาธรรมที่เรา ( ผู้ตถาคต) กล่าวแล้ว ย่อมไม่มีผลแก่ผู้ไม่ฟัง

ไม่เรียน ไม่ท่อง ไม่แสดง โดยเคารพ ดุจว่าดอกไม้สมบูรณ์ด้วยสี

(แต่ ) ไม่มีกลิ่น (หอม) ฉะนั้น. แต่ย่อมมีผลมาก มีอานิสงส์มาก

แก่ผู้ทำกิจทั้งหลายมีการฟังโดยเคารพเป็นต้น " ดังนี้แล้ว ได้ตรัสสอง

พระคาถาเหล่านี้ว่า :-

"ดอกไม้งามมีสี (แต่) ไม่มีกลิ่น (หอม)

แม้ฉันใด, วาจาสุภาษิตก็ฉันนั้น ย่อมไม่มีผล

แก่ผู้ไม่ทำอยู่; (ส่วน) ดอกไม้งาม มีสีพร้อมด้วย

กลิ่น (หอม) แม้ฉันใด, วาจาสุภาษิตก็ฉันนั้น

ย่อมมีผลแก่ผู้ทำดีอยู่."


ค่อยๆอบรม ขณะที่ค่อยๆเข้าใจธรรมทีละเล็กทีละน้อย ก็จะเป็นสังขาร

ขันธ์ปรุงแต่งให้โสภณธรรมฝ่ายดีมากขึ้น เป็นคนมีเมตตา มากขึ้น อดทนมากขึ้นและ

ก็พร้อมๆกับเข้าใจว่าทุกอย่างเป็นพระธรรม ขณะที่เข้าใจก็เป็นการปฏิบัติธรรมสมควร

แก่ธรรมระดับหนึ่ง จึงเห็นประโยชน์ในการฟังพระธรรม


ขออนุโมทนาทุกท่านที่มีศรัทธาในพระธรรม

และร่วมเผยแพร่พระธรรมในทางที่ถูกต้อง

อ้างอิง viewtopic.php?f=26&t=28085


เรื่องภาษาในสมัยพุทธกาล
ภาษามคธเป็นภาษาพูดต่อมาจึงพัฒนาเป็นภาษาบาลีมีตัวอักษรเป็นภาษาเขียน
โดยจารึก(หรือจาร)ลงบนใบลาน โดยปรากฏพระผู้มีพระภาคทรงเรียกท่านพระโปฐิละด้วยคำว่า "ใบลานเปล่า"

ขออนุญาตตอบนะคะ



ฉะนั้นความรู้หนังสือหรือไม่ ไม่ใช่ปัจจัยหลักในการบรรลุธรรมในพระพุทธศาสนา
และผู้ที่จะบรรลุธรรมได้ (ในขณะหรือก่อนบรรลุธรรมนั้น) อาจไม่จำเป็นต้องรู้หลักธรรมทั้งหมดในพระไตรปิฎกค่ะ
ผิดถูกอย่างไรโปรดแนะนำด้วยค่ะ

พระอรหันต์ รู้แจ้งแทงตลอดหลักธรรมทั้งหมดของพระไตรปิฏก ด้วยปัญญา

สงสัยตรงชื่อกระทู้อ่ะค่ะ
ผู้ไม่รู้หนังสือ กับ การบรรลุธรรม

ท่านอรูปหมายความว่าอย่างไรคะ จะสื่อถึงอะไร
ผู้ไม่รู้หนังสือหมายถึงผู้ที่ไม่สามารถอ่านออกเขียนได้หรือเปล่าคะ

ผมขอสาธุ สาธุ สาธุในธรรมทานของทุกๆท่านครับ

ส่วนเรื่องหัวข้อนั้น ทุกท่านได้ตอบคำถามไขข้อข้องใจ
ตรงกับคำถามในใจผมแล้วครับ ขอบคุณครับ

ท่านที่บรรลุธรรมโดยมีพระพุทธเจ้าเป้นผู้สอนนั้น พระพุทธเจ้าท่านเป็นบรมครู คือรู้ว่าจะสอนใคร อย่างไร ให้ได้ผลอะไร

หมายความว่า ก่อนจะสอน ท่านก็รู้อยู่แล้ว ว่าคนคนนี้สอนได้
แล้วถ้าจะสอน สอนยังไง ท่านก้จะทราบอีก
แล้วสอนอย่างนี้อย่างนั้นแล้ว จะได้ผลเมื่อไหร่ ได้ผลอย่างไร
พระพุทธเจ้าของเราทรางทราบสิ้นอยู่ก่อนจะสอนเขาคนนั้นแล้ว

บุคคลที่บรรลุขั้นแรก ที่คุณพูดว่า "ดวงตาเห็นธรรม"
หรือภาษาเทคนิคเรียกว่าบุคคลประเภท "โสดาบัน"

ถามว่าก่อนที่ท่านจะบรรลุ ท่านต้องรู้หลักธรรมทั้งหมดในพระไตรปิฏกไหม
อันนี้คุณต้องเข้าใจที่มาของพระไตรปิฏกก่อนว่า พระไตรปิฏกเกิดหลังพระพุทธเจ้าปรินิพพานไปแล้ว เหล่าพระเถระก็ได้ประชุมกันสังคายนา พูดง่ายๆก็ก้คือรวบรวมคำพูดทั้งหมดที่พระพุทธเจ้าทรงตรัสกับบุคคลต่างๆ ในเวลาต่างๆ ในสถานที่ต่างๆ ตลอดระยะเวลา 45 ปี ที่ทรงเผยแผ่พระธรรม

การประชุมนั้นก้จะให้เหล่าสาวกทั้งหมาย ได้พูดสิ่งที่ตนจำได้ขึ้นมาก่อน ว่าพระพุทธเจ้าเคยพูดกับตนอย่างนั้นอย่างนี้ ที่นั่นที่นี่ ว่าอย่างนี้อย่างนั้น

เมื่อพูดเสร็จแล้ว เหล่าที่ประชุมก้จะปรึกษาหารือชำระกัน แก้กันตรงนั้น
ใครจะแก้ ใครจะค้านว่าอย่างไร ก็ต้องพูดขึ้นมา แก้กันให้เสร็จตรงนั้น
เมื่อไม่มีใครค้านแล้ว เป็นเอกฉันท์แล้ว ทั้งหมดก้จะพากันท่องจำสิ่งที่สรุปไว้นั้นจนขึ้นใจ

กล่าวได้ว่า ไม่จำเป้น ที่คนคนหนึ่ง จะต้องรู้ทุกอย่างในพระไตรปิฏกเสียก่อน จึงจะบรรลุธรรมได้
เพราะการบรรลุธรรมนั้น มันขึ้นอยู่กับแต่ละคน ว่ามีพื้นฐานอย่างไร

บางคนพระพุทธเจ้าพูดไม่กี่คำ ก็สำเร็จโสดาบัน ทันที ... ใช้คำว่าทันที
เช่นสาวกรูปแรกของเรา พระอัญญาโกณฑัญญะ เมื่อคราวได้ฟังพระปฐมเทศนาจบ ก็อุทานขึ้นมาทันทีว่า “สิ่งใดสิ่งหนึ่งมีความเกิดขึ้นเป็นธรรมดา สิ่งนั้นทั้งหมดมีความดับไปเป็นธรรมดา”

ซึ่งคำพูดนี้ เป็นการแสดงถึงภูมิของความเป้นพระโสดาบัน พระพุทธเจ้าจึงตรัสว่า
“โกณฑัญญะ ได้รู้แล้วหนอ โกณฑัญญะ ได้รู้แล้วหนอ”

จะเห็นได้ว่า การบรรลุธรรมสำคัญขั้นแรก ที่เรียกว่าโสดาบันนี้ ไม่ได้เกี่ยวข้องอะไรกับพระไตรปิฏกมากมาย
สิ่งที่พระโสดาบันจำเป็นต้องรู้ มีไม่กี่อย่าง ตามตำราระบุไว้ว่า สามารถละสังโยชน์ 3 ข้อแรกได้

และสมัยที่พระอัญญาโกณฑัญญะบรรลุธรรมนั้น ยัสมัยนั้นไม่มีตัวหนังสือเกิดขึ้น มีแต่ภาษาพูด ไม่มีภาษาเขียน ดังนั้นกล่าวได้ว่า พระอัญญาโกณฑัญญะ ก็ไม่ได้รู้หนังสือในขณะที่บรรลุธรรม
นี่คือตัวอย่างของคนไม่รู้หนังสือ

ในทางตรงกันข้าม มาดูคนที่รู้หนังสือสุดๆ
เช่น ที่ประเทศพม่า มีคนสามารถท่องพระไตรปิฏกได้ทุกคำอยู่ไม่น้อย
ประเทศไทยก้มีคนจบ เปรียญธรรม 9 ประโยคไม่น้อย (เปรียญธรรมเก้าประโยค คือการศึกษาพระไตรปิฏกจนหมดสิ้นแล้ว) แต่ไม่ได้หมายความว่าเขาเหล่านั้นเรียนจบแล้วสิ้นกิเลส เป็นพระอรหันต์ทันที มันไม่ใช่

จะเห็นได้ว่า แม้เราจะแตกฉานในพระไตรปิฏก แต่ก็ไม่ได้เกี่ยวข้องกับการบรรลุธรรม


นักปฏิบัติ เรามีคำพูดอันหนึ่งว่า
"ปฏิบัติธรรม ให้สมควรแก่ธรรม"

หมายความว่า ให้รู้จักความพอดีของการศึกษาหาความรู้
เช่นถ้าเราอยู่ ป.1 เราก็ควรที่จะต้องศึกษาความรู้ของ ป.1
ไม่ใช่ว่า เราตะบี้ตะบันไปเรียนวิชาของมหาลัย

ถ้าเราศึกษาความรู้ได้ถูกต้อง เหมาะสมกับตน มันก็จะพัฒนาไปเอง

ประเด้นสุดท้าย
ถ้าบรรลุธรรมขั้นพระอรหันต์แล้ว จะสามารถรู้แจ้งแทงตลอดในพระไตรปิฏกไหม
อันนี้ตอบว่า"ไม่"

พระสาวกกับพระพุทธเจ้านั้น มีปัญญาไม่เท่ากัน

พระพุทธเจ้ามีญานสำคัญ 10 ประการ
ที่เรียกว่า ตถาคตญาน หรือ ทศพลญาน
และญานวิเศษณ์ทั้งสิบอย่างนี้ พระพุทธเจ้าของเรามีกำลังในญานนั้นอย่างไร้ขีดกำกัด

เช่น ความสามารถในการรู้ชาติกำเนิดของเรา หรือความสามารถในการรู้ว่าเราทำกรรมอย่างนี้ จะให้ผลวันไหน
เราเป้นอย่างนี้ เพราะกรรมอะไร แต่หนไหน
พระสาวกที่มีฤทธิ์มากที่สุด อาจจะรู้แต่พันชาติ หมื่นชาติ พอไปไกลกว่านั้น ดูไม่ได้แล้ว
แต่ว่าพระพุทธเจ้าของเราท่านจะทราบได้ตลอดไปจนไม่มีที่สุด ที่เรียกว่า "รู้แจ้ง แทงตลอด" หมายความว่าไม่มีอะไรปกปิดขวางกั้นพระพุทธเจ้าได้เลย ถ้าพระองค์ปราถนาจะทราบ พระองค์จะสามารถทราบไปในอดีต อนาคต ได้หมด

พระสาวกนั้น ความสามารถไม่ถึงพอที่จะตรัสรู้ได้เท่าพระพุทธเจ้า

เรื่องที่พระพุทธเจ้าตรัสตลอด 45 ปีจนกลายมาเป็นพระไตรปิฏกนั้น ผมคิดว่า ไม่มีใครมีความสามารถพอจะทำได้อย่างนั้น

มันไม่ได้เป็นอัตโนมัติว่า
เป็นพระอรหันต์แล้วจะรู้พระไตรปิฏกทั้งหมด
หรือรู้พระไตรปิฏกทั้งหมดแล้วจะเป็นพระอรหันต์