เรียนถามท่านผู้รู้ คำว่ากิเลส กับคำว่าตัณหา สองคำนี้ต่างกันอย่างไรและเกี่ยวโยงกันอย่างไรครับผม อีกอย่างคำว่าราคะ จัดอยู่ในคำใหนครับ พบเห็นส่วนมากพูดรวมๆกันไป

[๒๕๙] สังขารขันธ์ มีในสมัยนั้น เป็นไฉน?
ผัสสะ เจตนา วิตก วิจาร ปีติ เอกัคคตา สัทธินทรีย์ วิริยินทรีย์ สตินทรีย์
สมาธินทรีย์ ปัญญินทรีย์ ชีวิตินทรีย์ อนัญญตัญญัสสามีตินทรีย์ สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ
สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ สัมมาวายามะ สัมมาสติ สัมมาสมาธิ สัทธาพละ
วิริยพละ สติพละ สมาธิพละ ปัญญาพละ หิริพละ โอตตัปปพละ อโลภะ อโทสะ อโมหะ
อนภิชฌา อัพยาปาทะ สัมมาทิฏฐิ หิริโอตตัปปะ กายปัสสัทธิ จิตตปัสสัทธิ กายลหุตา
จิตตหุตา กายมุทุตา จิตตมุทุตา กายกัมมัญญตา จิตตกัมมัญญตา กายปาคุญญตา จิตตปาคุญญตา
กายุชุกตา จิตตุชุกต สติ สัมปชัญญะ สมถะ วิปัสสนา ปัคคาหะ อวิกเขปะ หรือนามธรรม
ที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด เว้นเวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์ วิญญาณขันธ์ มีอยู่ในสมัยนั้น นี้
ชื่อว่า สังขารขันธ์ มีในสมัยนั้น ฯลฯ
สภาวธรรมเหล่านี้ ชื่อว่า ธรรมเป็นกุศล.
"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""

[๙๑] สังขารขันธ์ ๑ มีในสมัยนั้น เป็นไฉน?
ผัสสะ เจตนา วิตก วิจาร ปีติ เอกัคคตา สัทธินทรีย์ วิริยินทรีย์ สตินทรีย์
สมาธินทรีย์ ปัญญินทรีย์ ชีวิตินทรีย์ สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ สัมมาวายามะ สัมมาสติ
สัมมาสมาธิ สัทธาพละ วิริยพละ สติพละ สมาธิพละ ปัญญาพละ หิริพละ โอตตัปปพละ
อโลภะ อโทสะ อโมหะ อนภิชฌา อัพยาปาทะ สัมมาทิฏฐิ หิริ โอตตัปปะ กายปัสสัทธิ
จิตตปัสสัทธิ กายลหุตา จิตตลหุตา กายมุทุตา จิตตมุทุตา กายกัมมัญญตา จิตตกัมมัญญตา
กายปาคุญญตา จิตตปาคุญญตา กายุชุกตา จิตตุชุกตา สติ สัมปชัญญะ สมถะ วิปัสสนา
ปัคคาหะ อวิกเขปะ หรือนามธรรมที่อิงอาศัยเกิดขึ้นแม้อื่นใด เว้นเวทนาขันธ์ สัญญาขันธ์
วิญญาณขันธ์ มีอยู่ในสมัยนั้น นี้ชื่อว่า สังขารขันธ์ ๑ มีในสมัยนั้น.
http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_it ... 1%B9%B8%EC

กิเลส กับตัณหา ต่างกันอย่างไร

เมื่อว่าตามหลักคำสอนของพระพุทธเจ้า เรื่องกิเลส ๓ กอง หรือไฟ ๓ กอง ซึ่งใครๆ ก็พอเคยได้ยินได้ฟัง ตามสำนวนไทยๆ ก็คือ ความโลภ ความโกรธ ความหลง ...ส่วนตามหลักคำสอน มี ๒ นัย คือ

นัยแรก... โลภะ โทสะ โมหะ

นัยหลัง... ราคะ โทสะ โมหะ

ทั้งสองนี้ ก็คือ ความโลภ ความโกรธ ความหลง ตามสำนวนไทยๆ นี้เอง...แต่มีปัญหาว่า ทำไม จึงเป็น ราคะ บ้าง โลภะ บ้าง...

เรื่องนี้ เฉลยได้ว่า นัยแรก นั้น พระพุทธเจ้าตรัสสอนคฤหัสถ์คือชาวบ้าน ว่าไฟกองแรก คือ โลภะ เป็นความอยากได้ ซึ่งอยากได้โน้นได้นี้ ตามที่รู้ๆ กันอยู่...

ส่วน นัยหลัง นั้น พระพุทธเจ้าตรัสสอนบรรพชิตคือนักบวช ว่า ไฟกองแรก คือ ราคะ นั่นคือ ความกำหนดยินดีในอารมณ์ อาจมิใช่อยากได้โน้นได้นี้ตามประสาชาวบ้าน แต่ก็จัดเป็นความอยากเหมือนกัน..

ดังนั้น ราคะ และ โลภะ เป็นความอยากได้เหมือนกัน เป็นกิเลสตัวเดียวกัน แต่ปริมาณไม่เท่ากัน ทำนองนี้...

เรียนถามท่านผู้รู้ คำว่ากิเลส กับคำว่าตัณหา สองคำนี้ต่างกันอย่างไรและเกี่ยวโยงกันอย่างไรครับผม อีกอย่างคำว่าราคะ จัดอยู่ในคำใหนครับ พบเห็นส่วนมากพูดรวมๆกันไป

เรียนถามท่านผู้รู้ คำว่ากิเลส กับคำว่าตัณหา สองคำนี้ต่างกันอย่างไรและเกี่ยวโยงกันอย่างไรครับผม อีกอย่างคำว่าราคะ จัดอยู่ในคำใหนครับ พบเห็นส่วนมากพูดรวมๆกันไป

เรียนถามท่านผู้รู้ คำว่ากิเลส กับคำว่าตัณหา สองคำนี้ต่างกันอย่างไรและเกี่ยวโยงกันอย่างไรครับผม อีกอย่างคำว่าราคะ จัดอยู่ในคำใหนครับ พบเห็นส่วนมากพูดรวมๆกันไป

เห็นท่านผู้รู้ตอบ แสดงความเห็นแล้ว ต้องพูดว่า ไม่ได้ไปไหนเลย แต่ละท่านมา
นั่งแปลบัญญัติกันอยู่ได้ ทำไมไม่อธิบายความให้จขกทเข้าใจให้มากกว่านี้
จะบอกให้ครับ ถ้าจขกทเขาอยากรู้คำศัพท์ผมว่าแกคงเปิด เว็บพจนานุกรมหาเองก็ได้


เข้าเรื่องครับ ที่ว่า "ตัณหาแตกต่างกับกิเลสตรงไหน" ผมเห็นท่านผู้รู้แต่ละคน
บอกอย่างโน้นบอกอย่างนี้แล้วมันน่าชวนหัวครับ

ตัณหามันจะไปแตกต่างจากกิเลสอย่างไร ไอ้ตัวตัณหามันก็เป็นกิเลสอย่างหนึ่ง
มันเป็นกิเลสที่มาจากความยึดมั่นถือมั่นของภพชาติที่แล้ว มันเป็นกระบวนการปฏิจจสมุบาท
เรื่องตัณหาท่านแสดงไว้ให้รู้ว่า อะไรเป็นเหตุปัจจัยให้เกิดวัฏสงสารไม่สิ้นสุด
ตัณหาในปฏิจจสมุบาท มันเป็นกิเลสทั้งรวมความถึงกุศลและอกุศล ตัณหาที่หมายถึง
ความอยาก มันมีนัยไปถึงอยากเป็นคนดีด้วย นี่ก็เป็นกิเลส

สรุปก็คือ ตัณหาเป็นอนุสัยกิเลสที่ตามติดมาจากภพชาติที่แล้ว
ส่วนกิเลสที่เป็นสังขารขันธ์ เป็นกิเลสที่เกิดในภพชาติปัจจุบัน

ความเห็นของ โฮฮับ และ โฮฮับแสดงความเห็น แตกต่างกันไหม?

ตัณหา เป็นพฤติกรรมของจิต ที่มีความทะยานอยาก ด้วยอำนาจความติดใจยินดีความเพลิน (ซึ่งทะยานอยากออกไปรับอารมณ์ เสพอารมณ์

ส่วนกิเลส คือการจำแนกความเศร้าหมองของจิตที่เกิดขึ้น จากความทะยานอยาก ของจิตด้วยอำนาจความติดใจยิน ความเพลินนั้น ...ให้เราได้รู้จักได้พิจารณา....จะเรียกอีกชื่อที่มีความหมายคล้ายกันคืออาสวะก็ยังได้

[๖๙๑] อกุศลเหตุ ๓ เป็นไฉน?
โลภะ โทสะ โมหะ.
บรรดาอกุศลเหตุ ๓ นั้น โลภะ เป็นไฉน?
ความกำหนัด ความกำหนัดนัก ความคล้อยตามอารมณ์ ความยินดี ความเพลิดเพลิน
ความกำหนัดด้วยอำนาจความเพลิดเพลิน ความกำหนัดนักแห่งจิต ความอยาก ความสยบ
ความหมกมุ่น ความใคร่ ความรักใคร่ ความข้องอยู่ ความจมอยู่ ธรรมชาติผู้คร่าไป
ธรรมชาติผู้หลอกลวง ธรรมชาติผู้ยังสัตว์ให้เกิด ธรรมชาติผู้ยังสัตว์ให้เกิดพร้อม ธรรมชาติอัน
ร้อยรัด ธรรมชาติอันมีข่าย ธรรมชาติอันกำซาบใจ ธรรมชาติอันซ่านไป ธรรมชาติเหมือน
เส้นด้าย ธรรมชาติอันแผ่ไป ธรรมชาติผู้ประมวลมา ธรรมชาติเป็นเพื่อนสอง ปณิธาน
ธรรมชาติผู้นำไปสู่ภพ ตัณหาเหมือนป่า ตัณหาเหมือนดง ความเกี่ยวข้อง ความเยื่อใย
ความห่วงใย ความผูกพัน การหวัง กิริยาที่หวัง ความหวัง ความหวังรูป ความหวังเสียง
ความหวังกลิ่น ความหวังรส ความหวังโผฏฐัพพะ ความหวังลาภ ความหวังทรัพย์ ความ
หวังบุตร ความหวังชีวิต ธรรมชาติผู้กระซิบ ธรรมชาติผู้กระซิบทั่ว ธรรมชาติผู้กระซิบยิ่ง
การกระซิบ กิริยาที่กระซิบ ความกระซิบ การละโมบ กิริยาที่ละโมบ ความละโมบ
ธรรมชาติเป็นเหตุซมซานไป ความใคร่ในอารมณ์ดีๆ ความกำหนัดในฐานะอันไม่ควร ความ
โลภเกินขนาด ความติดใจ กิริยาที่ติดใจ ความปรารถนา ความกระหยิ่มใจ ความปรารถนานัก
กามตัณหา ภวตัณหา วิภวตัณหา ตัณหาในรูปภพ ตัณหาในอรูปภพ ตัณหาในนิโรธ
[คือราคะที่สหรคต ด้วยอุจเฉททิฏฐิ] รูปตัณหา สัททตัณหา คันธตัณหา รสตัณหา
โผฏฐัพพตัณหา ธัมมตัณหา โอฆะ โยคะ คันถะ อุปาทาน อาวรณ์ นิวรณ์ เครื่องปิดบัง
เครื่องผูก อุปกิเลส อนุสัย ปริยุฏฐาน ตัณหาเหมือนเถาวัลย์ ความปรารถนาวัตถุมีอย่าง
ต่างๆ รากเหง้าแห่งทุกข์ เหตุแห่งทุกข์ แดนเกิดแห่งทุกข์ บ่วงแห่งมาร เบ็ดแห่งมาร แดน
แห่งมาร ตัณหาเหมือนแม่น้ำ ตัณหาเหมือนข่าย ตัณหาเหมือนเชือกผูก ตัณหาเหมือนสมุทร
อภิชฌา อกุศลมูลคือโลภะ อันใด นี้เรียกว่า โลภะ.