ตอบคุณกบนอกกะลา
ทุกข์เกิด ดับ เสมอๆ
เราไม่สามารถ ทำให้ทุกข์เกิด หรือทำให้ทุกข์ไม่เกิด
แต่อยู่ที่ ทำอย่างไร จะไม่ยึดติดในทุกข์นั้น

เวลาเกิดทุกข์ คนส่วนมากมักจะยึดติดในทุกข์ และหลงไปกับทุกข์
คนส่วนใหญ่ลืมว่า ทุกข์ก็อยู่ส่วนทุกข์ ทุกข์จะเกิด จะดับก็เรื่องของเขา

เพราะทุกข์นั้นมีทั้งความอยาบและละเอียดแตกต่างกันออกไป ทุกข์อย่างอยาบก็อาจแก้ได้ด้วยการถือศีล กินอาหารเพื่อคลายหิว งดเหล้า เว้นการฆ่าสัตว์ เหล่านี้ก็แก้ทุกข์ได้

ทุกข์อย่างละเอียดต้องใช้ปัญญาแก้ ต้องอาศัยการเข้าถึงธรรมครับผม

ก็คนเรานี้ชอบสิ่งที่มันเกิด สิ่งที่มันดับไม่ค่อยชอบ อะไรเกิดขึ้นก็ไปจับ ไปยึดเอา คือเอามาเป็นตัวเป็นตน สำคัญเอา ทีนี้มีความเห็นอย่างนี้ เป็นนิสัยคอยนอนตามอย่างนี้ มันก็เป็นกิเลส เป็นความอยากต้องการปราถนาเอา แต่ความดับ ความไม่มีนั้น ไม่ใคร่จะชอบ ไม่ใคร่จะเห็นจะรู้ หรือหากรู้หากเห็นบ้างเป็นบางโอกาส ก็ไม่ใคร่ใส่ใจพิจารณาด้วยปัญญาที่รู้เท่าทัน ....ความทุกข์ทั้งมวล หากมาพิจารณาบ้าง มันเป็นสิ่งที่เกิดมีทั้งนั้น ก็เพราะว่า ทุกข์นี้มาจากกายใจของคนเรานี้นั้น ทุกข์ไม่ใช่เกิดขึ้นที่ภายนอก ภุเขา ต้นไม้ ต่างๆ แต่สิ่งเหล่านั้นต่างก็ดำรงอยู่เป็นธรรมดาของสิ่งเหล่านั้น อะไรก็ตามที่มีลักษณะเกิดมีขึ้น จะเป็นความบังเทิง รื่นรมย์ สะดวก สนุกสนาน อำนาจ ยศฐาบรรดาศักดิ์ อันเป็นสิ่งที่คนเรานี้นั้นสมมติบัญญัติขึ้น ก็เป็นของไม่ยั่งยืน สุดท้ายก็ดับสลายไปตามเหตุตามกาลเวลา ความถือเอาหมกมุ่นอยู่กับโลกธรรมทั้งหลายจึงเป็นเหตุให้เกิดทุกข์แก่ผู้ยึดเอา เมื่อโลกธรรมทั้งหลายดับหายไป ไม่เป็นดังปราถนา
ฉะนั้น ทุกข์ที่ว่าแก้ยาก ก็เพราะไปหลงติดอยู่กับโลกธรรมทั้งหลาย ผู้ปราถนาพ้นทุกข์ไม่ควรยึดถือเอาด้วยความหมกมุ่นปราศจากปัญญาเลย

ทุกข์ ปรากฏในหมวดธรรมสำคัญ 3 หมวด คือ

ในเวทนา (เวทนา 3 คือ ทุกข์ สุข อทุกขมสุข เวทนา 5 คือ ทุกข์ สุข โทมนัส โสมนัส และอุเบกขา) เรียกเต็มว่า ทุกขเวทนา


ในไตรลักษณ์ (อนิจจัง ทุกข์ อนัตตา) เรียกเต็มว่า ทุกขลักษณะ และ

ในอริยสัจ 4 (ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค)


ทุกข์ในหมวดธรรมทั้ง 3 นั้นมีความหมายเกี่ยวโยงเนื่องอยู่ด้วยกัน แต่มีขอบเขตกว้างแคบกว่ากัน เป็นบางแง่บางส่วน หรือเป็นผลสืบต่อจากกัน





ทุกข์ที่เห็นกันเป็นประจำนั่น ใช่ทุกข์ในหมวดธรรมเหล่านั้นมั้ย

พูดลึกลงไปอีกให้ตรงความจริงโดยสมบูรณ์ว่า ที่ว่าเป็นสุขหรือรู้สึกสุข (สุขเวทนา) นั้น ตามที่แท้จริงก็ไม่ใช่ปลอดพ้นหรือหายทุกข์หรอก แต่เป็นเพียงระดับหนึ่งหรือขีดขั้นหนึ่งของทุกข์เท่านั้น

กล่าวคือ ความบีบคั้นกดดันขัดแย้งที่ผ่อนหรือเพิ่มถึงระดับหนึ่งหรือในอัตราหนึ่ง เราเรียกว่าเป็นสุข เพราะทำให้เกิดความรู้สึกสุข แต่ถ้าเกินกว่านั้นไป ก็กลายเป็นต้องทนหรือเหลือทน เรียกว่า เป็นทุกข์ คือ รู้สึกทุกข์ (ทุกขเวทนา) ว่าที่จริงก็มีแต่ทุกข์ คือแรงบีบคั้นกดดันขัดแย้งเท่านั้นที่เพิ่มขึ้นหรือลดลง

เหมือนกับเรื่องความร้อนและความเย็น ว่าที่จริงความเย็นไม่มี มีแต่ความรู้สึกเย็น สภาวะที่เป็นพื้นก็คือ ความร้อนที่เพิ่มขึ้นหรือลดลง จนถึงไม่มีความร้อน
ที่คนเราพูดว่าเย็นสบายนั้น ก็เป็นเพียงความรู้สึก ซึ่งที่แท้แล้วเป็นความร้อนในระดับหนึ่งเท่านั้น ถ้าร้อนน้อยหรือมากเกินกว่าระดับนั้นแล้ว ก็หารู้สึกสบายไม่

โดยนัยนี้ ความสุข หรือพูดให้เต็มว่า ความรู้สึกสุขคือสุขเวทนาก็เป็นทุกข์ ทั้งในความหมายว่าเป็นทุกข์ระดับหนึ่ง มีสภาวะเพียงความรู้สึก และในความหมายว่าเป็นสิ่งที่ขึ้นต่อความบีบคั้นกดดัน ขัดแย้ง จะต้องสลาย จะต้องผันแปร จะต้องหมดไป เหมือนกับว่าทุกข์ที่เป็นตัวสภาวะนั้น ไม่ยอมให้สุขยืนยงคงอยู่ได้ยั่งยืนตลอดไป

อ่อ....ทุกขเวทนา...นี้เอง

แล้วทุกขเวทนาเป็นทุกข์ในอริยะสัจ...หรือ?

นิโรธ...ความดับทุกข์นี้....เป็นความดับของทุกขเวทนาหรือ?

จริง

จะตอบว่า..ใช่..โดยปริยายได้รึเปล่าครับพี่กบนอกกะลา

แล้ว..ใช่...ที่ตอบมานี้...รวมกับคำถามที่ว่า....ทุกขเวทนาเป็นทุกข์ในอริยะสัจ...ด้วยใช่มั้ย?

ถ้า..ใช่....ก็จะถามต่อ

ฌาณ 4 สมาบัติ 8 พรหม 16 ชั้น ไม่มีทุกข์เวทนา...แล้วจะเรียกว่านิโรธได้หรือยัง?

ยังงัย ๆ ก็ต้องตอบว่า...."ยังไม่เรียก"....อยู่แล้ว..(ขี้เกียจรอ)

ก็ในเมื่อ..ยังไม่เรียก...ควรแล้วหรือที่จะกล่าวว่า...ทุกขเวทนาเป็นทุกข์ในอริยะสัจ?

ถามวนไปวนมากวนบาทาไปงัยแหละ ....

ส่วนภาพที่เห็นจะเป็นยังงัย...ก็แล้วแต่จิตนาการ

ภาพของใครก็ของมัน...เน๊าะ

พิจารณาขันธ์5 ให้เห็นตามความเป็นจริง เกิด แก่ เจ็บ ตาย สิ่งเหล่านี้ เป็น อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา
หรือ ประสบเหตุการสูญเสีย คนที่ตนรัก พลัดพรากจากกัน พิจารณา ให้เข้าใจเห็นตามความเป็นจริงแล้วปล่อยวาง ทุกข์ ในอริยสัจ 4 คือ ความจริงที่เราไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ ไปไม่กลับ หลับไม่ตื่น ฟื้นไม่มี หนีไม่พ้นยอมรับความจริงในเรื่องนี้ได้เมื่อไหร่ มันก็จะหายทุกข์เองแหละ เชื่อม่ะ

แต่โดยธรรมชาติของมนุษย์ กว่าจะเข้าใจ ทุกข์ ในอริยะสัจ 4 ก็ตอน 40-50ตอนเป็นหนุ่มเป็นสาวก็มัวหลงระเริงสุขในกามราคะ จิตคงได้เวียนว่ายตายเกิดอีกนาน

สวัสดีครับพี่กบนอกกะลา
ผมรวมเอาไว้ด้วยครับ เพราะเมื่อไม่มีภพก็ไม่มีชาติ ก็ไม่มีรูปนาม ไม่มีเกิด แก่ เจ็บ ตาย ก็ไม่มีทุกขเวทนาทั้งหลายไปโดยปริยาย เพราะเวทนาทั้งหลายต้องอาศัยรูปนามเกิดขึ้นใช่มั้ยครับ เพราะรูปนามเป็นทุกขสัจ เวทนาทั้งหลายจึงเป็นทุกขสัจโดยปริยาย และเพราะความดับสนิทแห่งรูปนาม เวทนาทั้งหลายจึงดับสนิทไปโดยปริยายเช่นกันใช่มั้ยครับ...ดังนั้นจึงว่า ใช่ โดยปริยายครับ
ขอบคุณครับ

[๘๙] คำว่า นามรูปนั้นดับ ณ ที่นั้น เพราะความดับแห่งวิญญาณ ความว่า ธรรม
เหล่าใด คือ นามและรูป พึงเกิดขึ้นในสงสารมีส่วนเบื้องต้น และที่สุดอันรู้ไม่ได้ เว้นภพ ๗
ธรรมเหล่านั้นย่อมดับ คือ ย่อมสงบ ถึงความตั้งอยู่ไม่ได้ ระงับไป ณ ที่นั้น เพราะความดับ
แห่งวิญญาณอันสัมปยุตด้วยอภิสังขารธรรม ด้วยโสดาปัตติมรรคญาณ. ธรรมเหล่าใด คือ นาม
และรูป พึงเกิดขึ้นในภพ ๕ เว้นภพ ๒ ธรรมเหล่านั้น ย่อมดับ คือ ย่อมสงบ ถึงความตั้งอยู่
ไม่ได้ ระงับไป ณ ที่นั้น เพราะความดับแห่งวิญญาณอันสัมปยุตด้วยอภิสังขารธรรม ด้วย
สกทาคามิมรรคญาณ. ธรรมเหล่าใด คือ นามและรูป พึงเกิดขึ้นในกามธาตุ รูปธาตุ หรืออรูปธาตุ
เว้นภพ ธรรมเหล่านั้นย่อมดับ คือ ย่อมสงบ ถึงความตั้งอยู่ไม่ได้ ระงับไป ณ ที่นั้น เพราะ
ความดับแห่งวิญญาณอันสัมปยุตด้วยอภิสังขารธรรม ด้วยอนาคามิมรรคญาณ. ธรรมเหล่าใด คือ
นามและรูป พึงเกิดขึ้น ธรรมเหล่านั้นย่อมดับ คือ ย่อมสงบ ถึงความตั้งอยู่ไม่ได้ ระงับไป ณ
ที่นั้น เพราะความดับแห่งวิญญาณอันสัมปยุตด้วยอภิสังขารธรรม ด้วยอรหัตมรรคญาณ. เมื่อ
พระอรหันต์ปรินิพพานด้วยปรินิพพานธาตุอันเป็นอนุปาทิเสส ธรรมเหล่านี้ คือ ปัญญา สติ และ
นามรูป ย่อมดับ คือ ย่อมสงบ ย่อมถึงความตั้งอยู่ไม่ได้ ย่อมระงับไป ณ ที่นั้น เพราะความ
ดับแห่งวิญญาณดวงก่อน เพราะฉะนั้น จึงชื่อว่า นามรูปนั้นย่อมดับ ณ ที่นั้น เพราะความดับ
แห่งวิญญาณ.
เพราะเหตุนั้น พระผู้มีพระภาคจึงตรัสว่า
ดูกรอชิตะ ท่านได้ถามปัญหาข้อใดแล้ว เราจะแก้ปัญหา
ข้อนั้นแก่ท่าน นามและรูปดับไม่มีส่วนเหลือ ณ ที่ใด
นามรูปนั้นก็ดับ ณ ที่นั้น เพราะความดับแห่งวิญญาณ.
http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_it ... =170&Z=643

ที่แก้ยากเพราะแก้ไม่เป็น หรือที่เห็นแต่เห็นไม่หมด จึงแก้ไม่ทัน ถ้าเห็นจริง เห็นตลอดนั้นย่อมแก้ทัน หรือกันไว้ได้เลยไม่ต้องแก้ เลยสบาย

อนุโมทนาครับ