ยานิ ปญจินฺทฺริยานิ รูปานิ อินทรีย์ ๕ ที่เป็นรูปเหล่าใด อตฺถิมีอยู่
อิทํ รูปํ นี้ชื่อว่ารูป(อินทรีย์ฝ่ายรูป ๕ จากที่มีอยู่ ๒๒)
ตทุภยํ นามรูปํ นามรูปทั้งสองนั้น วิญฺญาณสมฺปยุตฺตํ เป็นสภาวธรรม
ที่สัมปยุตกับจิต (แม้ว่ารูปในพระอภิธรรมจะเป็นวิปยุตธรรม แต่ในที่นี้
ทานบอกว่าเป็นสัมปยุต เพราะเป็นการกล่าวคำพูดของคนทั่ว ๆ ไป
ไม่ใช่เป็นการพูดถึงสัมปยุตปัจจัย อันนี้เป็นการพูดแบชาวบ้าน ๆ ทั่วไป
นั่นหมายความว่าท่านกำลังจะพูดถึงสภาพของนามรูป กล่าวคือ
ร่างกายกับจิตใจว่ามันเป็นของคู่กันในที่นี้ ผู้ศึกษาจะต้องเข้าใจว่าท่าน
ไม่ได้พูดถึงลักษณะของสัมปยุตปัจจัยในปัฏฐาน แต่เป็นการพูดถึง
สัมปยุตแบบที่ทั่วๆ ไปเข้าใจกัน เพราะฉะนั้น จึงไม่ขัดกันบางคนอาจสงสัยว่า
ในพระอภิธรรมบอกว่ารูปเป็นวิปยุต แต่ทำไมในที่นี้บอกว่านามกับรูปเป็นสัมปยุต
จะอย่างไรก็ตามนามรูปนี้มีความเกี่ยวข้องกับจิตใจ เมื่อจิตดับ
ทุกอย่างก็ดับไป นั่นหมายความว่าวิญญาณนั้นคือ ปฏิสนธิวิญญาณ
ถ้าปฏิสนธิวิญญาณดับ นามรูปที่เหลือก็ชื่อว่าดับ เพราะฉะนั้น
วิญญาณจึงต้องเอาเป็นปฏิสนธิวิญญาณ
ตสฺส นิโรธํ ภควนฺตํ ปุจฺฉนฺโต ดังนั้น อชิตะจึงถามพระผู้มีพระภาค
ถึงการดับของนามรูปนั้น อายสฺมา อชิโต ปารายเน เอวมาห ท่าน จึงทูลถามไว้ใน ปารายนสูตรว่า
ปญฺญา เจว สติ จ นามรูปญจ มาริส
เตํ เม ปุฎฺโฐ ปพฺรูหิ กตฺเถตํ อุปรุชฺฌติ.
(ขุ.สุ.๒๕/๕๓๒.เนตฺติ ๑๘)
| ไฟล์แนป: |
|
FB_IMG_1552811796976.jpg [ 38.83 KiB | เปิดดู 1607 ครั้ง ] |