รูปปั้นหุ่นขี้ผึ้งพระโพธิญาณเถร (หลวงพ่อชา สุภทฺโท)
ณ พิพิธภัณฑ์หุ่นขี้ผึ้งไทย ต.ขุนแก้ว อ.นครชัยศรี จ.นครปฐม
มิจฉาสมาธิและสัมมาสมาธิ
แมวเฝ้ารูหนูก็มี “สมาธิ” นักย่องเบาก็มี “สมาธิ”
แต่ไม่ใช่ “สัมมาสมาธิ” เป็น “สมาธิของสัตว์เดียรัจฉาน”
ไม่ใช่บ่อเกิดของปัญญา
พระพุทธองค์ทรงเรียกว่า “มิจฉาสมาธิ” หลวงพ่ออธิบายว่า
“สมาธิ” ทั้งหลายเหล่านี้ แบ่งเป็น “มิจฉาสมาธิ” อย่างหนึ่ง คือเป็นสมาธิในทางที่ผิด
เป็น “สัมมาสมาธิ” อย่างหนึ่ง คือสมาธิในทางที่ถูกต้อง นี่ก็ให้สังเกตให้ดี
“มิจฉาสมาธิ” คือความที่จิตแน่วแน่เข้าสู่สมาธิ เงียบหมด ไม่รู้อะไรเลย ปราศจากความรู้ นั่งอยู่ ๒ ชั่วโมงได้ กระทั่งทั้งวันก็ได้ แต่จิตไม่รู้ว่ามันไปถึงไหน มันเป็นอย่างไร ไม่รู้เรื่อง นี้สมาธิอันนี้เป็น “มิจฉาสมาธิ” มันก็ เหมือนมีดที่เราลับให้คมดีแล้ว แต่เก็บไว้เฉยๆ ไม่เอาไปใช้ มันก็ไม่เกิดประโยชน์อะไร อย่างนั้นเป็นความสงบที่หลง คือ ไม่ค่อยรู้เนื้อรู้ตัว
“เห็นว่าถึงที่สุดแล้วก็ไม่ค้นคว้าอะไรอีกต่อไป จึงเป็นอันตราย เป็นข้าศึก ในขั้นนั้นเป็นอันตราย ห้ามปัญญาไม่ให้เกิด ปัญญาเกิดไม่ได้ เพราะขาดความรู้สึกรับผิดชอบ”
ส่วน “สัมมาสมาธิ” ที่ถูกต้อง ถึงแม้จะมีความสงบไปถึงแค่ไหน ก็มีความรู้อยู่ตลอดกาล ตลอดเวลา มีสติสัมปชัญญะสมบูรณ์ บริบูรณ์ รู้ตลอดกาล นี้เรียกว่า “สัมมาสมาธิ”
“เป็นสมาธิที่ไม่ให้หลงไปในทางอื่นได้ นี้ก็ให้นักปฏิบัติเข้าใจไว้ให้ดี จะทิ้งความรู้นั้นไม่ได้ จะต้องรู้ตั้งแต่ต้นจนปลายทีเดียว ถึงจะเป็นสมาธิที่ถูกต้อง ขอให้สังเกตให้มาก"
และอีกโอกาสหนึ่งหลวงพ่อพูดถึงสมาธิสองอย่างอีกนัยหนึ่ง
"ความสงบ” นี้มีสองประการคือ “ความสงบอย่างหยาบ” อย่างหนึ่ง
และ “ความสงบอย่างละเอียด” อีกอย่างหนึ่ง
“อย่างหยาบ” นั่นคือ เกิดจากสมาธิ ที่เมื่อสงบแล้วก็มีความสุข แล้วถือเอาความสุขเป็นความสงบ
อีกอย่างหนี่งคือ “ความสงบที่เกิดจากปัญญา” นี้ไม่ได้ถือเอาความสุขเป็นความสงบ แต่ถือเอาจิตที่รู้จักพิจารณาสุขทุกข์เป็นความสงบ ความสงบจึงไม่ใช่ความสุข ฉะนั้นความสงบที่เกิดจากปัญญานั้นจึงไม่ใช่ความสุข แต่เป็นความสงบ
เพราะว่าความสุขความทุกข์นี้เป็นภพ เป็นชาติ เป็นอุปาทาน จะไม่พ้นจากวัฏสงสาร เพราะติดสุขติดทุกข์ ความสุขจึงไม่ใช่ความสงบ ความสงบจึงไม่ใช่ความสุข
ฉะนั้น “ความสงบที่เกิดจากปัญญา” นั้น จึงไม่ใช่ “ความสุข” แต่เป็น “ความรู้เห็นตามความเป็นจริงของความสุขความทุกข์ แล้วไม่มีอุปาทานมั่นหมายในสุขทุกข์ที่มันเกิดขึ้นมา ทำจิตให้เหนือสุขเหนือทุกข์นั้น”
ท่านจึงเรียกว่าเป็นเป้าหมายของพระพุทธศาสนาอย่างแท้จริง
จากหนังสือ การฝึกสมาธิเจริญภาวนา
โดย พระโพธิญาณเถร (หลวงพ่อชา สุภัทโท)
http://www.larndham.net/cgi-bin/kratoo.pl/008578.htm
= รวมคำสอน “หลวงพ่อชา สุภัทโท” วัดหนองป่าพง
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=72&t=38519
= ประมวลภาพ “หลวงพ่อชา สุภัทโท” วัดหนองป่าพง
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=38&t=20430
ขออนุโมทนา สาธุๆๆ ค่ะ
