ธรรม ๗ ประการที่บุคคลเป็นศัตรูปรารถนาต่อกัน

"ดูกรภิกษุทั้งหลาย ธรรม ๗ ประการนี้
เป็นความมุ่งหมายของคนผู้เป็นข้าศึกกัน
เป็นความต้องการของคนผู้เป็นข้าศึกกัน
ย่อมมาถึงหญิงหรือชายผู้มีความโกรธ
ธรรม ๗ ประการเป็นไฉน"

คนผู้เป็นข้าศึกกันในโลกนี้
ย่อมปรารถนาต่อคนผู้เป็นข้าศึกกันอย่างนี้ว่า

๑) ขอให้บุคคลผู้นี้มีผิวพรรณทรามเถิดหนอ
ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะคนผู้เป็นข้าศึกกัน
ย่อมไม่ยินดีให้คนที่เป็นข้าศึกกันมีผิวพรรณงาม

๒) ขอให้บุคคลผู้นี้พึงนอนเป็นทุกข์เถิดหนอ
ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะคนผู้เป็นข้าศึกกัน
ย่อมไม่ยินดีให้คนที่เป็นข้าศึกกันอยู่สบาย

๓) ขอให้บุคคลผู้นี้อย่ามีความเจริญเลย
ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะคนผู้เป็นข้าศึกกัน
ย่อมไม่ยินดีให้คนที่เป็นข้าศึกกันมีความเจริญ

๔) ขอให้บุคคลผู้นี้อย่ามีโภคะเลย
ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะคนที่เป็นข้าศึกกัน
ย่อมไม่ยินดีให้คนที่เป็นข้าศึกกันมีโภคะ

๕) ขอให้บุคคลผู้นี้อย่ามียศเลย
ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะคนผู้เป็นข้าศึกกัน
ย่อมไม่ยินดีให้คนที่เป็นข้าศึกกันมียศ

๖) ขอให้บุคคลนี้อย่ามีมิตรเลย
ข้อนั้นเพราะเหตุไร เพราะคนที่เป็นข้าศึกกัน
ย่อมไม่ยินดีให้คนที่เป็นข้าศึกกันมีมิตร

๗) ขอให้บุคคลนี้ เมื่อตายไป
พึงเข้าถึงอบาย ทุคติ วินิบาต นรก
ข้อนั้นเพราะเหตุไร
เพราะคนที่เป็นข้าศึกกัน
ย่อมไม่ยินดีให้คนที่เป็นข้าศึกกันไปสุคติ



ความโกรธไม่ดีเลย

- คนโกรธมีผิวพรรณทราม ย่อมนอนเป็นทุกข์
ถือเอาสิ่งที่เป็นประโยชน์แล้ว กลับปฏิบัติสิ่งอันไม่เป็นประโยชน์
ทำปาณาติบาตด้วยกายและวาจาย่อมถึงความเสื่อมทรัพย์

- ผู้มัวเมาเพราะความโกรธ ย่อมถึงความไม่มียศ ญาติมิตร
และสหาย ย่อมเว้นคนโกรธเสียห่างไกล

- คนผู้โกรธย่อมไม่รู้จักความเจริญ ทำจิตให้กำเริบ
ภัยที่เกิดมาจากภายในนั้นคนผู้โกรธย่อมไม่รู้สึก
คนโกรธย่อมไม่รู้อรรถ ไม่เห็นธรรม

- ความโกรธย่อมครอบงำนรชนในขณะใด
ความมืดตื้อย่อมมีในขณะนั้น

- คนผู้โกรธย่อมก่อกรรมที่ทำได้ยากเหมือนทำได้ง่าย
ภายหลังเมื่อหายโกรธแล้ว เขาย่อมเดือดร้อนเหมือนถูกไฟไหม้

- คนผู้โกรธย่อมแสดงความเก้อยากก่อน
เหมือนไฟแสดงควันก่อน

- ในกาลใดความโกรธเกิดขึ้น คนย่อมโกรธในกาลนั้น
คนนั้นไม่มีหิริ ไม่มีโอตตัปปะและไม่มีความเคารพ

- คนที่ถูกความโกรธครอบงำย่อมไม่มีความสว่างแม้แต่น้อยเลย

กรรมใดยังห่างไกลจากธรรม อันให้เกิดความเดือดร้อน
เราจักบอกกรรมเหล่านั้น เธอทั้งหลายจงฟังธรรมนั้นไปตามลำดับ

คนโกรธฆ่าบิดาก็ได้ ฆ่ามารดาของตนก็ได้
ฆ่าพระขีณาสพก็ได้ ฆ่าปุถุชนก็ได้
ลูกที่มารดาเลี้ยงไว้จนได้ลืมตาดูโลกนี้
ลูกเช่นนั้นกิเลสหยาบช้าโกรธขึ้นมา
ย่อมฆ่าแม้มารดานั้นผู้ให้ชีวิตความเป็นอยู่ได้

จริงอยู่ สัตว์เหล่านั้นมีตนเป็นเครื่องเปรียบเทียบ
เพราะตนเป็นที่รักอย่างยิ่ง
คนโกรธหมกมุ่นในรูปต่างๆ ย่อมฆ่าตัวเองได้เพราะเหตุต่างๆ
ย่อมฆ่าตัวเองด้วยดาบบ้าง กินยาพิษบ้าง
เอาเชือกผูกคอตายบ้าง โดดเขาตายบ้าง

คนเหล่านั้น เมื่อกระทำกรรมอันมีแต่ความเสื่อมและทำลายตนก็ไม่รู้สึก
ความเสื่อมเกิดแต่ความโกรธ ตามที่กล่าวมานี้
เป็นบ่วงของมัจจุราช มีถ้ำเป็นที่อยู่อาศัย

บุคคลผู้มักโกรธ มีการฝึกตนคือมีปัญญา
ความเพียรและสัมมาทิฐิ พึงตัดความโกรธนั้นขาดได้
บัณฑิตพึงตัดอกุศลธรรมแต่ละอย่างเสียให้ขาด
พึงศึกษาในธรรมเหมือนอย่างนั้น

เธอทั้งหลายปรารถนาอยู่ว่า

ขอความเป็นผู้เก้อยากอย่าได้มีแก่เราทั้งหลาย
เธอทั้งหลายเป็นผู้ปราศจากความโกรธ
ไม่มีความคับแค้นใจ ปราศจากความโลภ
ไม่มีความริษยา ฝึกฝนตนแล้ว ละความโกรธได้
เป็นผู้ไม่มีอาสวะ จักปรินิพพานฯ


ที่มา
พระไตรปิฏก เล่มที่ ๒๓ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๕
อังคุตตรนิกาย สัตตก-อัฏฐก-นวกนิบาต (โกธนาสูตร)
http://www.84000.org/tipitaka/pitaka_it ... item=61#61