"คุณของศีล"
" .. ศีลเป็นเบื้องต้น ก้าวแรกแห่งการทำความดีของพระพุทธมามกะ เข้ากับหลักที่ว่า "อาทิกัลยาณัง ศีลงามในเบื้องต้น" ใครจะเป็นองค์พระ-เณร-อุบาสก-อุบาสิกาได้ ก็จะมีศีลเป็นเครื่องวัด
"ศีลเป็นบ่อเกิดแห่งกัลยาณธรรมทั้งหลาย เมื่อศีลมีศีลตั้งมั่นลงในกาย วาจา ใจ ของใครแล้ว กาย วาจา ใจ ของผู้นั้นเบื้องต้นมี กัลยาณธรรม" คือความสงบเสงี่ยม เรียบร้อย น่าคบค้าสมาคม พูดจาน่ารักเป็นสุภาษิตควรคิดและควรนำไปปฏิบัติตามเป็นต้น
ต่อนั้นไปธรรมทั้งหลาย "มีพรหมวิหารเป็นต้น ก็จะพอกพูนไหลเข้ามานอนเนื่องปรากฏอยู่ในใจของผู้มีศีล" ศีลไม่สักแต่ว่าเป็นบ่อเกิดแห่งกัลยาณธรรมเท่านั้น "แต่ยังคุ้มครองรักษากัลยาณธรรมนั้น ๆ ไว้ได้อีกด้วย เหมือนแม่ไก่กับลูกไก่"
ฉะนั้น "ศีลเป็นหัวหน้าพาธรรมทั้งหลายที่เป็นกุศลทั้งปวง" ให้เดินถูกทาง คือผู้มีศีลเป็นพื้นอยู่แล้ว "ธรรมทั้งหลาย เช่นความละอายบาปความกลัวบาป ความสละเป็นต้นก็ตามมา" สนับสนุนเป็นกำลังเป็นบริวารห้อมล้อมในศีล ศีลก็สมบูรณ์บริบูรณ์เพิ่มพูนกำลังขึ้น
"เมื่อเรารู้คุณค่าของศีล ซึ่งเกิดมีขึ้นในตนของตนจนหายสงสัยแล้ว ก็จะไม่แสวงหาศีลในที่อื่น" เพิ่มพูนบำรุงศีลที่มีอยู่ในตัวของตน "จนเป็นอริยกันตะศีลก็จะเกิดความอิ่มใจ ภูมิใจในศีลของตน" ต่อจากนั้น "ความสงบภายในใจก็จะเกิดขึ้น แล้วจิตก็แน่วแน่ตั้งมั่นอยู่ในคุณธรรมนั้น" จิตที่ตั้งมั่นดีแล้ว ย่อมมองเห็นสัจธรรมคำสอนของพระพุทธเจ้าตามเป็นจริง .. "
หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี
