คนช่างสังเกต เพื่อนรักสองคนได้สำเร็จการศึกษาจากสำนักเดียวกัน ได้เดินทางกลับถิ่นฐานของตน ในระหว่างทางก็เดินผ่านรอยเท้าสัตว์ชนิดหนึ่ง นายฉลาดได้พูดว่า "นั่นคือรอยเท้าช้าง" นายเฉลียวที่มาด้วยกันก็พูดขึ้นว่า "ใช่..ช้างจริง ๆ แต่ช้างตัวนี้มีงาข้างเดียว" และเมื่อเดินไปจนพบช้างตัวที่ว่าก็เป็นจริงดังที่นายเฉลียวบอก...
เดินไปอีกไม่ไกลก็พบหลุมเล็กที่่มีน้ำขัง นายฉลาดพูดว่า "หลุมนี้เป็นหลุมปัสสาวะของผู้หญิง" นายเฉลียวก็ตอบว่า "ใช่..และยังเป็นหญิงตั้งครรภ์อีกด้วย" นายฉลาดประหลาดใจกับคำตอบทั้งสองครั้งของนายเฉลียวมาก เพราะพบว่าเพื่อนของเขาทายได้ถูกทั้งสองครั้ง จึงพาลโกรธอาจารย์ของตนว่าให้ความรู้กับตนไม่เท่ากับเืพื่อน จึงชวนเพื่อนเดินทางกลับไปต่อว่าอาจารย์ที่สำันัก
เมื่อเล่าให้อาจารย์ฟังในสิ่งที่ตนคิดด้วยอารมณ์ที่รุนแรง อาจารย์รับฟังอย่างสงบและได้เอาเงินจำนวนหนึ่งมอบให้ศิษย์รักทั้งสอง นำไปซื้อหม้อคนละหนึ่งใบจากร้านเดียวกันและจากนั้นให้ไปซื้อน้ำัมันงาจากร้านที่ได้ชื่อว่าราคาแพงแต่ซื่้อสัตย์ต่อลูำกค้า แล้วนำกลับมาให้อาจารย์ดูในบ่ายวันรุ่งขึ้น
นายฉลาดรีบไปซื้อหม้ออย่างรวดเร็ว และเดินไปซื้อน้ำมันงาในร้านถัดไปทันที ส่วนนายเฉลียวไปซื้อหม้อด้วยกันแต่เดินกลับบ้านก่อน ในเช้าวันรุ่งขึ้นจึงค่อยไปซื้อน้ำมันงาจากร้านเดียวกัน
...เมื่อมาถึงนายฉลาดได้พบว่าน้ำมันที่ตนซื้อมีน้อยกว่าของนายเฉลียวมากนัก จึงได้ถามอาจารย์ด้วยความแปลกใจ จึงได้คำตอบว่านายเฉลียวได้นำหม้อที่ซื้อใหม่ไปล้างเช็ดจนแห้งอย่างดี เพราะรู้ถึงคุณสมบัติของหม้อใหม่ว่าหม้อใหม่มักจะดูดน้ำมากกว่าหม้อที่ได้รับการแช่ และเช็ดให้สะอาดเสมอ...
ส่วนเหตุผลที่นายเฉลียวรู้ว่าช้างมีงาข้างเดียว เพราะตามทางเดิน นายเฉลียวสังเกตว่าต้นไม้ข้างทางเตียนไปเพียงข้างเดียว จึงรู้ว่าช้างมีงาเพียงข้างเดียว และสำหรับหลุมปัสสาวะของหญิงมีครรภ์นั้น เขาสังเกตว่าหญิงมีครรภ์แก่จะมีน้ำหนักตัวค่อนข้างมาก เวลานั่งจึงมักเอามือยันพื้นทรายไว้เพื่อเป็นการทรงตัว...
นายฉลาดละอายกับความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ของตนเป็นอย่างยิ่ง และได้เรียนรู้อย่างไร้ข้อสงสัยว่า ในชีวิตที่ผ่านมา หากเขาเพียงนำแต่ความรู้ที่มี โดยไม่มีการสังเกตอย่างถ้วนถี่ในรายละเอียดเล็กน้อยไปใช้แล้วละก็ ไม่ว่าจะทุ่มเทมากมายเพียงใด เขาก็คงไม่สามารถทำภารกิจนั้นให้ประสบควาสำเร็จสูงสุดอย่างที่ตั้งใจได้เลย
เขาจึงก้มกราบอาจารย์ที่ได้ให้ความรู้อันล้ำค่าที่สุดกับเขา จากนั้นนายฉลาดจึงเลือกที่จะดำเนินชีวิตอย่างอ่อนน้อมถ่อมตน รับฟังในความคิดเห็นของผู้อื่น และไม่ลืมที่จะใช้การสังเกตเป็นเข็มทิศเพื่อใช้ในการตัดสินทุกๆ อย่างในชีวิตของเขาตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา...
ขอบคุณที่มาของข้อมูลนิทานเรื่องนี้ :: วารสารกายใจ (Issue 57)
คอลัมภ์ Happiness
คอลัมภ์นิสต์ ศิริรัตน์ ณ พัทลุง
http://www.bloggang.com/mainblog.php?id ... 3&gblog=34
หลังอ่านนิทานสอนใจเรื่องนี้จบลง 
ทำให้ได้คิดว่า "ผมเองก็เคยเป็นนายฉลาดในบางเหตุการณ์ เป็นนายเฉลียวในบางเหตุการณ์ และมีบ้างครับที่...เป็นนายโง่ไปเลยก็เคยมาแล้ว" แต่สำหรับนายฉลาดในนิทานสอนใจเรื่องนี้ ผมนับถือเขาในตอนท้ายของเรื่อง เพราะรู้จักที่จะยอมรับตัวเอง และยอมรับฟังความคิดของผู้อื่นด้วย
ช่างแตกต่างกับยุคสมัยนี้ที่ไม่มีใครยอมใคร ไม่มีการถ่อมตนและยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น รู้เพียงอย่างเดียวว่าตัวเองต้องการอะไร และจะทำอย่างไรเพื่อให้ได้สิ่งนั้นมา โดยไม่ต้องคำนึงถึงความถูกต้องด้วยซ้ำ
นี่คงเป็นเหตุและผลที่ผมมักนำมาใช้ในการประเมิน "ทัศนคติ" บรรดาผู้คนที่เราได้พบปะพูดคุยด้วย ว่าน่าคบค้าสมาคมเป็นมิตรสหาย หรือเพียงแค่มีปฏิสัมพันธ์แบบผิวเผิน เพราะความ "มีเสน่ห์ของบุคคล" ในความหมายของผม ไม่ได้ขึ้นอยู่กับภาพลักษณ์ที่เขาเป็นอยู่ ไม่ได้ขึ้นอยู่กับฐานะทางการเงินและสังคม ไม่ได้ขึ้นอยู่กับความรู้สูงหรือต่ำ...
แต่ขึ้นอยู่กับ "ทัศนคติ..ในทางบวก" ที่ไม่ทำร้ายตัวเองและผู้อื่นต่างหาก ที่ทำให้มีเสน่ห์และน่าคบหา ♡✿(◕‿◕)✿♡ กราบอนุโมทนาบุญกับกัลยาณมิตรและกัลยาณธรรมทุกท่าน ขอให้ท่านเจริญในธรรมยิ่ง ๆ ขึ้นไป ธรรมรักษา เทวดาคุ้มครองนะเจ้าค่ะ ♡✿(◕‿◕)✿♡ 