นางปทุมวดี
ในอดีตกาล มีหญิงคนหนึ่ง ในหมู่บ้านตำบลหนึ่ง ในกรุงพาราณสี ทำงานด้วยมือของตนเลี้ยงชีพ วันหนึ่งไปสู่กระท่อมนาเห็นดอกปทุมบานแต่เช้าตรู่ในสระแห่งหนึ่ง ในระหว่างทาง จึงลงไปยังสระนั้น เก็บดอก (ปทุม) นั้นและใบปทุม เพื่อต้องการใส่ข้าวตอกเด็ดรวงข้าวสาลีใกล้คันนาแล้วนั่งบนกระท่อม (คั่วข้าวตอกแล้ว ) แบ่งข้าวตอกนับได้ ๕๐๐ เมล็ด
ขณะันั้น พระปัจเจกพุทธเจ้าองค์หนึ่ง ออกจากนิโรธสมาบัติบนภูเขาคันธมาทน์ ได้มายืนอยู่ ณ ที่ไม่ไกลนาง นางเห็นท่านแล้วก็ถือเอาดอกปทุมพร้อมกับข้าวตอกลงจากกระท่อม ใส่ข้าวตอกลงในบาตรพระปัจเจกพุทธเจ้า แล้วเอาดอกปทุมปิดบาตรถวาย
เมื่อพระปัจเจกพุทธเจ้าเดินไปได้หน่อยหนึ่ง คิดว่า ธรรมดาบรรพชิตทั้งหลาย ไม่มีความต้องการดอกปทุม เราจักรับเอาดอก (ปทุม) มาประดับ ดังนี้แล้ว ไปรับเอาดอก (ปทุม) จากมือพระปัจเจกพุทธเจ้า ก็กลับคิดว่า ถ้าพระผู้เป็นเจ้าจักไม่มีความต้องการดอก(ปทุม) ไซร์ คงจักไม่ให้วางไว้เบื้องบนบาตร ท่านคงจักต้องการเป็นแน่ จึงตามไปวางไว้เบื้องบนบาตร ให้พระปัจเจกพุทธเจ้าอดโทษแล้ว ได้ทำความปรารถนาว่า ท่านเจ้าข้า ด้วยผลแห่งข้าวตอกของดิฉันเหล่านี้
ดิฉันพึงมีบุตรตามจำนวนข้าวตอก ด้วยผลแห่งดอกปทุม ขอดอกปทุมจงผุดขึ้นเพื่อดิฉันทุกๆ ก้าวย่าง ในที่ที่ดิฉันบังเกิดแล้ว
พระปัจเจกพุทธเจ้า เมื่อนางเห็นอยู่นั่นเอง ไปสู่ภูเขาคันธมาทน์ทางอากาศ วางดอกปทุมนั้นไว้ ณ ที่ใกล้บันไดสำหรับพระปัจเจกพุทธเจ้าทั้งหลายเหยียบ ที่เงื้อมเขาชื่อ นันทมูลกะ ทำให้เป็นเครื่องเช็ดเท้า
แม้นางก็บังเกิดในเทวโลกด้วยผลแห่งกรรมนั้นแล้ว และตั้งแต่เวลาที่นางเกิดแล้ว ดอกปทุมใหญ่ผุดขึ้นเพื่อนางทุกๆ ก้าวย่าง นางจุติจากเทวโลกนั้นแล้ว บังเกิดในท้อง ปทุมในสระปทุมแห่งหนึ่งใก้ล้เชิงเขา
ดาบสองค์หนึ่ง อาศัยสระนั้นอยู่ ได้ไปสู่สระเพื่อต้องการล้างหน้าแต่เช้าตรู่ เห็นดอก (ปทุม)นั้นแล้ว คิดว่า ดอกนี้โตกว่าดอกปทุมตูมนี้ น่าจะมีเหตุ (แน่แท้) จึงลงไปเก็บดอก (ปทุม) นั้นดอกปทุมดอกนั้นพอดาบสนั้นจับเท่านั้นก็บาน ดาบสเห็นเด็กหญิงนอนอยู่ภายในห้องปทุมนั้น กลับได้ความสิเนหาดุจธิดา นำไปสู่บรรณศาลาพร้อมด้วยดอกปทุมนั่นแล ให้นอนบนเตียงน้อย ทันใดนั้น น้ำนมบังเกิดที่นิ้วแม่มือ (ของดาบส) ด้วยบุญญานุภาพของเด็กหญิงนั้น เมื่อดอกไม้นั้นเหี่ยวแล้ว ท่านก็นำดอกไม้อื่นมาให้เด็กหญิงนั้นนอน
ต่อมา ดอกปทุมผุดขึ้นเพื่อนางทุกๆ ก้าวย่างตั้งแต่เวลาที่นางสามารถเล่นด้วยการวิ่งมาวิ่งไปได้ ดาบสจึงตั้งชื่อว่า "ปทุมวดี" วรรณะแห่งสรีระของปทุมวดีนั้น ได้เป็นเหมือนวรรณะแห่งกองดอกกุ่ม นางไม่ถึงวรรณะของเทวดา (แต่) ล่วงวรรณะของหมู่มนุษย์พรานของพระเจ้ากรุงพาราณสีเห็นนางแล้วไปสู่กรุงพาราณสี กราบทูลแด่พระราชา
พระราชา สดับข่าวนั้นแล้ว เสด็จไปที่อาศรมบทนั้น ทรงนมัสการดาบสแล้ว ประทับนั่ง ณ ส่วนข้างหนึ่ง พาธิดาของดาบสมาแล้ว ตั้งนางไว้เหนือกองกหาปณะ ทรงทำการอภิเษกในที่นั้นนั่นเองแล้วเชิญนางมาสู่พระนครของพระองค์
จำเดิมแต่เวลาที่เสด็จกลับมาแล้ว ก็ไม่ทรงเหลียวแลนางสนมนอกนั้น ทรงอภิรมย์อยู่กับพระนางปทุมวดีนั้นเท่านั้น และพระนางทรงครรภ์เพราะอาศัยการอยู่ร่วมนั้นแหละ ก็เมื่อพระนางมีพระครรห์แก่เต็มที่แล้ว ก็ได้ประสูติพระโอรส พระมหาปทุมกุมารพระองค์เดียวเท่านั้นอยู่ในพระครรห์ ส่วนพระโอรส ๔๙๙ พระองค์นอกนั้น เป็นสังเสทชะ (เกิดในเถ้าไคล) ประสูติในเวลาพระมหาปทุมราชกุมารประสูติจากพระครรห์ พระมารดาบรรทมแล้ว พระราชกุมารเหล่านั้นทุกพระองค์ ในเวลามีพระชนม์ได้ ๑๖ ปี พร้อมกันเล่นอยู่ในสระโบกขรณีมงคล ซึ่งดาดาษด้วยดอกปทุม ในพระอุทยาน เห็นดอกปทุมใหม่อันบานและดอกปทุมเก่าร่วงหล่นจากขั้ว จึงทรงดำริว่า ความคร่ำคร่าเห็นปานนี้ยังมีแก่ดอกไม้นี้อันไม่มีวิญญาณครองถึงเพียงนี้
ก็จะป่วยกล่าวไปไยถึงสรีระของพวกเราเล่า ดังนี้แล้ว ถือเอาเป็นอารมณ์ (สำเร็จ) เป็นพระปัจเจกพุทธเจ้า ไปสู่เงื้อมเขานัทมูลกะทางอากาศอยู่ในที่นั้น ในกาลสิ้นอายุก็ปรินิพพาน
ฝ่ายพระนางปทุมวดี จุติจากภพนั้นแล้วก็ท่องเที่ยวไป ในพุทธุปบาทกาลนี้ ได้เป็นพระอุบลวรรณาเถรีแล้วแลเรื่องนางปทุมวดีมาในอรรถกถาอปทานเป็นต้น
แม้การบูชาพระปัจเจกพุทธเจ้า ย่อมนำมาซึ่งประโยชน์สุขด้วยประการฉะนี้แล
| ไฟล์แนป: |
|
20170828_181605.jpg [ 212.45 KiB | เปิดดู 2109 ครั้ง ] |
