สวัสดีค่ะ คุณ walaiporn ตอนเข้ามาโพสแรก ๆ ก็เจอปัญหานี้เช่นกันค่ะ

พอเจอแบบนั้นก็ยิ้มให้กับตัวเอง...ว่าเราไม่รอบคอบเอง

เลยแก้ปัญหาโดย พิมพ์ต้นฉบับไว้ที่ word จัดให้เรียบร้อยก่อน

แล้วค่อยก๊อปมาโพสที่เว็บบอร์ด ก็เลยหมดปัญหา ทั้งยังได้ต้นฉบับเก็บไว้

และไม่เสียเวลาด้วยค่ะ

บทที่ ๑



โพธิปักขิยะธรรม แปลว่า ธรรมที่เป็นไปในฝักฝ่ายแห่งธรรมสามัคคีเครื่องตรัสรู้ หมายความว่า
ผู้ปฏิบัติธรรมขั้นสูง คือ เจริญวิปัสสนากรรมฐาน เวลาจะได้ผลเต็มที่ โพธิปักขิยธรรมนี้
จะต้องเกิดพร้อมกันอย่างสมบูรณ์ ไม่มีขาดตกบกพร่องแต่ประการใดๆเลย โพธิปักขิยธรรมนั้น
มีอยู่ ๓๗ ประการ คือ สติปัฏฐาน ๔ สัมมัปปธาน ๔ อิทธิบาท ๔ อินทรีย์ ๘ พละ ๕ โพชฌงค์ ๗
มรรค ๘ จะได้นำมาบรรยายเป้นข้อๆไป จะได้เริ่มบรรยายถึง สติปัฏฐาน ก่อน



คำว่า สติปัฏฐาน แปลว่า ที่ตั้งของสติ หมายความว่า บุคคลผู้ประสงค์จะฝึกจิต ให้เกิดศิล สมาธิ
ปัญญานั้น ต้องอาศัยสติเป็นหลักใหญ่และสำคัญที่สุด เพราะ สติเป็นผู้คอยควบคุมกาย กับใจ
หรือเรียกอีกนัยหนึ่งว่า สติคอยควบคุมรูปกับนาม ให้ดำเนินไปถูกทางที่เราต้องการ ดุจบุคคลเลี้ยงเด็กๆ
ที่กำลังซุกซน ต้องคอยดูแล ระมัดระวังอยู่เสมอ จะประมาทหรือเผลอมิได้



ทางนั้นได้แก่ สติปัฏฐาน ๔ ซึ่งสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงไว้ ปรากฏอยู่ในพระไตรปิฎก
เล่มที่ ๑๐ หน้า ๓๒๕ เป็นต้นไป กับเล่มที่ ๑๒ หน้า ๑๐๓ เป็นต้นไป



พระพุทธองค์ตรัสเทศนาสติปัฏฐาน ๔ ที่กัมมาสทัมมนิคม แว่นแคว้นกุรุ ให้ภิกษุทั้งหลายฟัง
แล้วจึงเทศน์ให้ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกาฟังต่อๆไป



ในสมัยหนึ่ง พระเจ้าจักรพรรดิ์ ได้เสด็จเหาะไปยังทวีปทั้ง ๔ คือ บุพพวิเทหทวีป อุตตรกุรุทวีป
อมรโคยานทวีป และชมพูทวีป ครั้นเสด็จเหาะไปถึงอุตตรกุรุทวีปแล้ว ในคราวเสด็จกลับมาชมพูทวีป
พระเจ้าจักรพรรดิ์ทรงนำคนชาวอุตตรกุรุทวีปมาด้วย มีพระบรมราชโองการให้อยู่อาศัยในแว่นแคว้นนั้น
เพราะฉะนั้น แว่นแคว้นนั้นจึงเรียกว่า กุรุ ส่วนกัมมาสทัมมนิคมนั้น เป็นสถานที่ที่พระเจ้าสุตโสมโพธิสัตว์
ได้พระราชทานโอวาทแก่พระเจ้าโปริสาทผู้มีเท้าดำด่าง ภูมิประเทศของแว่นแคว้นนั้น มีอากาศดี
มีอาหารประณีต มีที่อยู่อาศัยสะดวกสบายดี อุดมสมบูรณ์ด้วยพืชพันธุ์ธัญญาหารทุกๆอย่าง
ภิกษุ ภิกษุณี อุบากสก อุบาสิกา ในแว่นแคว้นนั้น มีสุขภาพพลานามัยดี มีสติปัญญาเฉลียวฉลาด
สามารถฟังพระธรรมเทศนาอันลึกซึ้งสุขุมคัมภีรภาพได้เป็นอย่างดี และเป็นผู้สนใจในพระธรรม
ด้วยกันแทบทุกคน แทบจะไม่มียกเว้นใครๆเลย

คำว่า " คัมภีรภาพ " แปลว่า " ความลึกซึ้ง " มีอยู่ ๔ อย่างคือ

๑. ธมฺมคมฺภีรภาโว ลึกซึ้งโดยธรรม ได้แก่ พระบาลี พระบาลีนั้น ได้แก่ พระไตรปิฎก คือ พระวินัยปิฎก

พระสุตันตปิฎก พระอภิธรรมปิฎก อันเป็นที่รวบรวมคำสอนของพระพุทธเจ้าไว้เป้นหมวด เป็นหมู่
เป็นวรรค เป็นวาร มีความลึกซึ้งทั้งอรรถะ ทั้งพยัญชนะ คือ ทั้งความหมายและตัวหนังสือ

๒. อตฺถคมฺภีรภาโว ลึกซึ้งโดยอรรถ ได้แก่ อรรถกถา อรรถกถานั้นแก้พระบาลี มีความหมายแห่งพระบาลี

ให้ผู้ฟังเข้าใจง่ายขึ้น ยกตัวอย่างเช่น พระบาลี มโนปุพฺพงฺคมา ธมฺมา
ธรรมทั้งหลายมีใจเป็นสภาพถึงก่อน

อรรถกถาแก้คือ อธิบายความต่อไปว่า มโนติ อวิเสเสน สพฺพมฺปิ จตุภูมิกจิตฺตํ วุจฺจติ เป็นต้น
ความว่า จิตเป็นไปในภูมิ ๔ แม้ทั้งหมด ท่านเรียกว่า ใจ

ในพระคาถามนั้น โดยไม่แปลกกัน แต่ถึงอย่างนั้น เมื่อนิยมกะกำหนดลงไปจริงๆ
ในบทนี้ได้แก่ กามาวจรกุศลจิต ๘ ดวง

และในจิต ๘ ดวงนี้ ก็หมายเอาเฉพาะดวงที่ประกอบด้วยโสมนัส มีปัญญาเท่านั้น
อย่างนี้เรียกว่า ลึกซึ้งโดยอรรถ


เพื่อให้ผู้ฟังเข้าใจกว้างขวางขึ้นไปอีก จะได้อธิบายเพิ่มเติมต่อไปนี้คือ
คำว่า กามาวจรกุศลจิต แปลว่า จิตที่เป็นกุศล มีผลให้สรรพสัตว์ท่องเที่ยวอยู่ในกามภูมิ ๑๑ คือ อบายภูมิ ๔ มนุษยภูมิ ๑ เทวภูมิ ๖ มีอยู่ ๘ ดวงคือ

๑. โสมนสฺสสหคตํ ญาณสมฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกํ เวลาทำบุญ มีความดีใจ
มีปัญญาปรารถนามรรค ผล นิพพาน ทำบุญเอง ไม่มีใครมาชักชวน

๒ . เวลาทำบุญมีความดีใจ มีปัญญาปรารถนามรรค ผล นิพพาน ทำบุญเอง มีผู้มาชักชวนจึงทำบุญ

๓. เวลาทำบุญมีใจเฉยๆ มีปัญญาปรารถนามรรค ผล นิพพาน ไม่มีใครชักชวนจึงทำบุญ

๔. เวลาทำบุญ มีใจเฉยๆ มีปัญญา ปรารถนามรรค ผล นิพพาน มีผู้ชักชวนจึงทำบุญ

๕. โสมนสฺสสหคตํ ญาณวิปฺปยุตฺตํ อสงฺขาริกํ เวลาทำบุญ มีความดีใจ ไม่มีปัญญา
คือไม่ปรารถนา มรรค ผล นิพพาน มีผู้มาชักชวนจึงทำบุญ

๖. เวลาทำบุญ มีความดีใจ ไม่มีปัญญา คือไม่ปรารถนามรรค ผล นิพพาน ไม่มีผู้มาชักชวน

๗.เวลาทำบุญ มีใจเฉยๆ ไม่มีปัญญา คือไม่ปรารถนามรรค ผล นิพพาน ทำบุญเอง ไม่มีผู้มาชักชวน

๘. เวลาทำบุญ มีใจเฉยๆ ไม่มีปัญญา คือไม่ปรารถนามรรค ผล นิพพาน มีผู้มาชักชวนจึงทำบุญ

ทั้ง ๘ ข้อนี้ เรียกว่า กามาวจรกุศล จิตที่ประกอบกับกุศลอย่างนี้เรียกว่า กามาวจรกุศลจิต
ในบทที่ว่า มโน ซึ่งแปลว่า ใจ ในพระคาถามนี้ ท่านประสงค์เอาเฉพาะข้อที่ ๑-๒ คือ จิตที่มีโสมนัส
ด้วย มีปัญญาด้วยเท่านั้น อย่างนี้เรียกว่า ลึกซึ้งโดยอรรถ