ลานธรรมจักร
http://dhammajak.net/forums/

ประโยชน์ของการศึกษาพระอภิธรรม : พระนิติเกษตรสุนทร
http://dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=66&t=19981		 หน้า 1 จากทั้งหมด 1
เจ้าของ:  แมวขาวมณี [ 09 ม.ค. 2009, 17:29 ]
หัวข้อกระทู้:  ประโยชน์ของการศึกษาพระอภิธรรม : พระนิติเกษตรสุนทร
ประโยชน์ของการศึกษาพระอภิธรรม

ประโยชน์ที่จะได้รับจากการศึกษาพระอภิธรรมมีอยู่มากหลายประการ ไม่สามารถจะอธิบายให้ละเอียดหมดสิ้นในที่นี้ได้จึงขอนำมากล่าวแต่โดยสังเขป เพื่อเป็นทางพิจารณาประกอบคุณงามความดีแก่ชีวิต

พระอภิธรรมกล่าวถึงสภาวะอันแท้จริง พระอภิธรรมเป็นคำสอนขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ว่าด้วยสภาวะความจริงแท้อันไม่มีการเปลี่ยนแปลง ซึ่งเรียกว่า ปรมัตถสัจจะ ต่างกับที่ทรงสอนไว้ในพระสูตรและพระวินัย อันป็นความจริงตาม สมมุติสัจจะ สมมุติสัจจะแม้จเป็นความจริงก็ตาม แต่เป็นความจริงโดยสมมุติโวหาร ที่ชาวโลกบัญญัติให้เรียกขานกันเพื่อความเข้าใจ เมื่อว่าโดยสภาวะธรรมแล้วก็ไม่เป็นความจริงแท้ เช่นมนุษย์หรือสัตว์ย่อมเป็นความจริงเพียงตามสมมุติ หรือบัญญัติที่ให้เรียกให้เข้าใจกัน แต่ความแท้จริงโดยสภาวะนั้ยไม่มีมนุษย์หรือสัตว์เลย พระอภิธรรมแยกสภาวะออกเห็นว่าไม่ใช่ตัวตน สัตว์ บุคคลอะไรทั้งนั้น คงมีแต่สภาวะธรรมคือ จิต เจตสิก รูป อันเป็นสังขตธรรมโดยการปรุงแต่งเกิดขึ้นเป็นอยู่ และเป็น อนิจฺจํ ทุกฺขํ อนตฺตา ทั้งสิ้น

การศึกษาพระอภิธรรมทำให้เข้าใจความจริงที่เป็นปรมัตถสัจจะได้ถูกต้อง มีการกล่าวว่าพระอภิธรรมไม่ใช่พระพุทธวจนะนั้น เป็นการกล่าวโดยไร้เหตุผลของผู้ที่มิได้เคยศึกษาพระอภิธรรม ถ้าผู้กล่าวได้เคยศึกษาและเข้าใจในปรมัตถสัจจะแล้ว จะไม่กล่าวดังนั้น

การศึกษาพระอภิธรรม ทำให้เข้าใจในคำสอนของพระพุทธองค์ยิ่งขึ้น สำหรับท่านที่ใคร่ในพระธรรมคำสั่งสอนของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าอยู่แล้ว ถ้าได้ศึกษาพระอภิธรรมปรพกอบ จทำให้เข้าใจในพระธรรมคำสั่งสอนนั้นละเอียดดียิ่งขึ้นซายซึ้งถึงแก่นความจริงคือสภาวะธรรม เป็นเหตุให้เกิดปัญญาความรู้ถูกต้องตรงตามหลักพรธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธองค์ พระอภิธรรมมีข้อความจริงลึกซึ้งยิ่งนัก เช่น บทในธัมมสังคณีว่า “กุสลา ธมฺมา อกุสลา ธมฺมา อพยากตา ธมฺมา” ซึ่งใช้สวดที่หน้าศพเรียกว่า สวดพระอภิธรรมนั้น ผู้ที่มีความสนใจอยู่ในธรรมะบ้างแล้วโดยมากก็เข้าใจเพียงว่า ธรรมที่เป็นกุศล ธรรมที่เป็นอกุศล และธรรมที่เป็นกลางๆ แต่อะไรที่เรียกว่า ธรรมเป็นกุศล อกุศล และกลางๆ นั้น ก็นึกไปไม่ใคร่ถึง ยิ่งผู้ที่ไม่สนใจในพระธรรมด้วยแล้ว ก็เลยเข้าใจว่าการสวดพระอภิธรรมบทนี้ คือสวดปลงสังเวชคนตาย รู้สึกทำให้ไม่อยากฟัง เพราะทำให้วังเวงเหี่ยวใจก่อความหวาดกลัวขึ้น เป็นต้น แต่ความหมายลึกซึ้งอันเป็นหลักธรรมหรือองค์ธรรมของธัมมสังคณีบทนี้ พระพุทธองค์ทรงแสดงถึงสภาวธรรม คือจิต เจตสิก รูป นิพพาน ซึ่งเป็นปรมัตถธรรมที่มีอยู่ เกิดขึ้นเป็นกุศล อกุศล และเป็นกลางๆ หาใช่การปลงสังเวชทำให้โศกเศร้าแต่ประการใดไม่ ขอได้พิจารณาผังแสดงเฉพาะจิตในธัมมสังคณีดังต่อไปนี้:-
เจ้าของ:  แมวขาวมณี [ 09 ม.ค. 2009, 18:36 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: ประโยชน์ของการศึกษาพระอภิธรรม(พระนิติเกษตรสุนทร)
ตามผังแสดงจิตนี้ย่อมเห็นได้ว่า มีหัวข้อเป็นหลัก หรือองค์ธรรมอยู่มากหลายประการ เมื่อได้ศึกษาพระอภิธรรมแล้วก็จะทำให้เข้าใจในองค์ธรรมที่กล่าวในบท
ธัมมสังคณีนี้ได้ละเอียด ถูกต้องตามเหตุผลที่พระพุทธองค์ได้ทรงแสดงไว้ เช่น กุสลาธมฺมา จิตที่เป็นกุศล ๓๗ แยกออกเป็นโลกียะ ๑๗ ได้แก่ กามาวจรกุสลจิต ๘ รูปาวจรกุสลจิต ๕ อรูปาวจรกุสล ๔
และโลกุตรกุสลจิต ๒๐ ได้แก่ โสดาปัตติมัคคจิต ๕ สกทามิมัคคจิต ๕ อนาคามิมัคคจิต ๕ อรหัตตมัคคจิต ๕ จิตดังกล่าวนี้ยังได้แยกละเอียดต่อไปอีก ตามลักษณะของสหชาติธรรมที่เข้าประกอบ แสดงให้เห็นสภาวธรรมประณีตยิ่งขึ้น และจะทำความเข้าใจในคำสั่งสอนของพระพุทธองค์ได้แจ่มชัด

ไฟล์แนป:
คำอธิบาย: ผังประกอบบทความตามแบบหน้า ๔ :วาด..แมวขาวมณี
img001.JPG
img001.JPG [ 18.74 KiB | เปิดดู 3150 ครั้ง ]
เจ้าของ:  แมวขาวมณี [ 09 ม.ค. 2009, 19:45 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: ประโยชน์ของการศึกษาพระอภิธรรม (พระนิติเกษตรสุนทร)
ก่อให้เกิดมหากุศลอันยิ่งใหญ่
กล่าวคือ เมื่อเข้าใจปรมัตถสัจจะที่ถูกต้องตามความเป็นจริงแล้ว
ย่อมเป็นมหากุศลอันยิ่งใหญ่ จะไม่หลงเข้าใจผิดไปตามสมมุติบัญญัติ
จะเข้าใจในสภาวะความจริงถูกต้อง รู้เท่าทันในชีวิตความเป็นอยู่
มีวิธีหลีกเลี่ยงระงับทุกข์กายทุกข์ใจ แก้ปัญหาชีวิตของตนได้เป็นอย่างดี
ทำจิตที่หยาบกระด้างเปลี่ยนแปลงไปสู่ความอ่อนโยน
สงบระงับตั้งอยู่ในความเยือกเย็น เห็นอกเห็นใจเพื่อนสัตว์ทั้งหลาย
จะตั้งตนไว้ในสัมมาปฏิบัติ ฯลฯ
ในประการที่สุดก็จะปรากฎเป็นอารมณ์อยู่เนืองนิตย์
เห็นอัตตภาพนี้ไม่เที่ยงไม่คงทนเป็นทุกข์
ไม่ใช่ตัวตน บังคับบัญชาไม่ได้
ตรงตามที่พระพุทธองค์ทรงพร่ำสอนจะให้มองเห็น
จิตก็จะไม่ยึดมั่นหลงอยู่ในโมหะความหลง และทิฏฐิความคิดผิด
คิดแต่จะประกอบบุญกุศลมุ่งหวังให้พ้นจากสังสารวัฏฏ์อันเต็มไปด้วยทุกข์
นำไปการปฏิบัติมีความเจริญสมถะ และวิปัสสนา เป็นต้น
การศึกษาพระอภิธรรมมีประโยชน์ดังกล่าวแล้ว
แม้ในบางประการนี้ นับว่าเป็นมหากุศลอย่างยิ่ง
ไม่ควรจะปล่อยชีวิตให้เลยไปเสียโดยปล่าวประโยชน์

ที่มา : หนังสือพระอภิธรรมสังเขปและธรรมะบางประการ;
หน้า ๑-๖ โดยพระนิติเกษตรสุนทร : พฤษภาคม ๒๕๐๕;
ผังประกอบตามแบบหน้า ๔ โดยแมวขาวมณี
หน้า 1 จากทั้งหมด 1 เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group
http://www.phpbb.com/