เหตุปัจจัย แห่ง นามรูป.......
แท้จริง พระโยคาพจรผู้จะแสวงหาซึ่ง

เหตุปัจจัยแห่งนามรูป นั้นเดิมที ให้พิจารณาว่า...

.....................................

"อิทํ นามรูปํ" นามรูปแห่งสัตว์ทั้งปวง แต่บรรดามีในไตรโลกสันนิวาสนี้
ย่อมมีเหตุปัจจัยประชุมแต่งสิ้นทั้งปวง

อันจะปราศจากเหตุปราศจากปัจจัยนั้นหาบมิได้..

ถ้านามรูปไม่มีเหตุไม่มีปัจจัย บังเกิดแต่ธรรมดาแห่งตนแล้ว ก็หน้าที่นามรูปแห่งสัตว์
ทั้งปวงแต่บรรดาที่มีในภพทั้งปวงนี้ จะเหมือนๆกันเป็นอันหนึ่งอันเดียวจะมิได้แปลกประหลาดกัน

....
สัตว์ที่บังเกิดเป็นยมเป็นยักษ์เป็นอสุรกายกุมภัณฑ์
เป็นนิกรเทพคนธรรพ์นั้น...

ก็จะเหมือนกันเป็นพิมพ์เดียว
รูปพรรณสัณฐานนั้นจะไม่ห่างไม่ไกลกัน

อนึ่งสัตว์ที่บังเกิดในมนุษย์สุคติ กับสัตว์บังเกิดในทุคตินั้นก็จะเหมือนๆกันสิ้นทั้งปวง
จะหาที่ดีกว่ากันชั่วกว่ากันนั้นจะหาไม่ได้

เพราะเหตุว่านามรูปนั้นบังเกิดโดยธรรมดาแห่งตนเองหาเหตุหาปัจจัยบ่มิได้
นี้สิไม่เป็นดังนั้น....

............
นามและรูปนี้แปลกประหลาดกันทุกๆภพ
จะได้เหมือนกันหาบมิได้

นามและรูปในสุคติภพนั้นอย่างหนึ่ง
ในทุคติภพนั้นอย่างหนึ่ง

ในมนุษย์นั้นอย่างหนึ่ง
ในฉกามาพจรสวรรค์อย่างหนึ่ง
ในรูปภพนั้นอย่างหนึ่ง

จะได้เหมือนกันนั้นหามิได้....

ถึงบังเกิดในหมู่เดียวกันในพวกเดียวกันก็ดี ที่จะเหมือนกันนั้นไม่เหมือนกันเลยเป็นอันขาด
โดยกำหนดเป็นที่สุด จนแต่พี่น้องซึ่งเป็นลูกแฝดก็ยังมีแปลกประหลาดกันอยู่
จะได้เหมือนกันแท้ทีเดียวก็หามิได้..

จะได้เหมือนกันแท้ทีเดียวก็หามิได้..

อาศัยเหตุฉะนี้จึงเห็นแจ้งว่า
นามรูปนี้ มีเหตุปัจจัยประชุมแต่งสิ้นด้วยกัน

ถ้าไม่มีเหตุไม่มีปัจจัยประชุมแต่ง นามและรูปบังเกิดโดยธรรมดาแห่งตนแล้ว
นามและรูปก็จะเหมือนกันสิ้นทั่วทั้งไตรภพมณฑลสกลไตรโลกธาตุ
ดังฤๅจะเปลี่ยนจะแปลกกันเล่า

นามและรูปที่บังเกิดขึ้นเก่าๆกับนามรูปที่บังเกิดขึ้นใหม่ๆนั้น
ก็จะเหมือนกันทุกๆชาติ
จะไม่ต่างกัน

นี้สิไม่เป็นดังนั้น

...............

นามและรูปนี้เปลี่ยนแปลงไปทุกๆชาติ

ชาตินี้อย่างหนึ่ง
ชาติหน้าอย่างหนึ่ง
ชาติโน้นอย่างหนึ่ง

จะได้เหมือนกันอยู่เป็นนิจ
จะได้เหมือนกันอยู่สิ้นกาลทุกเมื่อนั้นหามิได้

อาศัยเหตุฉะนี้
จึงเห็นว่า...
นามและรูปนี้มีเหตุมีปัจจัยประชุมแต่งอยู่เป็นแน่แท้
............

.......รูปกายแห่งสัตว์ทั้งปวงนี้

บังเกิดด้วยธรรม ๔ ประการ คือ

อวิชชาประการ ๑
ตัณหาประการ ๑
อุปาทานประการ ๑
กรรมประการ ๑

...................

http://www.larnbuddhism.com/visut/3.9.html#344

เมื่อพระโยคาพจรภิกษุ พิจารณาเห็นชัด
รู้ว่าสันทัดว่า
นามแลรูปบังเกิดแต่เหตุแต่ปัจจัย
เหมือนกันทั้งอดีตแลอนาคตปัจจุบันเห็นชัดฉะนี้แล้วก็จะ
สละละสงสัย ๑๖ ประการนั้นเสียได้

ด้วยอนุภาพปัญญาที่พิจารณาเห็นนามรูปกับทั้งเหตุแลปัจจัยนั้น

..........................
สละละสงสัย ๑๖ ประการ = วิจิกิจฉา ๑๖ ประการ
อดีต ๕
อนาคต ๕
ปัจจุบัน ๖
.......

ตกว่า
ปัญญาที่พิจารณา
เห็นนามธรรมรูปธรรม
กับทั้งเหตุแลปัจจัยนี้
แลได้นามบัญญัติชื่อว่า .....กังขาวิตรณวิสุทธิ

ข้ามพ้นจากสงสัย ๑๖ ประการ..........................

--------
(ผู้โพส..จดไว้ว่า เป็นยาแก้ วิจิกิจฉา)