ลองพิจารณาตามเหตุตามผล

ดูกรภิกษุทั้งหลาย จิตนี้ประภัสสร
แต่ว่าจิตนั้นแล เศร้าหมองแล้ว ด้วยอุปกิเลสที่จรมา
ปุถุชนผู้มิได้สดับ ย่อมจะไม่ทราบจิตนั้นตามความเป็นจริง
ฉะนั้น เราจึงกล่าวว่า ปุถุชนผู้มิได้สดับ ย่อมไม่มีการอบรมจิต ฯ
ดูกรภิกษุทั้งหลาย จิตนี้ประภัสสร
และจิตนั้นแล พ้นวิเศษแล้ว จากอุปกิเลสที่จรมา
พระอริยสาวกผู้ได้สดับแล้ว ย่อมทราบจิตนั้นตามความเป็นจริง
ฉะนั้น เราจึงกล่าวว่า พระอริยสาวกผู้ได้สดับ
ย่อมมีการอบรมจิต ฯ
สฬายตนวรรค สุตตันตปิฎก

อุปกิเลส
1. อภิชฌาวิสมโลภะ คิดเพ่งเล็งอยากได้ โลภไม่สมควร, โลภกล้า จ้องจะเอาไม่เลือกควรไม่ควร
2. พยาบาท คิดร้ายเขา
3. โกธะ ความโกรธ
4. อุปนาหะ ความผูกโกรธ
5. มักขะ
ความลบหลู่คุณท่าน, ความหลู่ความดีของผู้อื่น, การลบล้างปิดซ่อนคุณค่าความดีของผู้อื่น
6. ปลาสะ ความตีเสมอ, ยกตัวเทียมท่าน, เอาตัวขึ้นตั้งขวางไว้ ไม่ยอมยกให้ใครดีกว่าตน
7. อิสสา ความริษยา
8. มัจฉริยะ ความตระหนี่
9. มายา มารยา
10. สาเถยยะ ความโอ้อวดหลอกเขา, หลอกด้วยคำโอ้อวด
11. ถัมภะ ความหัวดื้อ, กระด้าง
12. สารัมภะ ความแข่งดี, ไม่ยอมลดละ มุ่งแต่จะเอาชนะกัน
13. มานะ ความถือตัว, ทะนงตน
14. อติมานะ ความถือตัวว่ายิ่งกว่าเขา, ดูหมิ่นเขา
15. มทะ ความมัวเมา
16. ปมาทะ ความประมาท, ละเลย, เลินเล่อ

อุปกิเลสทั้ง ๑๖ ข้อนี้คืออกุศลเจตสิกทั้งนั้น พระพุทธพจน์ตรัสแยกออกมาจากจิตเลยทีเดียว ตีความ
อย่างไรก็กล่าวไม่ได้ว่าจิตและเจตสิกเป็นอันเดียวกัน
และกล่าวไม่ได้ว่าสามารถอบรมเจตสิกได้ เพราะวรรคท้ายของพระพุทธพจน์ที่อ้างอิงมานั้น
(และจิตนั้นแล พ้นวิเศษแล้ว จากอุปกิเลสที่จรมา , ย่อมมีการอบรมจิต)
แสดงว่าอบรมจิตเพื่อให้พ้นจากอุปกิเลส(อุปกิเลสคืออกุศลเจตสิกนั่นเอง)

ลองพิจารณาดูครับว่าจะอบรมเจตสิกกันได้ไหม

คุณเช่นนั้นได้อธิบายว่า,,,,เจตสิกธรรม ธรรมในจิต ประกอบกับจิต เกิดร่วมเกิดพร้อมกับจิต ดับพร้อมกับจิต รู้อารมณ์เดียวกันกับจิต
เมื่อปฏิบัติธรรมอบรมจิต ก็คือการอบรมเจตสิกธรรมนี้นี่เอง

แต่เราเรียกกันว่า อบรม"จิต" ด้วยเหตุว่า จิตและ เจตสิกหลอมรวมกันเป็นเนื้อเดียวกัน จึงเรียกง่ายๆ เพื่อความเข้าใจ ว่า นั่นคือ "อบรมจิต",,,,,,,
จิตจึงเป็นธาตุรู้ เป็นมนายตนะ
"รู้ทุกสิ่งทุกอย่างตามคุณภาพของเจตสิกที่ประกอบอยู่"
คุณภาพจิต จะดี จะเลว จะหยาบ จะประณีต ก็เนื่องด้วย เจตสิกธรรม
ธาตุรู้ หรือที่เป็นจิต ไม่ได้เลือกที่จะ "รู้อารมณ์" หรือ "ไม่รู้อารมณ์" เพราะไม่ใช่กิจของ วิญญาณธาตุ



เจตสิกธรรม จึงมีความหลากหลายเป็นร้อยเป็นพันนัย


ส่วนตัวผมคิดว่า,,,,ศัพท์หลายๆอย่างมัน ยาก ต่อการเข้าใจ หลายคนก็เข้าใจไม่เหมือนกัน การสทนาธรรมจึงบังเกิด (โปรดใช้วิจารณญาณ)


(ส่วนนึงของคำอธิบายคุณมหาราชันย์)ว่า,,,ทำเจตสิกธรรมให้บริสุทธิ์ครับ
เพราะจิตหรือวิญญาณขันธ์นั้นทำหน้าที่รู้แจ้งอย่างเดียวครับ
ในกุศลจิตจิตก็รู้แจ้ง ในอกุศลจิตจิตก็รู้แจ้ง
ในจิตเหตุจิตก็รู้แจ้ง ในจิตผลจิตก็รู้แจ้ง


ปัญญาซึ่งเป็นเจตสิกธรรม ทำหน้าที่รู้ชัดรู้ละเอียด
ทำหน้าที่ทำลายกิเลสสังโยชน์ ทำให้เจตสิกบริสุทธิ์ขาวรอบ

เมื่อเจตสิกบริสุทธิ์ขาวรอบ เราเรียกว่า จิตบริสุทธิ์ครับ เรียกว่า จิตที่หลุดพ้นครับ


เจริญธรรมทุกท่านครับ

คนที่ไม่เข้าใจเรื่องธรรมะ ถามอาจารย์ที่ไม่เข้าใจธรรมะ ผลก้คือ....มั่ว และไม่รู้เรื่อง

???

เจตสิก คือ รังของกิเลสทั้งปวง อุปมาเหมือนรังโจร

ที่สมควรกำจัด ปราบปราม เข้าค่ายอบรมให้กลับเป็นพลเมืองดี ต่อไป

ชาวบ้าน ๆ พอเข้าใจกันบ้างเนอะ

แบบว่าเหงา ๆ นอนอยู่ริมลาน เลยหาว ๆ ละเมอ ๆ ออกมา

สวัสดีครับ คุณแมวขาวมณี

ขอเสริมความเห็น.....เล็กน้อยครับ

เจตสิก มีทั้ง ฝ่ายอกุศล ฝ่ายโสภณ และที่เข้าได้ทั้ง 2 ฝ่าย (นก 2 หัว)

-อกุศลเจตสิก มี 14 ชนิด เช่น โลภ โทส โมหะ อุทธัจจะ...วิจิกิจฉา เป็นต้น

-โสภณเจตสิก มี 25 ชนิด เช่น สติ หิริ โอตตัปปะ อโทสะ ...ปัญญา เป็นต้น

-นก 2 หัว มี 13 ชนิด เช่น ผัสสะ เวทนา สัญญา .... ฉันทะ เป็นต้น

ดังนั้น หากจะเหมาว่า เจตสิก คือ รังของกิเลสทั้งปวง จึงถูก 1/2 ครับ

การจะกำจัดเจตสิกฝ่ายที่อยู่ในรังโจร

ก็ต้องอาศัย เจตสิกฝ่ายโสภณ เช่น สติ ปัญญา



ขออนุโมทนาครับ

อนุโมทนาด้วยค่ะ
-อกุศลเจตสิก มี 14 ชนิด เช่น โลภ โทส โมหะ อุทธัจจะ...วิจิกิจฉา เป็นต้น
นี่แหละค่ะโจร มีมาก มีชุกชุม มีอยู่ทั่วไป

-โสภณเจตสิก มี 25 ชนิด เช่น สติ หิริ โอตตัปปะ อโทสะ ...ปัญญา เป็นต้น
อันนี้คือผ่านหลักสูตรอบรมเข้มมาแล้ว เป็นพลเมืองดี ที่อาศัยสร้างประโยชน์ได้บ้าง อิ อิ

ลืมชม

"รูปแมวสวยดีนะครับ"

ไม่ทราบว่าพันธ์อะไร

ขออนุโมทนาครับ

สติบริสุทธิ์
กั้นจิตจากกระแสกิเลสทั้งปวง จึงเรียกว่าสติบริสุทธิ์