ลานธรรมจักร
http://dhammajak.net/forums/

อธิบายศัพท์ธรรมะ 4
http://dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=66&t=38021		 หน้า 1 จากทั้งหมด 1
เจ้าของ:  หัสพล พวงแก้ว [ 08 พ.ค. 2011, 00:04 ]
หัวข้อกระทู้:  อธิบายศัพท์ธรรมะ 4
ขออนุญาตอธิบายศัพท์ธรรมะครับ เพราะเห็นว่าน่าจะมีประโยชน์สำหรับท่านที่เป็นสมาชิกในลานธรรมจักรแห่งนี้และก็รวมถึงผู้ที่เป็นบุคคลทั่วไปที่เปิดเข้ามาอ่านด้วยจะได้รู้ความหมายของคำจากธรรมะมากขึ้น เพื่อเวลาได้ฟังธรรมจากครูบาอาจารย์จะได้มีความเข้าใจมากขึ้นครับ

สติปัฎฐาน 4

ทางเอกที่จะนำไปสู่มรรคผลนิพพานมี 4 ฐาน
1. กายานุปัสสนา สติปัฎฐาน พิจารณากายในกาย ดูร่างกาย คือ ดูลมหายใจ , ดูการเคลื่อนไหวของร่างกาย , ดูอิริยาบถ , ดูร่างกายเป็นปฏิกูล , ดูร่างกายเป็นธาตุ 4 , ดูรา่งกายเป็นซากศพ
2. เวทนานุปัสสนา สติปัฎฐาน พิจารณาเวทนาในเวทนา ดูจิต คือ ดูการเสวยอารมณ์ คือ ให้รู้ว่ากำลังมัสุข , ทุกข์
ไม่สุขไม่ทุกข์ , ดูว่าอารมณ์อิงอามิสอยู่หรือไม่
3. จิตตานุปัสสนา สติปัฏฐาน พิจารณาจิตในจิต ดูจิต คือ รู้ว่าจิตมีราคะ , ไม่มีราคะ , รู้ว่าจิตมีโทสะ , ไม่มีโทสะ , รู้ว่าจิตมีความหลง , ไม่มีความหลง (โมหะ) รู้ว่าจิตหดหู่ , รู้ว่าจิตฟุ้งซ่าน , รู้ว่าจิตมีอารมณ์ใหญ่ , ไม่มีอารมณ์ใหญ่ , รู้ว่าจิตมีอารมณ์เยี่ยมกว่า(ในทางธรรม), ไม่มีอารมณ์เยี่ยมกว่า , รู้ว่าจิตตั้งมั่น , จิตไม่ตั้งมั่น , รู้ว่าจิตหลุดพ้น , ไม่หลุดพ้น
4. ธัมมานุปัสสนา สติปัฏฐาน พิจารณาธรรมในธรรม ดูสภาวะธรรมคือ ดูนิวรณ์ 5 , ดูขันธ์ 5 , ดูการกระทบกันของอายตนะภายใน (ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ) และอายตนะภายนอก (รูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ธัมมารมณ์) ระลึกถึงโพชฌงค์ 7 (สติ-ความระลึกได้ , ธัมมวิจยะ-การวินิจฉัยธรรม , วิริยะ-ความเพียร , ปีติ-ความอิ่มใจ , ปัสสัทธิ-ความสงบ , สมาธิ-จิตตั้งมั่น , อุเบกขา-ความวางเฉย) พิจารณาอริยสัจ 4 (ทุกขสัจ , สมุทัยสัจ=ตัณหา , นิโรธสัจ , มรรคสัจ=ศีล สมาธิ ปัญญา)

สัมมัปปธาน 4

องค์แห่งความเพียร 4 อย่าง เพื่อความเจริญแห่งมรรคผล
1. สังวรปธาน เพียรระวังบาปที่ยังไม่เกิด ไม่ให้เกิดขึ้น
2. ปหานปธาน เพียรละบาปที่เกิดขึ้นแล้ว ให้สิ้นไป
3. ภาวนาปธาน เพียรเจริญกุศลที่ยังไม่เกิด ให้เกิดขึ้น
4. อนุรักขนาปธาน เพียรรักษากุศลที่เกิดขึ้นแล้ว ไม่ให้เสื่อมไป

อิทธิบาท 4

ปัจจัยแห่งความสำเร็จในกิจการทั้งปวง ทั้งทางโลกและทางธรรม
1. ฉันทะ มีความพอใจ รักใคร่ในสิ่งนั้น
2. วิริยะ มีความเพียร ไม่ย่อท้อต่ออุปสรรค
3. จิตตะ เอาใจฝักใผ่จดจ่อไม่ทอดธุระ
4. วิมังสา พิจารณาตริตรองหาข้อดีข้อเสียเพื่อแก้ไขให้ดีขึ้นอยู่เสมอ

จากหนังสือ สันติรำลึก
โดย หลวงพ่อชุมพล พลปญฺโญ
หน้า 1 จากทั้งหมด 1 เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group
http://www.phpbb.com/