ลานธรรมจักร
http://dhammajak.net/forums/

ผัสสะ คือ อะไร
http://dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=66&t=46741
หน้า 1 จากทั้งหมด 1

เจ้าของ:  ลุงหมาน [ 06 พ.ย. 2013, 04:56 ]
หัวข้อกระทู้:  ผัสสะ คือ อะไร

ผัสสะ แปลว่า ความสัมผัส คือ การกระทบกันระหว่างอายตนะภายใน กับอายตนะภายนอก และวิญญาณ
ได้แก่ สิ่ง ๓ สิ่งมาประชุมพร้อมกันจึงเรียกว่าผัสสะ ผัสสะจึงมี ๖ อย่าง คือ
๑. สัมผัสทางตา จึงเรียกว่า จักขุสัมผัสสะ
๒. สัมผัสทางหู จึงเรียกว่า โสตสัมผัสสะ
๓. สัมผัสทางจมูก จึงเรียกว่า ฆานสัมผัสสะ
๔. สัมผัสทางลิ้น จึงเรียกว่า ชิวหาสัมผัสสะ
๕. สัมผัสทางกาย จึงเรียกว่า กายสัมผัสสะ
๖. สัมผัสทางใจ จึงเรียกว่า มโนสัมผัสสะ
ทั้ง ๖ อย่างนี้ เรียกว่าผัสสะ แต่ละอย่างจะต้องมีธรรม ๓ ประการมาประจวบพร้อมกัน
เช่นว่า จักขุปสาท + รูป + วิญญาณ จึงจะเรียกว่าผัสสะ แต่ถ้าว่าจักขุปสาทกระทบกับรูปเฉยๆ
ซึ่งไม่มีวิญญาณมาร่วมด้วย ก็ไม่เรียกว่าผัสสะ ก็เป็นเพียงอายตนะไป ทวารอื่นๆก็ในทำนองเดียวกัน
ผัสสะนี้ว่าโดยองค์ธรรมก็ได้แก่ ผัสสะเจตสิก ผัสสะทั้ง๖ อย่างนี้เป็นปัจจัยให้แก่เวทนา

ไฟล์แนป:
imagesCA9EOT7A.jpg
imagesCA9EOT7A.jpg [ 14.66 KiB | เปิดดู 4060 ครั้ง ]

เจ้าของ:  ลุงหมาน [ 06 ก.พ. 2018, 11:09 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: ผัสสะ คือ อะไร

สภาวธรรมใดถูกต้อง เหตุนั้น สภาวธรรมนั้นจึงชื่อว่า ผัสสะ
ผัสสะนี้นั้น มีการถูกต้องเป็นลักษณะ มีการทำให้ กระทบกันเป็นกิจ
มีการร่วมกันเข้า(แห่งจิตกับอารมณ์)เป็นผล มีอารมณ์ที่มาปรากฏ(แห่งจิต)เป็นเหตุใกล้

จริงอยู่ผัสสะนี้เป็นอรูปธรรม ก็ย่อมเป็นไปในอารมณ์ ด้วยอาการ(ดุจ)
ถูกต้อง(จึงว่ามีการถูกต้องเป็นลักษณะ) อนึ่ง ผัสสะนั้นแม้ไม่ติดอยู่(ที่ไหน)สักแห่ง
ก็ยังจิตและอารมณ์ให้กระทบกันได้ ดังรูปกระทบจักษุ และเสียงกระทบหู
ฉะนั้น(จึงว่ามีการกระทบกันเป็นกิจ)ชื่อว่ามีความร่วมกันเข้ากันเป็นผล

เพราะปรากฏด้วยอำนาจเหตุของตนกล่าวคือติกสันนิบาต(ความร่วมกันเข้าแห่งธรรม ๓ คือ
อายตนะภายใน อายตนะภายนอก และวิญญาน)
ชื่อว่ามีอารมณ์ที่มาปร่กฏเป็นเหตุใกล้ เพราะเกิดขึ้นในอารมณ์
ที่สมันนาหาร(การประมวลความคิด)อันได้แก่ผัสสะนั้นและอินทรีย์ด้วย(ช่วยกัน)
แต่งให้โดยไม่มีระหว่างที่เดียว ว่าโดยความเป็นที่ตั้งแห่งเวทนา
ผัสสะนี้ บัณฑิตพึงเห็นเป็นดังโคที่ไม่มีหนังหุ้มหนังเถิด

ไฟล์แนป:
Image-4369.jpg
Image-4369.jpg [ 40.24 KiB | เปิดดู 3139 ครั้ง ]

เจ้าของ:  sirinpho [ 16 ม.ค. 2024, 09:54 ]
หัวข้อกระทู้:  Re: ผัสสะ คือ อะไร

:b8: :b8: :b8:

หน้า 1 จากทั้งหมด 1 เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group
http://www.phpbb.com/