ลานธรรมจักร http://dhammajak.net/forums/ |
|
ภาษาธรรม จัดเป็นหมวดๆ http://dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=66&t=46862 |
หน้า 14 จากทั้งหมด 17 |
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 03 ส.ค. 2014, 07:12 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | Re: ภาษาธรรม จัดเป็นหมวดๆ | ||
เรื่อง อภัพพบุคคล อภัพพาคมนบุคคล บุคคลผู้ไม่ควรแก่การบรรลุ มรรค ผล บุคคลที่ประกอบด้วย กัมมาวรณ์ ประกอบด้วยกิเลสาวรณ์ ประกอบ ด้วยวิปากาวรณ์ ไม่มีศรัทธา ไม่มีฉันทะ มีปัญญาทราม โง่เขลา เป็นผู้ไม่ควรหยั่งลงสู่นิยามอันถูกต้องในกุศลธรรมทั้งหลาย บุคคลเหล่านี้เรียกว่าอภัพพาคมนบุคคล บุคคลผู้ไม่ควรแก่การบรรลุมรรคผล. หรือเป็นผู้กระทำปัญจานันตริยกรรม ๑ เป็นผู้นิยตมิจฉาทิฏฐิ ๑ ผู้ถือปฏิสนธิมาด้วยอเหตุกะและทวิเหตุกจิต ๑ ผู้ไม่เชื่อพระรัตนตรัยมีพระพุทธเจ้าเป็นต้น ๑ ความพอใจเพื่อจะทำกุศลของผู้ใดไม่มี ๑ ผู้มีภวังคปัญญาไม่บริบูรณ์ ๑ อุปนิสัยมรรคผลของผู้ใดไม่มี ๑ บุคคลเหล่านั้น แม้ทั้งหมดเป็น ผู้มีภัพพวิปริตไม่พึงก้าวลงสู่สัมมัตตนิยามธรรม คือ มรรคผลและนิพพาน เป็นผู้ที่เกิดมาว่างเปล่าในชาตินี้
|
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 04 ส.ค. 2014, 06:38 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | Re: ภาษาธรรม จัดเป็นหมวดๆ | ||
เรื่อง อเหตุกจิต อเหตุกจิต แปลว่า จิตที่ไม่ประกอบด้วยเหตุ ทั้งที่เป็นเหตุบุญและเหตุบาป เรียกว่า อเหตุกวิบากจิต มีจำนวน ๑๘ ดวง แบ่งเป็น ๓ ชนิด ๑. อกุศลวิบากจิต ๗ ๒. อเหตุกกุศลวิบากจิต ๘ ๓. อเหตุกกิริยาจิต ๓ ดวง อเหตุกจิตเป็นจิตที่ไม่มีเหตุ ๖ ประกอบ เหตุบาป หรือ อกุสลเหตุ มี โลภเหตุ โทสเหตุ โมหเหตุ เหตุบุญ หรือ กุสลเหตุ มี อโลภเหตุ อโทสเหตุ อโมหเหตุ อกุสลวิบากจิต ๗ เป็นจิตที่เป็นผลของอกุสลกรรม เป็นผลของฝ่ายชั่ว ฝ่ายบาปอกุสล ซึ่งได้กระทำสั่งสมมาแล้วแต่อดีต จึงต้องมาได้รับผลเป็นอกุสลวิบากจิต อันเป็นผลไม่ดี มี ๗ ดวง อเหตุกุสลวิบากจิต ๘ เป็นจิตที่เป็นผลของกุสลกรรม เป็นผลของฝ่ายดี ซึ่งได้กระทำสั่งสมมาแล้ว แต่อดีต จึงต้องมาได้รับผลเป็นกุสลวิบากจิต อันเป็นผลฝ่ายดีดี มี ๘ ดวง อเหตุกกิริยาจิต ๓ จิตที่เป็นกิริยา ไม่ใช่เหตุและไม่ใช่ผล มี ๓ ดวง
|
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 05 ส.ค. 2014, 06:16 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | Re: ภาษาธรรม จัดเป็นหมวดๆ | ||
เรื่อง อนันตรปัจจัย อนันตรปัจจัย แปลว่า จิตและเจตสิก ดับลง เป็นปัจจัย ให้จิตและเจตสิกดวงใหม่เกิดขึ้นโดยไม่มีระหว่างคั่น หมายความว่า จิตและเจตสิก ที่เกิดร่วมกันดับลง ก็เป็นปัจจัย จิตและเจตสิกดวงใหม่สืบต่อกันไปเรื่อยๆโดยไม่ขาดสาย โดยไม่มีจิตและเจตสิกใดๆมาเกิดคั่นเลย (ยกเว้นจุติจิตของพระอรหันต์)
|
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 05 ส.ค. 2014, 06:32 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | Re: ภาษาธรรม จัดเป็นหมวดๆ | ||
เรื่อง อัญญมัญญปัจจัย อัญญมัญญปัจจัย แปลว่า สิ่งที่อาศัยกันเกิดขึ้น เช่น โลภะเจตสิก ก็ต้องอาศัยจิต และเจตสิกที่เกิดร่วมด้วยเกิดขึ้น อุปมาเหมือน หนึ่งโต๊ะ ๓ ขา หรือขาหยั่งซึ่งอาศัยไม้ ๓ อัน ค้ำจุนอยู่ ซึ่งโต๊ะ ๓ ขาก็ดี หรือไม้ขาหยั่งก็ดี ถ้าขาดไปขาใดขาหนึ่งแล้วโต๊ะและขาหย่างนั้นไม่สามารถจะตั้งอยู่ได้ การที่โต๊ะและไม้ขาหยั่งนั้นตั้งอยู่ได้ ก็ต้องพร้อมเพรียงด้วยขาทั้ง ๓ ค้ำจุนซึ่งกันและกันอยู่
|
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 06 ส.ค. 2014, 06:15 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | Re: ภาษาธรรม จัดเป็นหมวดๆ | ||
เรื่อง อธิบดี อธิบดี แปลว่า ความเป็นใหญ่ หรือธรรมที่มีอำนาจยิ่งกว่าธรรมที่เกี่ยวเนื่องกับตน อธิบดี เป็นธรรมที่เป็นเจ้า ที่มีอำนาจยิ่ง ธรรมที่เป็นใหญ่ที่มีอำนาจยิ่ง ในการปกครอง เมื่อในขณะที่เกิดขึ้นในคราวหนึ่งๆ ย่อมเกิดได้เพียงอธิบดีเดียว เช่น ขณะที่ฉันทะเป็นอธิบดี คือมีความพอใจอันแรงกล้าเกิดขึ้นแล้ว วิริยะ จิต ปัญญา ก็ต้องคล้อยตามฉันทะไปในอารมณ์นั้นๆด้วย ความเป็นใหญ่ที่เป็นอธิบดีนั้น ในคราวหนึ่งๆ อธิบดีจะเกิดร่วมกันหลายๆ อธิบดีไม่ได้ เหมือนว่าประเทศหนึ่งมีพระราชาเพียงพระองค์เดียว จะเปลี่ยนพระราชาได้ก็ต่อเมื่อ พระราชาสละราชบัลลังค์ หรือสวรรคต ราชบุตรองค์ที่ ๑ จะมาเป็นอธิบดีแทน ถ้าราชบุตร องค์ที่ ๑ ไม่รับก็ต้องเป็นองค์ที่ ๒ มาแทน
|
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 06 ส.ค. 2014, 06:42 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | Re: ภาษาธรรม จัดเป็นหมวดๆ | ||
เรื่อง อินทรีย์ อินทรีย์ แปลว่า เป็นผู้ปกครอง หมายความว่า สามารถทำให้สภาวธรรมที่เกิดขึ้นพร้อมกับตนนั้น ต้องเป็นไปตามอำนาจของตน หรือเป็นธรรมที่ย่อมกระทำให้ตนเป็นอิสระยิ่งขึ้น ความเป็นใหญ่ เป็นผู้ปกครองนั้นมี ๒ อย่างคือ ๑. ความเป็นใหญ่เป็นผู้ปกครอง โดยความเป็นอินทรีย์อย่างหนึ่ง ๒. ความเป็นใหญ่เป็นผู้ปกครอง โดยความเป็นอธิบดีอย่างหนึ่ง ธรรมที่เป็นใหญ่เป็นผู้ปกครอง โดยความเป็นอินทรีย์นั้น ย่อมเกิดขึ้นพร้อมๆกันหลายๆ อินทรีย์ได้โดยไม่ขัดกัน เพราะธรรมที่เป็นอินทรีย์เหล่านี้ เป็นใหญ่ในหน้าที่ของตนๆเท่านั้น เช่น จักขุทรีย์ ก็จะเป็นใหญ่เฉพาะในการเห็น โสตินทรีย์ ก็จะเป็นใหญ่เฉพาะการได้ยิน เป็นต้น ฉะนั้นจักขุนทรีย์ก็จะไม่ไปก้าวก่าย ในการได้ยิน โสตินทรีย์ก็จะไม่ไปก้าวก่ายในการเห็น เหล่านี้เป็นต้น ฉะนั้นจะดูเหมือนว่าในคราวหนึ่งๆ จะได้เห็น จะได้ยิน จะได้กลิ่น รู้รส ไปพร้อมกันเป็นต้น
|
เจ้าของ: | เช่นนั้น [ 06 ส.ค. 2014, 09:32 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | Re: ภาษาธรรม จัดเป็นหมวดๆ | ||
ลุงหมาน หยุดไปเฉยเลย... ๒. ความเป็นใหญ่เป็นผู้ปกครอง โดยความเป็นอธิบดีอย่างหนึ่ง... ?? อ่านอยู่ครับ ^ ^
|
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 06 ส.ค. 2014, 11:23 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | Re: ภาษาธรรม จัดเป็นหมวดๆ | ||
เช่นนั้น เขียน: ลุงหมาน หยุดไปเฉยเลย... ๒. ความเป็นใหญ่เป็นผู้ปกครอง โดยความเป็นอธิบดีอย่างหนึ่ง... ?? อ่านอยู่ครับ ^ ^ ขอบคุณครับที่ติดตามอ่าน ความเป็นอธิบดี ที่ไม่ได้อธิบายไว้เพราะว่าได้อธิบายไว้ด้านบนแล้ว จึงไม่อยากจะอธิบายซ้ำอีก กรุณาอ่านข้างบนโดยความเป็นอธิบดีครับ ??
|
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 25 ก.ย. 2014, 15:31 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | Re: ภาษาธรรม จัดเป็นหมวดๆ | ||
หายไปจริงๆ โพสต์ไปถึงหน้า ๑๗ อ้าว..เหลือแค่หน้า ๑๔ มีผู้เข้ามาอ่านจำได้ว่า ๙.๔๐๐ กว่า ตอนนี้ลดลง เหลือ ๗.๕๖๓ คน เอาใหม่.....เริ่มต้นนับกันใหม่ รอดตายเหลือมาแค่นี้ก็บุญแล้ว
|
เจ้าของ: | เช่นนั้น [ 25 ก.ย. 2014, 21:53 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | Re: ภาษาธรรม จัดเป็นหมวดๆ | ||
เหลือเท่าไหร่ ก็ยังเป็นสิ่งดีๆ ^ ^
|
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 15 ธ.ค. 2014, 06:26 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | Re: ภาษาธรรม จัดเป็นหมวดๆ | ||
อักโกธะ อักโกธะ แปลว่า ความไม่โกรธ หมายถึงความเป็นผู้มีอัธยาศัยประกอบด้วยเมตตาธรรม ควบคุมอารมณ์ ระงับยับยั้งใจได้ ลักษณะนิสัยของผู้มีอักโกธะ คือเป็นคนใจเย็น อารมณ์ดี ยิ้มแย้มแจ่มใสอยู่เสมอ เป็นคนหนักแน่น ไม่เป็นคนเจ้าอารมณ์ ไม่โกรธง่ายไม่เอาแต่อารมณ์ ไม่ปรารถนาก่อเวรก่อภัยกับใครๆ เป็นคนมีเหตุผล ไม่ขุ่นเคืองใจในเหตุที่ไม่ควรขุ่นเคือง แม้มีเหตุที่ควรจะขุ่นเคือง ก็สามารถระงับยับยั้งใจไว้มิให้ขุ่นเคืองได้ด้วยโยนิโสมนสิการ อักโกธะ เป็นธรรมข้อหนึ่งในทศพิธราชธรรม(ดูเรื่องทศพิธราชธรรม)
|
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 04 พ.ย. 2015, 10:07 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | Re: ภาษาธรรม จัดเป็นหมวดๆ | ||
อัตตสัมมาปณิธิ อตฺตสมฺมาปณิธิ แปลว่า การตั้งตนไว้ชอบ หรือ การประกอบตนไว้ดี คุณข้อนี้สำคัญที่จะพัฒนาชีวิตไปสู่ความเจริญก้าวหน้า เพราะเหตุว่า บุคคลเมื่อเกิดมา จำต้องประพฤติตนให้เหมาะสมกับภูมิเดิม ภูมิรู้และภูมิฐานของตน เพื่อจะได้หลีกพ้นอุปสรรค ข้อขัดข้องทั้งผอง มาประคองชีวิตให้ดำเนินไปได้สะดวกง่ายดายเหมือนคนพายเรือลำน้อยๆ ข้ามฟาก หากจำต้องประคองตัวประคองเรือ คอยคาดคัดจัดให้เรือแล่นผ่านร่องน้ำ ไปนำให้ถึงจุดหมายโดยสะดวกไม่ติดขัดฉะนั้น การตั้งตนไว้ชอบประกอบตนไว้ดีในที่นี้ หาได้หมายถึงการตั้งหลักป้กฐานภายนอก เช่น การก่อร่างสร้างตนให้เป็นหลักเป็นแหล่งมั่นคง มีครอบครัวเป็นเนื้อเป็นตัวเป็นล่ำเป็นสัน มีบ้านเรือนเรือกสวนไร่นาเป็นของตนเป็นต้นเท่านั้นก็หาไม่ หากแต่หมายถึงการสร้างตัวภายใน คือสร้างในตัวของเราเอง เมื่อสร้างตัวได้ก็เสริมตัวได้กล่าวคือ เสริมฐานให้กว้าง เสริมยอดให้สูง เพราะเมื่อตั้งตัวภายในได้แล้ว การตั้งตัวภายนอกก็จะพลอยมีตามมาด้วย กายกับจิต รวมกันเป็นตัวตน บุคคลจึงมีการแยกตัวตนออกเป็น ๓ ส่วน คือ ส่วนกาย ส่วนวาจา และส่วนใจ การตั้งตนไว้ชอบก็คือการตั้งกายชอบ ตั้งวาจาชอบ ตั้งใจชอบ
|
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 10 มิ.ย. 2017, 18:28 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | Re: ภาษาธรรม จัดเป็นหมวดๆ | ||
เรื่องอโทสะ อโทสะ คือ เมตตาแท้ เป็นความปรารถนาดีต่อสัตว์ทั้งหลายอย่างแท้จริงโดยไม่ยึดถือว่าผู้ที่เราแผ่ความปรารถนาดีรักใคร่นั้นมีความสัมพันธ์อย่างไรกับเรา เช่น เป็นบิดา มารดา บุตร ธิดา ภรรยา สามี ภรรยา ญาติพี่น้อง เพื่อน ผู้ร่วมงาน ฯลฯ เมื่อไม่มีการยึดถือ แม้เมื่อบุคคลเหล่านั้นจะห่างไกลไปจากเรา เราก็ไม่รู้สึกเดือดร้อน คงปรารถนาให้เขาอยู่ดีมีสุข ไม่ว่าจะอยู่ ณ ที่แห่งใด
|
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 20 ก.พ. 2018, 17:05 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | Re: ภาษาธรรม จัดเป็นหมวดๆ | ||
อธิคม การบรรลุ, การเข้าถึง, ปฏิเวธ,การลุผลปฏิบัติ เช่น บรรลุมรรคผล อธิคมธรรม ธรรมขั้นบรรลุผลแห่งการปฏิบัติ, อุตตริมนุสธรรม เช่น ฌาน อภิญญา มรรค ผล
|
เจ้าของ: | ลุงหมาน [ 20 ก.พ. 2018, 17:35 ] | ||
หัวข้อกระทู้: | Re: ภาษาธรรม จัดเป็นหมวดๆ | ||
อตัมมยตา ภาวะที่ไม่เนื่องด้วยสิ่งนั้น ความไม่เกี่ยวข้องกับมัน ความเป็นอิสระ ไม่ติดข้อง ไม่ค้างคาใจกับสิ่งใดๆ ไม่มีอะไรยึดถือผูกพันที่จะได้ จะมี จะเป็นอย่างหนึ่งอย่างใด ได้แก่ ความปลอดพ้นจากตัณหา(รวมทั้งทิฏฐิ มานะที่เนื่องกันอยู่)ภวะไร้ตัณหา "อตัมมยตา" อเตกิจฉา อเตกิจฉา แก้ไขไม่ได้, เยียวยาไม่ได้ หมายถึงอาบัติมีโทษหนักถึงที่สุด ต้องแล้วขาดจากความเป็นภิกษุ คือ อาบัติปาราชิก; คู่กับ สเตกิจฉา
|
หน้า 14 จากทั้งหมด 17 | เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง |
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group http://www.phpbb.com/ |