ลักษณะการปรากฏของรูปนาม
รูปและนามทั้งหลายย่อมปรากฏชัดเจนในขณะทีเห็น เช่น รูปตาทีใสที่เรียกว่า
จักขุปสาทรูป วรรณรูปที่บุคคลสามารถเห็นได้ที่เรียกว่ารูปารมณ์จิตที่ทำหน้าที่เห็น
ทีเรียกว่าจักขุวิญญาณและจิตในวิถีเดียวกันแห่งจักขุวิญญาณนั้นทั้งหลาย รวมถึง
เจตสิกที่ประกอบกับจิตทั้งหลายเหล่านั้น ก็จะปรากฎเกิดขึ้นอย่างประจักษ์แจ้งใน
ขณะที่บุคคลเห็นรูปารมณ์ ถึงกระนั้น ในบรรดารูปนามที่ปรากฎเกิดขึ้นในขณะที่
เห็นรูปารมณ์นั้นก็จะปรากฎเฉพาะรูปใดรูปหนึ่งที่มีสภาวสักษณะเป็นต้นอย่างชัดเจน
อนึ่ง การที่กล่าวว่า สิ่งที่เกิดขึ้นในวิถีเดียวกันนั้น หมายถึง จิต ๓๔ ดวง เหล่านี้ คือ
ปัญจทวาราวัชชนจิต ๑ ดวง, สัมปฏิจฉนจิต ๒ ดวง, สันตีรณจิต ๓ ควง.
โวฏฐัพพนจิต ๑ ดวง, กามกุศลชวนะ ๘ ดวง, อกุศลชวนะ ๑๒ ดวง, และ
ตทาลัมพนจิต ๑๑ ดวง, ซึ่งจิตเหล่านี้ได้เกิดขึ้นเพราะอาศัยจักขุทวาร ซึ่งถ้าเป็นการ
นับด้วยวิธีแบบอัคคหิตคหณนัยกล่าวคือนัยที่ไม่นับเอาสิ่งที่นับไปแล้วคือไม่นับช้ำ
ก็จะได้จิดทั้งหมด ๓๕ ดวงเท่านั้น นี้คือตัวอย่างของการปรากฎรูปนามในขณะที่เห็น
แม้ในขณะที่ได้ยิน ได้กลิ่น ลิ้มรส เป็นต้น ก็พึงทราบโดยทำนองเดียวกันนี้
เพราะฉะนั้น ในที่นี้ จะแสดงไว้พอเป็นแนวสังเขปเท่านั้น ก็แล จิตต่างๆที่เกิดขึ้นนั้น
สามารถเปรียบเทียบได้ในขณะที่จักขุวิญญาณเกิดขึ้นนั่นเอง
| ไฟล์แนป: |
|
troll-3328570_960_720.png [ 371.66 KiB | เปิดดู 1536 ครั้ง ] |