"ธรรมแลย่อมรักษาผู้ประพฤติธรรม ดุจร่มใหญ่ในฤดูฝน ข้อนี้เป็น
อานิสงส์ในธรรมที่ประพฤติตีแล้ว ผู้ประพฤติธรรมย่อมไม่ไปสู่ทุคติ"
คำว่า ปาปา (ความชั่ว) หมายถึง อกุศลกรรมบถ ๑๐ อันได้แก่
- กายทุจริต ๓
คือ การปลงชีวิต การถือเอาของที่เขามิได้ให้ การประพฤติ
มิชอบในกาม
- วจีทุจริต ๔
คือ การพูดเท็จ การพูดให้เขาแตกแยกกัน การพูดด่าว่า
การพูดไร้ประโยชน์
- มโนทุจริต ๓
คือ ความละโมบ ความปองร้าย และความเห็นผิด
อีกนัยหนึ่งหมายถึง มิจฉัตตธรรม ๘ อย่าง คือ
- มิจฉาทิฏฐิ ความเห็นผิด คือ ทิฏฐิเจตสิก
- มิจฉาสังกัปปะ ความดำริผิด คือ วิตกเจตสิกที่เกิดร่วมกับอกุศลเจตลิก
- มิจฉาวาจา ความกล่าวผิด คือ อกุศลจิตตุปบาทที่เกี่ยวกับวจีทุจริต
- มิจฉากัมมันตะ การกระทำผิด คือ อกุศลจิตตุปบาทที่เกี่ยวกับกายทุจริต
- มิจฉาอาชีวะ การเลี้ยงชีพผิด คือ อกุศลจิตตุปบาทที่เกี่ยวกับการเลี้ยงชีพ
- มิจฉาวายามะ ความเพียรผิด คือ วิริยเจตสิกที่เกิดร่วมกับอกุศลเจตสิก
- มิจฉาสติ ความระลึกผิด คือ อกุศลจิตตุปบาทที่มีสัญญาเป็นประธาน
ในการระลึกสิ่งที่ไม่ดีต่างๆ
- มิจฉาสมาธิ ความตั้งมั่นผิด คือ เอกัคคตาเจตสิกที่เกิดร่วมกับอกุศลเจตสิก
ความชั่วที่กล่าวมานี้มีเหตุใกล้ตามลำดับที่พระพุทธองค์ตรัสไว้โดยปริยาย คือ
อโยนิโสมนสิการ การไม่คบหาสัตบุรุษ การอยู่ในสถานที่ไม่เหมาะสม และการมิได้สั่งสมบารมี
ไว้ในภพก่อน นอกจากนี้ ความชั่วนั้นมีผลที่เสมอกันซึ่งตรัสไว้โดยปริยาย คือ การตำหนิ
ตนเอง การตำหนิของผู้อื่น การต้องอาชญา และการไปเกิดในทุคติภูมิ ดังพระพุทธวจนะว่า
อนตฺถชนโน โลโภ โลโภ จิตฺตปฺปโกธโน
ภยมนฺตรโต ชาติ ตํ ธโน นาวพุชฺฌติ.
(ขุ. อิติ. ๒๕.๘๘.๓๐๕)
"ความโลภก่อให้เกิดโทษ ความโลภทำร้ายจิต ภัยย่อมเกิดขึ้นใน
ระหว่างนั้น แต่ชนทั่วไปไม่รู้เห็นภัยนั้น"
อนตฺถชนโน โกโธ โกโธ จิตฺตปฺปโกธโน
ภยมนฺตรโต ชาติ ติ ชโน นาวพุชฺฌติ.
(ขุ. อิติ. ๒๕.๘๘.๓๐๕)
"ความโกรธก่อให้เกิดโทษ ความโกรธทำร้ายจิต ภัยย่อมเกิดขึ้นใน
ระหว่างนั้น แต่ชนทั่วไปไม่รู้เห็นภัยนั้น"
| ไฟล์แนป: |
|
pngtree-rainy-day-raindrops-png-image_2766587.jpg [ 79.55 KiB | เปิดดู 1422 ครั้ง ] |