พระผู้มีพระภาคตรัสว่า
"ดูกรภิกษุ เพราะเหตุนั้นแหละ เธอจงตามรู้ในกองรูปว่าเป็นกองรูป มีความเพียร
เผากิเลส มีปัญญาหยั่งเห็น มีสติ ข่มอภิชณาและโทมนัสในโลกอยู่
คำว่า อาตาปี (มีความเพียรเผากิเลส) คือ วิริยินทรีย์
คำว่า สมฺปชาโน (มีปัญญาหยั่งเห็น) คือ ปัญญินทรีย์
คำว่า สติมา (มีสติ) คือ สตินทรีย์
คำว่า วิเนยฺย โลเก อภิชฺฌาโทมนสฺสํ (ข่มอภิชฌาและโทมนัสในโลก) คือ สมาธินทรีย์
โดยประการดังนี้ เมื่อภิกษุตามรู้ในกองรูปว่าเป็นกองรูปอยู่ สติปัฏฐาน ๔ ย่อม
ถึงความบริบูรณ์ด้วยภาวนา เพราะอินทรีย์ทั้ง ๔ [วิริยินทรีย์ ปัญญินทรีย์ สตินทรีย์ และ
สมาธินทรีย์) มีลักษณะอย่างเดียวกัน(ในการเจริญสติปัฏฐาน ๔)

เมื่อภิกษุเจริญสติปัฏฐาน ๔ อยู่ สัมมัปปธาน ๔ ย่อมถึงความบริบูรณ์ด้วยภาวนา
เมื่อเธอเจริญสัมมัปปธาน ๔ อยู่ อิทธิบาท ๔ ย่อมถึงความบริบูรณ์ด้วยภาวนา เมื่อเจริญ
อิทธิบาท ๔ อยู่ อินทรีย์ ๕ ย่อมถึงความบริบูรณ์ด้วยภาวนา เมื่อเจริญอินทรีย์ ๕ อยู่ พละ ๕
ย่อมถึงความบริบูรณ์ด้วยภาวนา เมื่อเจริญพละ ๕ อยู่ โพชฌงค์ ๗ ย่อมถึงความบริบูรณ์
ด้วยภาวนา เมื่อเจริญโพชฌงค์ ๗ อยู่ อริยมรรคมีองค์ ๘ ย่อมถึงความบริบูรณ์ด้วยภาวนา

ถามว่า : เพราะเหตุใด
ตอบว่า : เพราะโพธิปักขิยธรรมทั้งปวงที่ดำเนินไปสู่การตรัสรู้มีลักษณะอย่างเดียว
กัน โดยลักษณะนำออกจากสังสารวัฏ ธรรมเหล่านั้นย่อมถึงความบริบูรณ์ด้วยภาวนา เพราะ
มีลักษณะเหมือนกัน

ข้อนี้เป็นการยกขึ้นแสคงด้วยภาวนา" (๓)

สติปัฏฐาน ๔ มีประโยชน์เพื่อละวิปัลลาส ๔ ดังนี้ คือ
๑. กายานุปัสสนา ละสุภสัญญา คือ ความสำคัญว่างาม
๒. เวทนานุปัสสนา ละสุขสัญญา คือ ความสำคัญว่าสุข
๓. จิตตานุปัสสนา ละนิจจสัญญา คือ ความสำคัญว่าเที่ยง
๔. ธรรมานุปัสสนา ละอัตตสัญญา คือ ความสำคัญว่าเป็นตัวตน

ภาวนาสติปัฏฐาน ๔
มีองค์ธรรม ๔ คือ ๑. วิริยะเจตสิก ๒.สติเจตสิก ๓. สมาธิเจตสิก ๔. ปัญญาเจตสิก