วิมุตติ - ปหาน
วิมุตติ กับ ปหาน ต่างกันแต่พยัญชนะ ส่วนความหมายเหมือนกัน
โปรดเทียบเคียงดังนี้

วิมุตติ คือ ความหลุดนั้น มีอยู่ ๕ อย่าง
๑.ตทังควิมุตติ หลุดพ้นชั่วคราว ได้แก่ ศีล
๒. วิกขัมภนวิมุตติ หลุดพ้นด้วยการข่มไว้ ได้แก่ สมาธิ
๓. สมุจเฉทวิมุตติ หดุดพ้นได้เด็ดขาด ได้แก่ มรรค
๔. ปฏิปัสสัมภนวิมุตติ หลุดพ้นโดยความสงบ ได้แก่ ผล
๕. นิสสรณวิมุตติ หลุดพ้นออกไป ได้แก่ พระนิพพาน

ปหาน คือ การละ มือยู่ ๕ อย่าง
๑. ตทังคปหาน ละชั่วคราว ได้แก่ ศีล
๒. วิกขัมภนปหาน ละด้วยการข่มไว้ ได้แก่ สมาธิ (ฌาน)
๓. สมุจเฉทปหาน ละโดยเด็ดขาด ได้แก่ มรรค (อริยมรรค)
๔. ปฏิปัสสัมภนปหาน ละได้โดยความสงบ ได้แก่ ผล
๖. นิสสรณปหาน ละ โดยการออกไปได้แก่ นิพพาน

เมื่อเทียบเคียงแล้วจะเห็นได้อย่างชัดเจนว่า วิมุตติ กับ ปหาน นั้น
ต่างกันแต่เพียงพยัญชนะเท่านั้น ส่วนความหมายนั้นเหมือนกัน

จบ สังขารุเปกขาญาณ