อธิบาย เรื่องตายเกิตเกี่ยวกับทุคติปฏิสนธิ
[๖๒๓] ข้อนี้เป็นอย่างไร ?
เบื้องต้น บาปกรรมตามที่ตนได้สั่งสมไว้บ้าง กรรมนิมิตบ้าง ย่อมมาสู่คลองในมโน
ทวารของบุคคลผู้ตั้งอยู่ในสุคติภูมิชั้นกามาวจร ผู้เป็นคนมีบาปกรรมนอนอยู่บนเตียงอัน
เป็นที่ตาย โดยมีพระบาลีมีอาทิว่า "ในสมัยนั้น กรรมทั้งหลายที่ทำให้ก่อนนั้น คล้องอยู่
แก่บุคคลนั้น ดังนี้ จุติจิตทำอารมณ์แกภวังค์ให้เป็นอารมณ์เกิดขึ้นในลำดับแห่งชวนวิถึ
อันปรารภกรรมหรือกรรมนิมิตนั้นเกิดขึ้นมีตทารัมมณเป็นที่สุด ครั้นจุติจิตนั้นพอดับลงแล้ว
ปฏิสนธิจิตอันกำลังกิเลสที่ยังตัดไม่ไม่ได้ ชักน่านับเนื่องอยู่ทุคติ ก็ปรารภกรรมหรือ
กรรมนิมิตที่มาสู่คลองนั้นเองเกิดขึ้น
นี้เป็นปฏิสนธิอารมณ์เป็นอดีต ในลำดับแห่งจุติซึ่งมีอารมณ์เป็นอดีต
ในมรณสมัยของบุคคลผู้มีบาปกรรมอีกคนหนึ่ง ทุคตินิมิตมีวรรณรูปแห่งเปลวเพลิง
เป็นต้น ในทุคติมินรกเป็นต้น ด้วยอ่านาจกรรมมีประการตังกล่าวแล้ว มาสู่คลองในมโน
ทวาร เมื่อภวังตจิตเกิดขึ้นแล้วดับไป ๒ วาระ วิถีจิต ๓ ดวง คือ อาวัชชนะ ๑ ชวนะ ๕
เพราะเป็นจิตมีกำลังอ่อนด้วยความที่มรณะใกล้เข้ามา ตทารัมมณะ ๒ ปรารภอารมณ์นั้น
เกิดขึ้นแก่บุคคลนั้น ต่อจากนั้น จุติจิตดวง ๑ กระทำอารมณ์แห่งภวังค์ให้เป็นอารมณ์เกิด
ขึ้น ด้วยอาการเพียงเท่านี้ ขณะจิต ๑๑ ขณะเป็นอดีต ลำดับนั้น ปฏิสนธิจิตย่อมเกิดขึ้น
แก่บุคคลในอารมณ์นั้นแหละซึ่งมีอายุชั่ว ๕ ขณะที่เหลือ
นี้เป็นปฏิสนธิที่มีอารมณ์เป็นปัจจุบัน ในลำดับแห่งจุติที่มีอารมณ์เป็นอดีต
ในมรณสมัยของบุคคลผู้มีบาปกรรมอีกคนหนึ่ง อารมณ์ทรามอันเป็นเหตุแห่งกิเลส
มีราคะเป็นต้น ในทวารใดทวารหนึ่งบรรดาทวารทั้ง ๕ ย่อมมาสู่คลอง ขวนะ ๕ เพราะเป็น
จิตมีกำลังอ่อนด้วยความที่มรณะใกล้เข้ามา และตทารัมมณะ ๒ ย่อมเกิดขึ้นแก่บุคคสนั้น
ในที่สุดแห่งโวฏฐัพพนะที่เกิดขึ้นตามลำตับ ต่อจากนั้นจุติจิต ๑ กระทำอารมณ์แห่งภวังค์
ให้เป็นอารมณ์ ก็ด้วยอาการเพียงเท่านั้น ขณะจิต ๑๕ คือ ภวังค์ ๒ อาวัยชนะ ๑ ทัสสนะ
๑ สัมปฏิจฉนะ ๑ สันติรณะ ๑ โวฏฐัพพนะ ๑ ขวนะ ๕ ตทารัมมณะ ๒ จุติจิต ๑ ย่อม
เป็นอดีต ลำดับนั้น ปฏิสนธิจิตย่อมเกิตขึ้นในอารมณ์นั้นแหละซึ่งมีขณะจิตเดียวที่ยังเหลือ
อยู่ แม้ปฏิสนธินี้ก็เป็นปฏิสนธิมีอารมณ์เป็นปัจจุบัน ในลำดับแห่งจุติที่มีอารมณ์เป็นอดีต.
| ไฟล์แนป: |
|
Screenshot_20241001_055851_TikTok.jpg [ 157.11 KiB | เปิดดู 967 ครั้ง ] |