ปัจจัย ๒๔ เกี่ยวแก่ชาติ
ในบท ชาติเป็นปัจจัยแก่ชรามรณะนี้ เมื่อกล่าวโดยปัจจัย ๒๔ แล้ว ตามอภิธัมม-
ภาชนียนัย (ตามนัยแห่งพระอภิธรรม) กล่าวว่า การที่ชาติเป็นปัจจัยแก่ชรามรณะนั้นไม่ได้
เป็นไปด้วยอำนาจแห่งปัจจัย ๒๔ แต่ประการใด ๆ เลย เพราะชราก็ได้แก่ฐีติขณะของชาติ
และมรณะก็ได้แก่ภังคขณะของชาติเช่นเดียวกัน
ส่วนตาม สุดตันอภาชนิยนัย (ตามนัยแห่งพระสูตร) ชาติเป็นปัจจัยช่วยอุปกกระ
แก่ชรามรณะนั้น ก็ตัวยอำนาจแห่งปัจจัย ๒๔ เพียงปัจจัยดียว คือ ปกตูปนิสสยปัจจัย
องค์ที่ ๑๒ ชรา มรณะ
ชรา มรณะ ที่เป็นองค์ที่ ๑๒ นี้ ไม่เป็นปัจจัยให้เกิดปัจยุบบันนธรรมตามนัย
แห่งปฏิจจสมุปปาทนี้ ที่ไม่เป็นปัจจัยเพราะเหตุใดนั้นจะได้กล่าวต่อไปบ้างหน้า ตอนนี้จะ
กล่าวถึงลักขณาทิจตุกะของชราและมรณะก่อน
ชรา มีลักขณาทิจตุกะดังนี้
ขนฺธปริปากลกฺขณา มีความแก่ความเสื่อมของขันธ์ ที่ปรากฏอยู่ในปัจจุบันภพเป็นลักษณะ
มรณูปนยนรสา. มีการนำเข้าไปใกล้ความตาย เป็นกิจ
โยพฺพนฺนวินาสปจฺจุปฎฺธานา มีการทำลายวัยที่ดี เป็นอาการปรากฏ
ปริปจฺจมานรูปปทฎฐานา มีรูปที่กำลังแก่ เป็นเหตุใกล้
มรณะ มีลักขณาทิจตุกะดังนี้
จุติลกฺขณํ. มีการเคลื่อนย้ายจากภพที่ปรากฏอยู่ เป็นลักษณะ
วิโยครสํ มีการจากสิ่งที่มีชีวิต และไม่มีชีวิตทั้งปวงบรรดาที่เคยพบ เห็นกันในภพนี้ เป็นกิจ
คติวิปฺปวาสปจฺจุปฎฺฐานํ. มีการย้ายที่อยู่จากภพเก่า เป็นอาการปรากฏ
ปริภิชฺชมานนามรูปปทฏฺฐานํ มีนามรูปที่กำลังดับ เป็นเหตุใกล้
| ไฟล์แนป: |
|
Photoroom-20241115_113632.png [ 711.46 KiB | เปิดดู 1186 ครั้ง ] |