๑๕ อาหารปัจจัย
อาหารปัจจัย จำแนกออกได้เป็น ๒ คือ
ก.อาหารประเภท ข้าว น้ำ ขนม นม เนย เป็นต้น ที่เรียกว่ากพฬีการาหาร
รูปอาหารนั้น เป็นปัจจัยช่วยอุปการะรูปกายให้เจริญเติบโตและตั้งอยู่ได้นั้น มีชื่อ
อาหารปัจจัย
ข. ผัสสาหาร มโนสัญเจตนาหาร และวิญญาณาหาร คือ นามอาหาร ๓ นั้น
เป็นปัจจัยช่วยอุปการะให้ เวทนาเจตสิก ปฏิสนธิวิญญาณ และเจตสิกกับกัมมชรุป ( ตาม
ลำดับ) ให้เกิดขึ้นและตั้งอยู่ได้นั้น มีชื่อว่า นามอาหารปัจจัย
รูปอาหารปัจจัย
๑. รูปอาหาร หมายความว่า อาหารที่เป็นรูปธรรม คือ กพฬิการาหาร
๒. ประเภท รูปเป็นปัจจัย รูปเป็นปัจจยุบบัน
๓. ชาติ เป็นอาหารชาติ หมายความว่า ปัจจัยธรรมนั้นได้แก่ อาหารนั่นเอง
๔. กาล เป็นปัจจุบัน
๕. สัตติ มีทั้ง ชนกสัตติ และอุปถัมภกสัตติ
๖. องค์ธรรมของปัจจัย ได้แก่ พหิทธโอชาที่อยู่ในอาหารต่าง ๆ
อีกนัยหนึ่งแสดงว่า ได้แก่ กัมมชโอชา จิตตซโอชา อุตุชโอชา อาหารชโอชา ที่
อยู่ภายใน (อัชฌัตตสันตานะ) และอุตุชโอชาที่อยู่ภายนอก (พหิทธสันตานะ) คือโอชาที่อยู่
ในอาหารต่าง ๆ
องค์ธรรมของปัจจยุบบัน ได้แก่ อาหารสมุฏฐานิกรูป คือ รูปที่เกิดจากอาหาร
อีกนัยหนึ่งแสดงว่า ได้แก่ อาหารสมุฏฐานิกรูปที่ตั้งอยู่ในกลาปอันเดียวกันกับปัจจับธรรม และ
ที่ตั้งอยู่ในกลาปอื่น ๆ (เว้นโอชาที่อยู่ในกลาปอันเดียวกัน)
องค์ธรรมของปัจจนิก ได้แก่ จิต ๘๙, เจตสิก ๕๒, จิตตรูป, ปฏิสนธิกัมมชรูป.
พาหิรรูป, อุตุชรูป, อสัญญสัตตกัมมชรูป, ปวัตติกัมชรูป
อีกนัยหนึ่งแสดงว่า ได้แก่ จิต ๘๙, เจตสิก ๕๒ และพาหิรรูป
๗.ความหมายโดยย่อ รูปอาหารปัจจัย มีวาระเดียว คือ อพยากตะเป็นปัจจัยแก่
อพยากตะ
กพฬิกราหาร บ้างก็เรียก กวฬิงการาหาร คือ โอชาที่อยู่ในอาหารอาหารต่างๆ "
หรืออีกนัยหนึ่งได้แก่ โอชาที่อยู่ที่อยู่ทั้งภายในและภายนอกเป็นรูปอาหารจัย จตุสมุฏฐานิกรูป
คือ รูปที่เกิดจากสมุฏฐานทั้ง ๔ ที่ตั้งอยู่ในกลาปอันเดียวกันกับปัจจัยธรรม และตั้ง
| ไฟล์แนป: |
|
Photoroom-20241113_135829.png [ 378.67 KiB | เปิดดู 1316 ครั้ง ] |