ความยินดียินร้ายในโลกธรรม ๘
พระอาจารย์มั่น ภูริทัตตเถระ
วัดป่าสุทธาวาส อ.เมือง จ.สกลนคร
ถ. กับ ต. เป็นผู้ปฏิบัติเข้าวัดมานานแล้ว
วันหนึ่งมาพบกันเข้า
มีความยินดีด้วยกันทั้ง ๒ ฝ่าย
• ถ. ถามว่า
เวลาโลกธรรมทั้งแปดอย่างใดอย่างหนึ่งเกิดขึ้น
ผู้ที่สดับแล้ว เช่น ข้าพเจ้าก็จำไว้ได้ดีว่า
โลกธรรมทั้งแปดนี้ ไม่เที่ยง เป็นทุกข์
มีความแปรปรวนเป็นธรรมดา
แต่ทำไม ? ในเวลาโลกธรรมอย่างใดอย่างหนึ่งเกิดขึ้น
ใจข้าพเจ้าจึงยินดียินร้ายไปตามโลกธรรมทั้งแปดนั้น
• ต. ตอบว่า
ผู้สดับฟังที่จำทรงปริยัติธรรมไว้ได้มากนั้น
เป็นแต่จำเรื่องราวในพระพุทธศาสนาที่จะนำมาประพฤติปฏิบัติ
แต่ยังไม่ได้ตั้งใจประพฤติปฏิบัติอย่างพระอริยสาวก
จึงละความยินดียินร้ายในโลกธรรมทั้งแปดไม่ได้
• ถ. ถามว่า
ข้าพเจ้าก็ปฏิบัติอยู่ คือ เป็นผู้มีศีล มีธรรม
และรู้เรื่องราวเข้าใจในคำสอนทั้งหลายเหล่านั้น
แต่ทำไม? จึงละความยินดียินร้ายในโลกธรรมไม่ได้
• ต. ตอบว่า
ท่านรู้แต่ชั้นสัญญา ไม่รู้เห็นในชั้นปัญญา
แต่สำคัญตนว่า รู้แล้ว
เพราะนึกถึงธรรมเหล่าใดที่ได้ทรงจำไว้
ก็ได้ความแจ่มแจ้งในชั้นสัญญา
ไม่ใช่รู้เห็นตามความเป็นจริง ซึ่งเป็นชั้นปัญญา
เหมือนอย่างพระอริยสาวกที่ท่านได้เห็นความจริง
คือ ไตรลักษณ์ หรือ อริยสัจจ์
และ ได้ทำกิจตามหน้าที่ของอริยสัจจ์สี่ ด้วย
จึงละความยินดียินร้ายในโลกธรรมทั้งแปดได้
(คัดลอกบางตอนมาจาก : “สนทนาธรรมภาคปฏิบัติ ปฏิปัตติวิภาค”
โดย พระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต ใน “จิตตภาวนา มรดกล้ำค่าทางพุทธศาสนา :
รวมพระธรรมเทศนาภาคปฏิบัติของพระสุปฏิปันโน”
เพื่อถวายเป็นพระราชกุศล ในโอกาสมหามงคลสมัยที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช
ทรงเจริญพระชนมพรรษาครบ ๖ รอบ ในวันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๔๒,
รวบรวมโดยมูลนิธิหลวงปู่มั่น และชมรมคุณภาพชีวิต พิมพ์ครั้งที่ ๑,
๕ ธันวาคม ๒๕๔๓ เพื่อถวายเป็นพระราชกุศลและเผยแพร่เป็นธรรมทาน, หน้า ๑๗๒)
หมายเหตุ : “ปฏิปัตติวิภาค” เป็นมรดกธรรมชิ้นสุดท้ายที่พระอาจารย์มั่น ภูริทัตตเถระ
ได้มอบให้แก่คณะศิษยานุศิษย์ไว้เป็นแนวทางในการปฏิบัติ ฉบับเดิมพิมพ์ขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๖
ต่อมาได้จัดพิมพ์ครั้งแรก เพื่อแจกในงานถวายเพลิงศพของท่านเมื่อ ๓๑ มกราคม ๒๔๙๓
