พระอริยสงฆ์ กับ พญานาค พระอริยสงฆ์ผู้ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบเคร่งครัดในศีลธรรม
มักจะประสบพบเจอกับพญานาคในรูปแบบต่างๆ
และการพบเจอนี้มีมาครั้งแต่โบราณกาลแล้ว
ตั้งแต่สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
กระทั่งในกาลปัจจุบัน ก็ยังพบว่าพระภิกษุ
ผู้บรรลุธรรมชั้นสูงได้พบเจอกับพญานาค
ซึ่งสิ่งเหล่านี้เป็นความจริงอย่างไม่ต้องสงสัย
หากแต่ผู้ที่จะสัมผัสกับพญานาคได้นั้น
จะต้องปฏิบัติธรรมขั้นอภิญญาญาณพิเศษ และจิตที่แก่กล้า
ส่วนพวกที่ไม่มีความเชื่อเรื่องพญานาค
ก็เพราะมีจิตอ่อนไม่เคยศึกษาในพระไตรปิฎก
และไม่สนใจในทางธรรม
หรือไม่สนใจในการประพฤติปฏิบัติธรรม
ก็ย่อมไม่มีความเชื่อเรื่องพญานาค
หากแต่ว่าเรื่องพญานาคดูเหมือนจะเป็นสิ่งคู่กัน
กับพระระดับอภิญญาญาณ หรือผู้ที่บรรลุธรรมชั้นสูง
ดังเช่นตัวอย่างที่จะยกมาพอสังเขป ดังต่อไปนี้ คือ
๑. พระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต
พบพญานาคผู้มีมิจฉาทิฏฐิ ณ ถ้ำเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่
๒. หลวงปู่คำคะนิง จุลมณี
พบพญานาคงูยักษ์สีดำ ลำตัวขนาดโคนต้นตาลใหญ่
พาท่องเมืองพญานาคใต้แม่น้ำโขง
ในเขตอำเภอโขงเจียม จังหวัดอุบลราชธานี
๓. หลวงปู่เทสก์ เทสรังสี
พบพญานาคในนิมิต ณ ท่าน้ำวัดหินหมากเป้ง ของท่านนั่นเอง
อยู่ในอำเภอศรีเชียงใหม่ จังหวัดหนองคาย
ซึ่งเรื่องนี้มีข้อมูลที่ตรงกับเรื่อง “สามพญานาครักษาแม่น้ำโขง”
ในหนังสือหลวงปู่คำพันธ์ โฆสปัญโญ
เทพเจ้าแห่งลุ่มแม่น้ำโขง ที่จัดพิมพ์ใน พ.ศ. ๒๕๔๘
๔. หลวงปู่หลุย จันทสาโร
พบพญานาคมีมิจฉาทิฏฐิ
ที่ภูบักบิด เหนือฟากฝั่งแม่น้ำเลย จังหวัดเลย
๕. หลวงปู่สิม พุทฺธจาโร
พบพญานาคทั้งพวกมิจฉาทิฎฐิและสัมมาทิฏฐิ ที่อาศัยอยู่บริเวณ
เขื่อนแม่งัด ถ้ำเชียงดาวและถ้ำตับเตา จังหวัดเชียงใหม่
๖. หลวงปู่ชอบ ฐานสโม
พบพญานาคมาแสดงฤทธิ์ให้เห็น ทอดลำตัวยาวไปไกลสุดสายตา
ณ บริเวณป่าลึกบนภูเขา อำเภอวังสะพุง จังหวัดเลย
๗. หลวงปู่คำพันธ์ โฆสปัญโญ
พบพญานาคมาแสดงให้เห็นใน ถ้ำกกยาใหญ่
ที่วัดพระธาตุภูเพ็ก อำเภอพรรณานิคม จังหวัดสกลนคร
และที่วัดป่ามหาชัย (อรัญญคาม) อำเภอปลาปาก จังหวัดนครพนม
จากตัวอย่างที่ยกมาข้างต้นนี้
เป็นเพียงบางส่วนที่มีการบันทึก
เกี่ยวกับการได้พบและสัมผัสกับพญานาค
ทั้งทางสมาธิและทางสัมผัสกับธรรมชาติ
เกี่ยวกับครูบาอาจารย์ที่ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ
ซึ่งเรื่องราวของการได้พบกับพญานาคของครูบาอาจารย์นั้นมากมาย
และท่านผู้อ่านคงได้ผ่านสายตามาบ้างไม่มากก็น้อย
เป็นสิ่งที่ตอกย้ำว่าเรื่องราวของพญานาคไม่ใข่เรื่องของชาดก
หรือนิทานพื้นบ้านที่เล่าขานสืบต่อกันมา
หากแต่พญานาคมีเรื่องอยู่จริงตามธรรมชาติ
จะปรากฏให้ผู้ที่ได้พบเห็น
และรับทราบอย่างไรอยู่ที่ญาณสมาธิของผู้นั้น
(ที่มา : หลวงปู่คำพันธ์ โฆสปัญโญ พระมหาเถระวิปัสสนาญาณใหญ่ลุ่มแม่น้ำโขง
โดย ชมรมอนุรักษ์พุทธศิลป์นครพนม คณะศิษย์ร่วมสร้างถวายเพื่อบูชาพระคุณหลวงปู่,
พิมพ์ครั้งที่ ๒ เดือน พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๕๑, หน้าที่ ๓๗-๓๘)
“พญานาค” กับ พระพุทธศาสนา (พระมหาบุญไทย ปุญญมโน) http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=26&t=26019
หลวงปู่ชอบ นิมิตเห็นพญานาคสองผัวเมียลำตัวเท่าต้นมะพร้าว http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=7&t=49053
พญานาคขึ้นมาขอฟังธรรมจาก “หลวงปู่แฟ๊บ สุภัทโท” http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=7&t=49054
หลวงปู่เหรียญ วรลาโภ เล่าเรื่องพญานาค http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=7&t=52547
