21565....บทสัมภาษณ์ “หลวงพ่อปัญญานันทภิกขุ” ก่อนมรณภาพ...

ลูกโป่ง

“พระพรหมมังคลาจารย์” หรือที่รู้จักกันดีในนาม
“หลวงพ่อปัญญานันทภิกขุ”
ท่านได้อุทิศชีวิตและร่างกายเป็นพุทธบูชา
แด่องค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระพุทธศาสนา
แม้ว่าพระเดชพระคุณหลวงพ่อจะมีอายุมากแล้ว
แต่ท่านยังทำงานอย่างหนักและต่อเนื่อง
ในการรณรงค์ให้ชาวพุทธไทย
เป็นชาวพุทธที่แท้จริงโดยให้ละทิ้งจากความเชื่องมงาย
และทำงานให้หนักและขยันยิ่งขึ้น
ตามหลักคำสอนขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ท่านเน้นเสมอในแก่นแท้ของพระศาสนา
และความเข้าใจกันดีระหว่างศาสนาอื่นๆ

หลังพ่อท่านได้ริเริ่มการปฏิวัติรูปแบบการเทศนาธรรมแบบดั้งเดิม
มาเป็นการยืนพูดปาฐกถาธรรม ไม่ต้องถือคัมภีร์ใบลาน
แต่พูดปากเปล่าต่อสาธารณชน
พร้อมทั้งยกตัวอย่างเหตุผลร่วมสมัย ทันต่อเหตุการณ์
กล้าพูดความจริงทุกกาล
อันเป็นการดึงดูดประชาชนอย่างมากให้หันเข้าหาธรรมะ

ในตอนแรกๆ นั้นได้รับการต่อต้านอยู่มากเหมือนกัน
แต่ต่อมาภายหลังการกระทำแบบนี้
กลับเป็นที่ยอมรับ ของประชาชนทั่วไปมาจนถึงปัจจุบัน
เมื่อประชาชนทราบข่าวว่า
ท่านปัญญานันทภิกขุจะไปปาฐกถาธรรมในที่ใด
ก็จะมีผู้ตามมาฟังกันเป็นจำนวนมาก
จนในที่สุดท่านจึงได้รับอาราธนา
ให้เป็นองค์แสดงปาฐกถาธรรมในสถานที่ต่างๆ
และออกอากาศทั้งทางสถานีวิทยุ โทรทัศน์
ประจำอาทิตย์ต้นเดือน จนถึงปัจจุบัน

สุขภาพของหลวงพ่อเป็นอย่างไรบ้างครับ ?

ตอนนี้อายุ 91 ปี แล้ว ส่วนจะอยู่ถึง 100 ปีหรือไม่นั้นไม่แน่
เพราะสุขภาพร่างกายก็ทรุดโทรมตามอายุ
ซึ่งเป็นเรื่องธรรมดาของธรรมชาติ
ไปหาหมอบ่อยครั้งมากยิ่งขึ้นบางครั้งก็มีหมอมาดูแลถึงที่วัด

แล้วฉันข้าวได้ตามปกติอยู่หรือเปล่าครับ ?

ยังคงวันละ 2 มื้อ แต่ฉันได้น้อยกว่าปกติ ยังฉันเนื้อสัตว์อยู่
การฉันเนื้อสัตว์มีข้อถกเถียงกันไม่มีวันจบว่าบาปหรือไม่บาป
อันนี้อาตมาคิดว่ามันขึ้นอยู่กับเจตนา
แม้ว่าสัตว์หลายชนิดเกิดมาเพื่อเป็นอาหาร
แต่การกินก็ทำให้เกิดบาปได้เช่นกัน
ถ้ากินด้วยความอร่อย กินด้วยความโลภ
และกินด้วยความอยากก็บาป
หากกินเพราะเห็นว่าเป็นอาหารสำหรับเลี้ยงร่างกายก็ไม่บาป

อายุมากอย่างนี้ยังกลัวตายอยู่หรือเปล่าครับ ?

กลัวหรือไม่กลัวอยู่ที่เหตุการณ์พาไป
ถ้าใครจะมาฆ่าฉันก็รักตัวกลัวอยู่เหมือนกัน
เพราะฉันยังไม่อยากตาย
แต่ถ้าถึงเวลาตายฉันก็ไม่กลัว
ซึ่งเป็นเรื่องธรรมดาของมนุษย์โลกจะตายวันนี้
หรือพรุ่งนี้ไม่อาจกำหนดหรือ รับรู้ล่วงหน้าได้

แล้วมี ส.ส. หรือรัฐมนตรี มาเยี่ยมบ้างหรือเปล่าครับ ?

อย่าไปฝันเลย เขาไม่มาหาฉันเพราะฉันเขกกระบาลไม่เป็น ไม่มีน้ำมนต์
และของขลังก็ไม่มีให้ ส่วนมารับธรรมะอย่าไปพูดถึงเลย
นักการเมือเดียวนี้ห่างไกลธรรมะกันหลายคนทำให้พระเทศชาติไม่เจริญ

กิจนิมนต์ยังเยอะเหมือนเดิมหรือเปล่าครับ ?

ยังเยอะอยู่เหมือนเดิม แต่จะเลือกไปเฉพาะงานที่ใกล้ๆ วัดเท่านั้น
เพราะเดินทางไกลๆ ไม่ไหวแล้ว

แล้วการเทศนาที่วัดทุกวันอาทิตย์ หลวงพ่อยังไหวหรือเปล่า ?

ฉันเทศนาทั้งที่วัดทั้งทางสถานีวิทยุแห่งประเทศไทยมากว่า 40 ปีแล้ว
ส่วนใหญ่จะเทศสอนให้คนพ้นจากความโง่ อะไรถูกต้องอะไรไม่ถูกต้อง
ตอนนี้ไม่ได้ลงเทศนาแล้ว แต่ได้ให้พระลูกศิษย์เทศนาแทน

โครงการฝึกพระนักเทศน์ของหลวงพ่อก้าวหน้าอย่างไรครับ ?

ฝึกมาได้ 20 ชุดแล้ว ชุดละ 100 รูป
ซึ่งได้ประสบความสำเสร็จพอสมควร
ปีนี้หยุดฝึกเพราะสุขภาพไม่แข็ง

พระเทศนาดีไม่ดีขึ้นอยู่กับอะไรครับ ?

การเทศนาดีไม่ดีไม่ได้อยู่ที่พระฝ่ายเดียว
หากต้องอยู่ที่คนฟังด้วยว่าชอบหรือไม่
ถ้าชอบก็ว่าดีไม่ชอบก็ว่าไม่ดี

ทำไมวัดบางแห่งเมื่อเจ้าอาวาสมรณภาพลง
จึงไม่มีใครไปทำบุญเหมือนในสมัยที่ยังมีชีวิตอยู่ ?

เพราะเจ้าอาวาสรูปที่มรณภาพนั้นไม่ได้สอนให้ลูกศิษย์ฉลาด

แล้วหลวงพ่อได้สอนลูกศิษย์ว่าอย่างไรบ้างครับ ?

ให้ลูกศิษย์เจริญตามรอยฉัน
สืบทอดเจตนาโดยเฉพาะการเผยแผ่ธรรมะ
ให้คนเข้าวัดเพราะธรรมะ อย่าให้คนเข้าวัดเพราะความโง่
เพราะอยากได้วัตถุมงคล ฉันไม่ได้ฝากฝังอะไรเพราะยังอยู่
หากฉันต้องไปก็ไม่เป็นหวงพระลูกศิษย์เก่งกว่าฉัน
เขาสอบได้ถึงเปรียญ 9 ประโยค ซึ่งไม่ธรรมดา

มีอะไรที่หลวงพ่อยังไม่ได้ทำบ้างครับ ?

ก็ทำไปเรื่อยๆ ทำที่เรามีแรงจะทำได้
เพราะเราเกิดมาเพื่อรับใช้พระศาสนา
ทำหน้าที่เผยแผ่ศาสนาที่ถูกต้อง
ให้เกิดปัญญาเกิดความเข้าใจศาสนาที่แท้จริง
ไม่ใช่สนใจแต่เปลือกนอกของพระศาสนา

หน้าที่สำคัญของพระมีอะไรบ้างครับ ?

หน้าที่ของพระนอกจะปฏิบัติธรรมเพื่อตัวเองแล้ว
ยังต้องเทศนาสั่งสอนญาติโยมด้วย
เป็นพระต้องสอนคนให้พ้นจากความโง่
ซึ่งที่ผ่านมาตั้งแต่โบราณถึงปัจจุบันพระมีแต่สอนให้คนโง่
คนเข้าใจศาสนาในทางที่ผิดๆ โดยเฉพาะสอนให้ยึดถือพระเครื่อง
มากกว่าที่จะสอนให้ยึดถือหลักธรรมของพระพุทธเจ้า

พระที่สร้างพระเครื่องพระบูชารวมทั้งวัตถุมงคล
ผิดวินัยสงฆ์หรือเปล่าครับ ?

ไม่ผิดแต่ก็ไม่ใช่เรื่องของพระ
พระที่ทำเหรียญเป็นพระที่ยังไม่หมดกิเลส
ยังอยากได้สตางค์จากญาติโยม

ส่วนที่มีการอ้างว่าเป็นการสืบทอดอายุพระพุทธศาสนา
หมายความว่าอย่างไร ?

การสร้างพระเครื่องพระบูชาเป็นการรักษาพระพุทธศาสนาแต่รูปภายนอก
แต่ไม่ได้รักษาธรรมะ ส่วนที่บอกว่าแขวนพระแล้วขลัง
แขวนพระแล้วอยู่ยงคงกระพันนั้น อาตมาไม่เคยเห็นกับตา
มีแต่เขาเล่าว่า มีแต่เขาพูดว่าเท่านั้น

ระหว่างพระเครื่องกับพระธรรม
ทำไมคนถึงเลือกรับพระเครื่องก่อนครับ ?

เพราะคนยังมีความโง่อยู่
ยังขาดความเข้าใจว่าพระแท้พระปลอมคืออะไร
ความโง่ของญาติโยมต้องโทษพระเป็นอันดับแรก
พระส่วนมากเห็นชาวบ้านโง่อย่างไรก็ส่งเสริมให้ชาวบ้านโง่อยู่อย่างนั้น

หลวงพ่อคิดจะออกเหรียญเพื่อเป็นที่ระลึกสักรุ่นหรือเปล่าครับ ?

ฉันไม่ออกอย่างแน่นอน หลังจากฉันตายไปก็ห้ามใครออกด้วย
ซึ่งที่ผ่านมาก็มีคนเคยมาขอทำเหรียญที่ระลึกหลายครั้ง
แต่ก็ปฏิเสธไปเพราะฉันไม่ใช่พระบ้า ไม่อยากให้คนยึดถือในสิ่งโง่ๆ
ในสมัยพุทธกาลก็ไม่มีการทำรูปให้บูชากัน
การทำเหรียญทำรูปบูชาเกิดขึ้นในระยะหลัง
โดยเฉพาะในช่วงที่ศาสนาเสื่อมจากใจคน
คนจึงยึดถือเอารูปเป็นหลัก
ไม่ถือธรรมะเป็นหลักในเมืองไทยสมัยโบราณ
คนไทยต้องทำศึกกับพม่าตลอดเวลา
พระจึงทำผ้าประเจียด ผ้ายันต์ และทำเหรียญ
รวมเรียกว่าเครื่องรางเพื่อเป็นขวัญกำลังใจในการออกรบ
แต่ในที่สุดแล้วทั้งพวกที่มีเครื่องรางและพวกที่ไม่มีเครื่องราง
ต่างก็ต้องพบกับความตายทั้งสิ้น

ขนาดพระระดับสมเด็จยังออกเลย
ทำไมหลวงพ่อจึงไม่ออกบ้าง ?

เมืองไทยเราพระระดับสมเด็จที่โง่ๆ หลายรูป
ความโง่ไม่ได้อยู่ที่พระเล็กพระน้อยเท่านั้น
พระผู้ใหญ่ก็โง่ได้เหมือนกัน
ในทางโลกเช่นกันอย่าว่าชาวบ้านโง่อย่างเดียว
คณะรัฐมนตรีในรัฐบาลหลายคนก็โง่
ส่วนพระที่ไปร่วมพิธีปลุกเสกก็เป็นพระปัญญาอ่อน
ซึ่งอาจจะเรียกว่าเป็นการร่วมประชุมของพระปัญญาอ่อน
โดยผู้จัดก็ปัญญาอ่อน ผู้ไปร่วมพิธีก็ปัญญาอ่อน
ไปเสกดินให้เป็นพระได้อย่างไร มันไม่ถูกต้องไม่ใช่เรื่องที่ควรทำ

ทุกวันนี้มีทั้งพระออกของขลัง พระดูหมอ พระพรมน้ำมนต์ ฯลฯ
หลวงพ่อคิดเห็นว่าอย่างไรครับ ?

ที่เป็นเช่นนี้เพราะเกิดจากความโง่และความโลภของพุทธบริษัท
ขณะเดียวกันพระก็ไม่สอนในสิ่งที่ฉลาด
สรุปว่าทั้งพระและฆราวาสโง่พอๆ กัน

พระนอกรีตเกิดจากอะไรครับ ?

เกิดจากความบกพร่องของคณะสงฆ์ที่ไม่ปรับปรุงให้ดีขึ้น
ยังมีพระผู้ใหญ่โง่ๆ อยู่หลายรูป
การนิมนต์พระไปเจิมเรือบิน พรมน้ำมนต์
ไม่ได้ทำให้สิ่งนั้นเกิดสิริมงคล
เพราะความเป็นสิริมงคลนั้นเกิดจากการปฏิบัติของคนๆ นั้น
สู้เอาธรรมะไปใช้ไม่ได้เป็นสิริมงคลมากกว่าน้ำมนต์
เป็นสิริมงคลมากกว่าการเจิมหลายเท่า

หลวงพ่อเคยเห็นผีบ้างหรือเปล่า ?

ฉันไม่เคยเห็น ส่วนคนที่อ้างว่าเคยเห็นผีนั้นแสดงว่าคนๆ ยังโง่อยู่
ยิ่งคนที่นับถือผีนับถือเจ้านับถือสิ่งศักดิ์สิทธิ์ก็ยิ่งเป็นคนเข้าไปกันใหญ่

คนเราตายแล้วไปไหนครับ ?

ทำไมถามโง่ๆ แบบนี้ คนเราตายแล้วก็ต้องไปป่าช้า ไปเมรุนะซิ
คนที่บอกว่าตายแล้วไปสวรรค์หรือไปนรกนั้นบอกไม่ได้
เพราะสิ่งเหล่านี้มันอยู่ในใจ อย่างที่เขาพูดว่า สวรรค์อยู่ในอกนรกอยู่ในใจ
ทั้งอกและใจมันก็อยู่บริเวณเดียวกันแสดงว่าสวรรค์และนรกก็อยู่ที่เดียวกัน
คนที่คิดดี พูดดี ทำดี เมื่อตายไปแล้วก็จะได้ไปอยู่สวรรค์
ส่วนคนที่คิดชั่ว พูดชั่ว ทำชั่ว ใจชั่ว เมื่อตายไปแล้วก็ตกนรก
ฉันก็ไม่รู้เหมือนกันว่าชาติหน้ามีจริงหรือเปล่าแต่ที่แน่ๆ
คือเราต้องทำชาตินี้ให้ดีที่สุดก็แล้วกัน

ทำบุญอย่างไรให้ได้บุญครับ ?

ทำบุญให้เป็นประโยชน์ ให้ทานให้เป็นประโยชน์ เช่น สร้างโรงเรียน
สร้างโรงพยาบาล ส่วนการปล่อยนก ปล่อยปลา
และปล่อยเต่านั้นได้บุญนิดหน่อย
เพียงทำให้เกิดความสบายใจในขณะที่ทำเท่านั้น
แต่เบื้องหลังแล้วเป็นการส่งเสริมเป็นการทรมานสัตว์
เป็นเรื่องไม่ควรทำอย่างยิ่ง เพราะเขาต้องจับปลา จับนก
และจับเต่ามาจากธรรมชาติมาขังไว้เพื่อรอให้คนมาซื้อ
เรายิ่งซื้อมากเท่าไรเขาก็ยิ่งจับมาขายมากเท่านั้น
เท่ากับว่าเป็นการส่งเสริมให้เกิดอาชีพที่ทุจริตมากเท่านั้น

สร้างวัดใหญ่ โบสถ์โตๆ ได้บุญมากหรือเปล่า ?

ได้บุญมากหรือน้อยไม่ได้อยู่ที่จำนวนเงินที่ทำบุญ
และก็ไม่ได้อยู่ที่ความใหญ่ของศาสนสถาน พระใหญ่ เจดีย์ใหญ่
โบสถ์ใหญ่ ฉันไม่คิดสร้าง แต่คิดจะสร้างสิ่งที่เป็นประโยชน์
เช่น วิทยาลัยสงฆ์ โรงพยาบาล
พวกที่สร้างเป็นพวกที่บ้าวัตถุเพื่อให้ได้ยศ
พระบางรูปหวังเพื่อให้ได้รับการพิจารณาเลื่อนสมณศักดิ์ให้สูงมากยิ่งขึ้น

จริงๆ แล้วการพิจารณาเลื่อนสมณศักดิ์ควรพิจารณาจากอะไร ?

ฉันเคยไปนั่งพิจารณาการเลื่อนสมณศักดิ์ในฐานะรองเจ้าคณะภาค
ทำให้ได้รู้ว่าพระผู้ใหญ่พิจารณาเลื่อนสมณศักดิ์จากสิ่งโง่ๆ
พิจารณาโดยดูจากวัตถุที่พระสร้างเป็นหลัก
พระบางองค์ไม่ควรได้เลื่อนสมณศักดิ์แต่ก็ได้เลื่อน
พระบางองค์ก็ไม่ควรเป็นสมาชิกเถรสมาคมเสียด้วยซ้ำ
ซึ่งแท้ที่จริงแล้วควรพิจารณาว่า
พระรูปนั้นๆ เทศนาคนได้มากน้อยเพียงใด
ได้สอนธรรมะให้คนฉลาดขึ้นบ้างหรือเปล่า
คนในหมู่บ้านใกล้วัดนั้นดีขึ้นบ้างหรือไม่
ทำคนให้มีธรรมะได้มากน้อยเพียงใด
วัดใดที่สร้างความเดือดร้อนให้กับชาวบ้านใกล้วัด
เจ้าอาวาสวัดนั้นไม่ควรได้เลื่อนสมณศักดิ์

แล้วหลวงพ่อได้เลื่อนสมณศักดิ์เพราะอะไรครับ ?

ถ้าให้เถระสมาคมพิจารณาฉันคงไม่ได้เลื่อนสมณศักดิ์
เพราะฉันมีนโยบายสร้างคนแต่จะไม่สร้างวัตถุสิ่งของ
ในขณะที่เถระสมาคมเขาพิจารณาจากการสร้างศาสนสถานเป็นหลัก
และฉันก็ไม่เคยสร้างอะไรที่ใหญ่โตแข่งกับวัดอื่นๆ
ที่ฉันได้มาเพราะในหลวงพิจารณาให้เป็นพิเศษฉันจึงได้สมณศักดิ์ทุกวันนี้

ความขัดแย้งของพระเกิดจากสาเหตุอะไรครับ ?

ชาวบ้านทะเลาะกันเราว่าโง่แล้ว
พระซึ่งเป็นผู้ปฏิบัติธรรมเมื่อมาขัดแย้งกัน
ยิ่งโง่เข้าไปกันใหญ่ แสดงว่าไม่ได้ศึกษาธรรม
ไม่น่าจะบวชเป็นพระอีกต่อไป
ความขัดแย้งส่วนใหญ่เกิดจากความเห็นแก่ตัว
ความเห็นแก่อำนาจ เรียกรวมว่าเกิดจากพระที่ยังมีกิเลสครอบงำอยู่

พระหนุ่มปกครองพระแก่หลวงพ่อมีความเห็นว่าอย่างไรครับ ?

เห็นด้วยเพราะคนหนุ่มหัวคิดว่องไวก้าวหน้า
แต่ต้องพิจารณาแต่งตั้งพระหนุ่มให้ดี
วันก่อนมีคนเคยให้เซ็นชื่อสนับสนุน
ขอให้ตั้งกระทรวงศาสนา แต่ฉันไม่เซ็นให้
การตั้งกระทรวงศาสนาไม่ได้ทำให้ศาสนาพุทธเจริญขึ้น
ศาสนาพุทธจะเจริญขึ้นมันอยู่ที่คน กระทรวงศาสนาไม่ใช่เรื่องจำเป็น
พระต้องช่วยตัวเองให้มากอย่าพึ่งรัฐบาลเพียงฝ่ายเดียว
ส่วนใครที่คิดจะถอดวิชาพระพุทธศาสนา
ออกจากตำราเรียนยิ่งเลวร้ายเข้าไปใหญ่

ทุกวันนี้มีศาสนาอื่นเข้ามาจำนวนมาก
แสดงว่าศาสนาพุทธเสื่อมลงหรือเปล่า ?

เป็นบ้างนิดหน่อย
เพราะว่าพระไม่ได้สอนให้คนรู้จักแก่นของพระศาสนาอย่างแท้จริง
ในขณะที่คนไทยคิดว่าของใหม่ดีกว่า
การอ้อนวอนการขอร้องให้พระเจ้า
ช่วยดลบันดาลให้ประสบความสำเร็จเป็นสิ่งที่ไม่ถูกต้อง
ซึ่งพระพุทธศาสนาสอนไว้ว่า
ความสำเร็จจะเกิดขึ้นได้เมื่อมีความเพียรพยายามของตัวเอง

สุดท้ายนี้หลวงพ่อมีอะไรจะฝากลูกศิษย์และญาติโยมบ้างครับ ?

ให้โยมทุกคนเข้ามาศึกษาพระพุทธศาสนาอย่างถูกต้อง
ปฏิบัติให้ตรงตามคำสอนของพระพุทธเจ้า
เพื่อให้ได้ขึ้นชื่อว่าเป็นผู้สืบทอดพระศาสนา
ฟังเทศน์ใครๆ ก็นั่งฟังได้
ส่วนการนำคำเทศนาสั่งสอน
ไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันนั้นไม่ค่อยมีใครทำกัน

รูปภาพ