ความหมายของการดำเนินชีวิตเป็น
เป็นคือพอดี ในมัชฌิมาปฏิปทา
ตกลงว่า นี่ก็คือ องค์รวมของการดำเนินชีวิต
ถ้าทำได้หมดทั้ง ๔ อย่างนี้แล้ว
เรียกว่าดำเนินชีวิตเป็น
เป็นชีวิตที่เจริญงอกงามอย่างแน่นอน
ด้านที่ ๑ แก้ปัญหาเป็น
ด้านที่ ๒ คิดเป็น พูดเป็น ทำเป็น
ด้านที่ ๓ รับรู้ประสบการณ์เป็น ดูเป็น ฟังเป็น
ใช้ตา หู จมูก ลิ้น กายเป็น
ต้านที่ ๔ กินใช้บริโภค เสพ คบหา เป็น
ที่พูดมาในตอนนี้ทั้งหมดนี่แหละ
คือเรื่องทั้งนี้หมดที่การศึกษา
จะต้องเกี่ยวข้องซึ่งแยกเป็น ๔ ด้าน
ดังที่บรรยายมาแล้ว
การศึกษาจะต้องให้ครบ
คือต้องช่วยให้คนฝึกฝน
พัฒนาตนให้ดำเนินชีวิตเป็น ครบทั้ง ๔ ด้าน
ฉะนั้น การที่จะดำเนินชีวิตเป็น
ก็ต้องเป็นหลายอย่าง
ต้องเป็นทุกอย่างไม่ใช่แค่คิดเป็น ทำเป็น
แก้ปัญหาเป็นเท่านั้น ซึ่งยังไม่พอ
เดี๋ยวนี้เราเน้นกันมากในเรื่อง...เป็น...นี้
แต่ยังไม่ครบ
ตกลงก็จะต้องพูดว่าดำเนินชีวิตเป็น
แต่ที่ว่า “เป็น” นั้น คืออย่างไร
“เป็น” ก็คือให้ได้ผล
หมายความว่าให้ได้ผลสมตามวัตถุประสงค์
ให้ได้คุณค่าที่เป็นจริง ให้พอดี
ให้เหมาะเจาะ ที่จะได้ผลที่ต้องการ
การที่จะได้ผลตรงตามต้องการ
ก็ต้องทำให้พอดี
เพราะที่ว่า เป็น ก็หมายถึงว่าให้คุณภาพไม่เสีย
ไม่ขาดไม่เกิน ก็คือต้องให้พอดี
การคิด การพูด ทำ เป็นต้นในเรื่องนั้นๆ
ได้พอดีตรงเรื่องตรงเป้า
ได้เหตุปัจจัยหรือองค์ประกอบในเรื่องนั้น พร้อมบริบูรณ์
จึงจะให้เกิดผลตามที่ต้องการนี่แหละ เรียกว่า “พอดี”
เราจะทำอะไรก็ต้องทำให้พอดี
ทำเหตุปัจจัยให้ครบถ้วนพอดี
แล้วผลจึงจะเกิดตามที่ต้องการ
ฉะนั้น คำว่าเป็น
จึงมาตรงกับ คำว่า พอดี
พอดี ก็คือ คำว่า มัชฌิมา
มัชฌิมา ก็คือ สายกลางที่เราพบกันอย่างเสมอ
ในคำว่า มัชฌิมาปฏิปทา
ที่แปลว่าทางสายกลาง
ตกลงว่านี่คือ ธรรมะในพระพุทธศาสนา นั่นเอง
ที่ว่าดำเนินชีวิตเป็นนั้น
เราลองมามองดูตามหลักธรรม
ดำเนินชีวิต คืออะไร ก็คือ มรรค
เป็น... คืออะไร ก็คือพอดี ก็คือ มัชฌิมา
มรรค ก็คำเดียวกันปฏิปทา
ตกลงว่าดำเนินชีวิตเป็นก็คือ มัชฌิมาปฏิปทา
มัชฌิมาปฏิปทา ก็คือทางสายกลาง
ทางสายกลางก็คือทางที่พอดี
ทางอะไรก็คือทางดำเนินชีวิต
ทางดำเนินชีวิตที่พอดี
ที่จะให้เกิดประโยชน์ที่ต้องการให้บรรลุจุดหมาย
ตกลงว่าไปๆ มาๆ เรื่องการดำเนินชีวิต เป็น
ก็คือเรื่องมัชฌิมาปฏิปทา หรือ ทางสายกลางนี้เอง
และมัชฌิมาปฏิปทา หรือทางสายกลาง
การใช้เวลาเป็นนี่แหละ
วันนี้มาพูดเน้นในเรื่องใช้เวลา
เพราะถ้าเขาใช้เวลาเป็น ในแต่ละขณะ
แต่ละวันแล้วเราจะได้กำไร
ชีวิตก็จะเจริญก้าวหน้า
เมื่อเราเจริญ ก้าวหน้า เป็นอย่างดีแล้ว
ท่านว่าพรก็จะเกิดขึ้นมาเอง
คัดลอกจาก...
http://www.jarun.org
