ทำดีไป่เลือกเว้น
ผู้ใด ใดเฮย
ผูกแต่ไมตรีไป
รอบข้าง
ทำคุณอุดหนุนใน
การชอบ ธรรมนา
ไร้ศัตรูปองมล้าง
กลับซ้องสรรเสริญ



ขออนุโมทนาบุญด้วยค่ะ

สาธุครับ

ขอเข้ามาช่วยครับ...

พระไตรปิฎก เล่มที่ ๒๔ พระสุตตันตปิฎก เล่มที่ ๑๖ อังคุตตรนิกาย
ทสก-เอกาทสกนิบาต

สังโยชนสูตร
[๑๓] ดูกรภิกษุทั้งหลาย สังโยชน์ ๑๐ ประการนี้ ๑๐ ประการเป็นไฉน คือ สังโยชน์เป็นไปในส่วนเบื้องต่ำ ๕ ประการ สังโยชน์เป็นไปในส่วนเบื้องบน ๕ ประการ
สังโยชน์เป็นไปในส่วนเบื้องต่ำ ๕ ประการเป็นไฉน คือ สักกายทิฐิ ๑ วิจิกิจฉา ๑ สีลพัตตปรามาส ๑ กามฉันทะ ๑ พยาบาท ๑ สังโยชน์เป็นไปในส่วนเบื้องต่ำ ๕ ประการนี้
สังโยชน์เป็นไปในส่วนเบื้องบน ๕ ประการเป็นไฉน คือ รูปราคะ ๑ อรูปราคะ ๑ มานะ ๑ อุทธัจจะ ๑ อวิชชา ๑ สังโยชน์เป็นไปในส่วนเบื้องบน ๕ ประการนี้ ดูกรภิกษุทั้งหลาย สังโยชน์ ๑๐ ประการ นี้แล ฯ

จบสูตรที่ ๓


สังโยชน์ คือกิเลสเครื่องร้อยรัดที่เป็นตัวพันธนาการจองจำ ผูกพันจิตให้ต้องเวียนว่ายตายเกิดอยู่ในวัฏฏสงสารแห่งนี้มี ๑๐ อย่าง ได้แก่

๑. ความหลงมั่นและยึดมั่นในกาย หลงสมมุติ (สักกายทิฏฐิ)
๒. ความลังเลสงสัยในพระพุทธเจ้า ในหลักธรรม (วิจิกิจฉา)
๓. การไม่รักษาศีลอย่างจริงจัง หลงงมงาย (สีลัพพตปรามาส)
๔. ความหลงในกาม พอใจในกาม (กามราคะ)
๕. ความหงุดหงิด โกรธ ขัดเคือง อาฆาตพยาบาท (ปฏิฆะ)
๖. ความหลงในรูป มีรูปร่าง หลงในวัตถุกาม (รูปราคะ)
๗. ความหลงในอรูป ในสิ่งไม่มีรูปร่าง อารมณ์หรือธรรมารมณ์ (อรูปราคะ)
๘. ความมีอหังการและนมังการ การเปรียบเทียบ ทิฐิ (มานะ)
๙. ความฟุ้งซ่าน ว้าวุ่นใจ (อุทธัจจะ)
๑๐.ความมืดบอด ที่ครอบงำโลกและชีวิต ไม่รู้จักตนไม่รู้จักธรรม (อวิชชา)

สังโยชน์ระดับต่ำ เรียกว่า โอรัมภาคิยสังโยชน์ ได้แก่ สักกายทิฏฐิ วิจิกิจฉา สีลัพพตปรามาส กามราคะ และปฏิฆะ
สังโยชน์ระดับสูง เรียกว่า อุทธัมภาคิยสังโยชน์ ได้แก่ รูปราคะ อรูปราคะ มานะ อุทธัจจะ และอวิชชา



เพื่อความเข้าใจ และเพื่อให้ได้อรรถรสในกวีธรรม จึงขออธิบายความและยกข้อความในพระไตรปิฏก มาวางไว้เล็กน้อย ท่านหิ่งห้อยน้อย (เจ้าของบทกวี) จะอิงพระไตรปิฏกตลอด ขออนุญาตคุณ dhama และขออนุโมทนาด้วยครับ

เจริญในธรรมครับ