ลานธรรมจักร http://dhammajak.net/forums/ |
|
“สมเด็จพระสังฆราชเจ้า” ๔ พระองค์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ http://dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=81&t=57999 |
หน้า 1 จากทั้งหมด 1 |
เจ้าของ: | สาวิกาน้อย [ 04 ส.ค. 2019, 08:56 ] |
หัวข้อกระทู้: | “สมเด็จพระสังฆราชเจ้า” ๔ พระองค์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ |
“สมเด็จพระสังฆราชเจ้า” พระองค์แรกแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า (หม่อมเจ้าภุชงค์ ชมพูนุท สิริวฑฺฒโน) หรือเรียกอีกพระนามว่า สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๑ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม ราชวรวิหาร เมื่อวันที่ ๒๐ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๔๖๔ ตรงกับวันเสาร์ แรม ๒ ค่ำ เดือน ๙ ปีระกา ตรีศก จุลศักราช ๑๒๘๓ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖ ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาเลื่อนพระอิสริยยศ “พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นชินวรสิริวัฒน์” ขึ้นเป็น พระเจ้าวรวงศ์เธอ และทรงสถาปนาพระสมณศักดิ์ขึ้นเป็น สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหมื่นชินวรสิริวัฒน์ นับเป็นสมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๑ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ กล่าวคือ เป็นสมเด็จสกลสังฆปริณายก หรือสมเด็จสกลมหาสังฆปริณายก ประธานาธิบดีแห่งสงฆมณฑลทั่วพระราชอาณาจักร เสด็จสถิต ณ วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม ราชวรวิหาร โดยโปรดเกล้าฯ สถาปนาคำนำพระนามสำหรับเรียกตำแหน่งนี้ว่า “สมเด็จพระสังฆราชเจ้า” ซึ่งปรากฏพระนามนี้ขึ้นเป็นครั้งแรกในคราวนี้ ครั้นถึงวันที่ ๒๕ เมษายน พุทธศักราช ๒๔๖๙ ตรงกับวันอาทิตย์ ขึ้น ๑๔ ค่ำ เดือน ๖ ปีขาล อัฐศก จุลศักราช ๑๒๘๘ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๗ ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาเลื่อนพระอิสริยยศขึ้นเป็น กรมหลวง คือ พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า หรือเรียกอีกพระนามว่า สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ ทรงบริบูรณ์ด้วยพระศีลาจารวัตร เนกขัมมปฏิปทาไม่บกพร่อง พระจริยวัตรของพระองค์เป็นที่กล่าวขวัญในบรรดาศิษยานุศิษย์ว่า ไม่เคยมีผู้ใดเคยเห็นพระอาการ พระวาจากริ้วโกรธ หรือพระกิริยาอัชฌาศัย ที่ไม่ต้องด้วยพระธรรมวินัยและสมณสารูปเลยแม้แต่ครั้งเดียว ทรงพระสุขุมคัมภีรภาพในการบริหารกิจการพระศาสนา ด้วยความมั่นคงในหลักการตามพระธรรมวินัยเป็นสำคัญ จนเป็นที่สรรเสริญกันว่าทรงเป็น “พระแท้” ที่ควรกราบไหว้ได้อย่างสนิทใจ ทรงผนวชเป็นพระภิกษุและทรงดำรงในสมณเพศจนตลอดพระชนมชีพ ทรงเป็นเจ้าอาวาสวัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม ยุคที่ ๒ พระกรณียกิจพิเศษ ได้แก่ การเป็นพระราชกรรมวาจาจารย์ ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๖ และพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๗ เมื่อครั้งทรงผนวช ทรงศึกษาภาษาไทย ภาษาบาลี ภาษาสันสกฤต และพระปริยัติธรรมจนแตกฉาน ทรงพระปรีชาญาณพิเศษในทางรจนาหนังสือทั้งร้อยแก้วและร้อยกรอง ทรงพระนิพนธ์ตำราและหนังสือสำคัญทางพระพุทธศาสนาไว้มากมาย เช่น พระคัมภีร์อภิธานัปปทีปิกา (พจนานุกรมภาษาบาลีแปลเป็นไทยเล่มแรก), มหานิบาตชาดก, นิทานต้นบัญญัติ, สามเณรสิกขา เป็นต้น ซึ่งพระนิพนธ์เหล่านี้ยังได้ใช้เป็นคู่มือในการศึกษาภาษาบาลี และการศึกษาพระพุทธศาสนาอย่างแพร่หลายมาจนถึงปัจจุบัน อีกทั้งยังมีพระปรีชาสามารถด้านร้อยกรอง ดังจะเห็นได้จากพระนิพนธ์โคลงเรื่องรามเกียรติ์ ซึ่งจารึกอยู่บนพระระเบียงวัดพระศรีรัตนศาสดาราม (วัดพระแก้ว) ในพระบรมมหาราชวัง ทรงเป็นประธานในการจัดทำพระไตรปิฎกฉบับสยามรัฐ ทรงเป็นผู้ก่อตั้งมูลนิธิมหามกุฏราชวิทยาลัย ในพระบรมราชูปถัมภ์ และทรงริเริ่มให้จัดหลักสูตรธรรมศึกษา เป็นหลักสูตรการเรียนพระพุทธศาสนาสำหรับฆราวาส ควบคู่ไปกับหลักสูตรนักธรรมของบรรพชิต พระประวัติและปฏิปทา สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=22&t=20842 ประมวลพระรูป สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=38&t=58661 ประวัติและความสำคัญ วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม วัดประจำรัชกาลที่ ๕, รัชกาลที่ ๗ http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=24&t=19364 |
เจ้าของ: | สาวิกาน้อย [ 04 ส.ค. 2019, 08:57 ] |
หัวข้อกระทู้: | Re: “สมเด็จพระสังฆราชเจ้า” ๔ พระองค์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ |
“สมเด็จพระสังฆราชเจ้า” พระองค์ที่ ๒ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ (หม่อมราชวงศ์ชื่น นภวงศ์ สุจิตฺโต) สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๓ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ วัดบวรนิเวศวิหาร (วัดบวรนิเวศ ราชวรวิหาร) เมื่อวันที่ ๓๑ มกราคม พุทธศักราช ๒๔๘๘ พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล รัชกาลที่ ๘ ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนา สมเด็จพระวชิรญาณวงศ์ (หม่อมราชวงศ์ชื่น นภวงศ์ สุจิตฺโต) เจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุติกา (เจ้าคณะใหญ่คณะธรรมยุต) ขึ้นเป็น สมเด็จพระสังฆราช ในพระราชทินนามเดิม คือ “สมเด็จพระวชิรญาณวงศ์ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก” ทรงเศวตฉัตร (ฉัตรขาว) ๓ ชั้น ดำรงตำแหน่งสกลสังฆปรินายก ปธานาธิบดีแห่งสงฆมณฑลทั่วราชอาณาจักร นับเป็นสมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๓ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ถึงปีพุทธศักราช ๒๔๙๓ เนื่องในการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ ๙ ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ประกาศสถาปนาเฉลิมพระนาม สมเด็จพระสังฆราชให้เต็มพระเกียรติยศตามราชประเพณี เมื่อวันที่ ๗ พฤษภาคม พุทธศักราช ๒๔๙๓ แม้ว่าพระองค์ทรงมีชาติตระกูลอันสูง อีกทั้งทรงดำรงตำแหน่งประมุขสงฆ์ แต่พระองค์ทรงมีชีวิตอย่างเรียบง่าย สมถะ มีเมตตาและเป็นกันเองอย่างยิ่ง ไม่เฉพาะกับผู้คน แต่ยังรวมถึงสรรพสัตว์ด้วย เป็นที่รู้กันดีว่าเมื่อได้เวลาฉัน พระองค์จะเสด็จไปประทับที่ห้องเล็ก นั่งกับพื้น หันหลังพิงฝา ระหว่างที่ฉันก็จะหยิบข้าวสุกทีละเมล็ดจิ้มกับข้าว แล้วเอาติดไว้ที่ฝาเบื้องหลัง แล้วเอานิ้วเคาะที่ฝาเบาๆ ครั้งสองครั้ง จิ้งจกก็จะวิ่งออกมากิน บางตัวก็รู้เวลา ออกมาคอย และกินอาหารจากพระหัตถ์ของพระองค์เลยทีเดียว ว่ากันว่าพระองค์ทรงรู้จักจิ้งจกทุกตัวในกุฏิ พระองค์ยังทรงเป็นที่ขึ้นชื่อในเรื่องความเป็นกันเอง ไม่ถือพระองค์ อีกทั้งไม่มีพิธีรีตอง คราวหนึ่งพระองค์เสด็จไปงานบุญที่วัดแห่งหนึ่งในจังหวัดลพบุรี ชาวบ้านที่มาทำบุญไม่รู้จักพระองค์ ก็เรียกพระองค์ว่าหลวงตา พระองค์ก็ตอบรับ สนทนากับชาวบ้านทั้งวันอย่างสนุกและสบายใจ บางครั้งพระองค์หายไปจากวัดบวรนิเวศวหารเป็นเวลานาน พระผู้ใหญ่ในวัดตามหากันจนวุ่น ถามใครก็ไม่มีใครรู้ว่าเสด็จออกจากวัดตอนไหน เพราะไม่มีรถหลวงประจำตำแหน่งสังฆราชมารับ ครั้นราวๆ เที่ยงเศษ ผู้คนก็โล่งใจเมื่อเห็นพระองค์เดินถือตาลปัตรกลับมาเอง เพราะทรงรับนิมนต์ชาวบ้านไปสวดมนต์และฉันเพลตามห้องแถวเล็กๆ บริเวณเสาชิงช้าหรือบางลำพู เรื่องแบบนี้เลขานุการประจำพระองค์มักไม่รู้ เพราะใครที่ประสงค์จะมานิมนต์พระองค์ สามารถเข้าถึงพระองค์ได้โดยตรงและง่ายดาย ส่วนพระองค์ก็มักจดวันเวลาไว้ตามเศษกระดาษบ้าง ห่อใบชาบ้าง สุดแท้แต่ว่ามีอะไรอยู่ใกล้มือ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช ได้เล่าถึงหลังจากที่พระองค์ได้รับการสถาปนา ขึ้นที่สมเด็จพระสังฆราชแล้ว ครั้งหนึ่งพระองค์ท่านได้รับฎีกานิมนต์ มางานพระราชพิธีในพระบรมมหาราชวัง ระหว่างที่ลูกศิษย์วัดกำลังจับกลุ่มรอพระราชาคณะในขณะที่พระราชพิธีเสร็จสิ้นลง เด็กคนหนึ่งถามขึ้นว่า “สังฆราชองค์ใหม่ชื่ออะไรโว้ย” ทันใดนั้นก็มีเสียงห้าวๆ ตอบมาจากข้างหลังว่า “ชื่อ ชื่น โว้ย” ซึ่งเป็นเสียงของสมเด็จฯ ท่านที่ออกมาจากพระที่นั่ง กำลังเดินตามหาลูกศิษย์ของท่านเพื่อกลับวัด แล้วบังเอิญมาได้ยินเสียงปุจฉาของเด็กนั้นพอดี ก็เลยตอบให้ สมดังพระฉายาที่มีผู้คนถวายสมเด็จฯ ในยุคนั้นว่า “สมเด็จฯ วัดบวรพูดดีไม่เป็น สมเด็จฯ วัดเทพศิรินทร์พูดเล่นไม่มี” อันมีที่มาจากอุปนิสัยของสมเด็จฯ ๒ องค์คือ สมเด็จพระวชิรญาณวงศ์ วัดบวรนิเวศวิหาร ทรงมีอุปนิสัยเป็นคนตรง พูดโผงผาง และสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวโร) วัดเทพศิรินทร์ เป็นคนเคร่งครัดเคร่งเครียดในการเรียนการสอนนั่นเอง หลังเสด็จออกทรงพระผนวชเป็นพระภิกษุ และเสด็จประทับ ณ วัดบวรนิเวศวิหาร โดยมี สมเด็จพระวชิรญาณวงศ์ สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก (หม่อมราชวงศ์ชื่น นภวงศ์ สุจิตฺโต) ทรงเป็นพระราชอุปัธยาจารย์ (พระอุปัชฌาย์) ครั้นถึงวันที่ ๒๐ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๔๙๙ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ ๙ ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาพระสมณศักดิ์และฐานันดรศักดิ์ พระราชอุปัธยาจารย์ (พระอุปัชฌาย์) ในพระองค์เมื่อครั้งทรงพระผนวช ขึ้นเป็น “สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์” นับเป็น “สมเด็จพระสังฆราชเจ้า” พระองค์ที่ ๒ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ทรงฉัตรตาดเหลืองหรือฉัตรตาดสีทอง ๕ ชั้น เกือบ ๒ ปีถัดมา สมเด็จพระสังฆราชเจ้าฯ พระองค์นั้นก็ได้ทรงสิ้นพระชนม์ เมื่อวันที่ ๑๑ พฤศจิกายน พุทธศักราช ๒๕๐๑ พระประวัติและปฏิปทา สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=22&t=20236 รวมพระนิพนธ์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณวงศ์ http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=22&t=49468 ประวัติและความสำคัญ วัดบวรนิเวศวิหาร วัดประจำรัชกาลที่ ๖ http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=24&t=19342 |
เจ้าของ: | สาวิกาน้อย [ 04 ส.ค. 2019, 08:57 ] |
หัวข้อกระทู้: | Re: “สมเด็จพระสังฆราชเจ้า” ๔ พระองค์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ |
“สมเด็จพระสังฆราชเจ้า” พระองค์ที่ ๓ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงชินวราลงกรณ (วาสน์ วาสโน) สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๘ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ >>>> http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=22&t=20005 |
เจ้าของ: | สาวิกาน้อย [ 04 ส.ค. 2019, 08:57 ] |
หัวข้อกระทู้: | Re: “สมเด็จพระสังฆราชเจ้า” ๔ พระองค์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ |
“สมเด็จพระสังฆราชเจ้า” พระองค์ที่ ๔ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า กรมหลวงวชิรญาณสังวร (เจริญ สุวฑฺฒโน) สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ ๑๙ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ >>>> http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=22&t=19822 |
เจ้าของ: | Duangtip [ 01 เม.ย. 2020, 20:19 ] |
หัวข้อกระทู้: | Re: “สมเด็จพระสังฆราชเจ้า” ๔ พระองค์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ |
ขออนุโมทนา สาธุๆๆ ค่ะ |
เจ้าของ: | sirinpho [ 19 ก.พ. 2024, 17:44 ] |
หัวข้อกระทู้: | Re: “สมเด็จพระสังฆราชเจ้า” ๔ พระองค์แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ |
หน้า 1 จากทั้งหมด 1 | เขตเวลา GMT + 7 ชั่วโมง |
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group http://www.phpbb.com/ |