ธรรมที่เป็นอิทธิบาท กับอธิบดีต่างกันอย่างไร?

อิทธิบาท กับ อธิบดี ซึ่งมีองค์ธรรมเหมือนกัน คือ ฉันทะ วิริยะ จิตตะ วิมังสา โดยเฉพาะนั้น
หน้าที่การงานย่อมไม่เหมือนกัน อิทธิบาทเป็นการงานที่ทำโดยยิ่งยวดในหน้าที่ของตนพร้อมกันได้
ส่วนอธิบดีนั้นเป็นการที่ยิ่งใหญ่ได้เพียงหนึ่งเดียวที่เหลือก็ต้องคล้อยตามอธิบดีนั้นๆไปโดยจะไม่ขัดกัน

อิทธิบาท หมายความว่า เป็นเหตุให้ถึงความสำเร็จ ฌาน อภิญญา มรรค ผล ให้บริบูรณ์ หรือแม้แต่ทำให้อายุยืน
(ดังมีในพระไตรฎกได้แสดงไว่า ก่อนที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจะปลงอายุสังขารของพระองค์เอง
พระองค์ได้บอกกับพระอานนท์ว่า หากพระองค์ประสงค์จะอยู่ต่อพระองค์สามารถเจริญอิทธิบาท๔
และจะมีชีวิตดำรงค์อยู่ต่อไปอีกได้ตลอดกัป- บางตำราเขียนไว้ว่ากัปในที่นี้หมายถึง ๑๒๐ ปี)

อิทธิบาทเป็นธรรมที่เกิดเฉพาะมหากุศลจิตอย่างเดียว ในผลจิตก็จะไม่ชื่อว่าอิทธิบาท
ผลจิต วิริยะ ฉันทะ ปัญญาของพระอรหันต์ ไม่ชื่อว่าอิทธิบาท เพราะเป็นธรรมดาของพระอรหันต์เจ้าทั้งหลาย เป็นความบริบูรณ์อยู่แล้ว

ส่วนอธิบดีนั้นจะเป็นได้ทั้ง กุศล อกุศล อพยากตะ

เมื่อพูดถึงองค์ธรรมรวมๆ ถึงธรรมคุณอันเป็นเหตุให้มีความสำเร็จ เราเรียกว่า อิทธิบาท 4
แต่
เมื่อจิตทำเหตุในแต่ละขณะๆ จะมีองค์แห่งธรรมคุณนั้นๆ โดดเด่นประกอบในจิตแต่ละขณะๆ นั้นเพียงธรรมคุณเดียว ธรรมชาตินั้นเรียกว่า เป็นอธิปติปัจจัย คือธรรมเป็นอธิบดี

แต่มีข้อสังเกตุว่า จิตที่ทำเหตุโดยเป็นอกุศลนั้น ไม่อาจจะมี วิมังสาเป็นอธิบดีได้เลย ด้วยเหตุว่าวิมังสาเป็นลักษณะของปัญญาเจตสิกชนิดหนึ่ง

จิตเหตุ จิตวิบาก ทำโดยอธิบดีใด ก็สำเร็จโดยอธิบดีนั้น จึงเป็นกรรมเหตุ กรรมวิบากซึ่งกันและกัน

อิทธิบาท = ธรรมที่ทำให้เกิดความสำเร็จ

อธิบดี = ธรรมที่เป็นใหญ่ เป็นประธาน

อิทธิบาทธรรมมี 4 มีผู้อธิบายแล้ว

ธรรมที่เป็นอธิบดีมี 5 คือ อินทรีย์ 5

อินทรีย์ แปลว่า เป็นใหญ่

อินทรีย์ 5 คือ

สัทธินทรีย์=ศรัทธาเป็นใหญ่

วิริยินทรีย์=ความเพียรเป็นใหญ่

สตินทรีย์=สติเป็นใหญ่

สมาธินทรีย์=สมาธิเป็นใหญ่

ปัญญินทรีย์=ปัญญาเป็นใหญ่

ธรรมทั้ง 5 นี้เขาจะเปลี่ยนกันเป็นใหญ่ตามจังหวะแห่งเหตุ ปัจจัยและธรรม ไม่มีธรรมใดมายึดครองเป็นอธิบดีตายตัวตลอดกาล แต่สุดท้ายจะไปจบที่ปัญญา เพราะปัญญาเป็นตัวดับอวิชชา

เรื่องอย่างนี้เข้าใจยากนะครับ ต้องปฏิบัติจริงไป สังเกตพิจารณาไป ไม่สามารถรู้ได้ด้วยการคิดปรุงตามตัวหนังสือครับ

เขาพูดแค่ อิทธิบาทกับอธิบดีกัน นี่ไปเอาอินทรีย์ ๕ เข้ามายัดเยียดอีกเพื่อให้ดูว่าเก่งกว่าคนอื่นว่างั้นเถอะ

คำสอนของพระพุทธเจ้าตรัสไว้ดีแล้ว ไฉนสูเจ้าจึงยัดเยียดยัดใส้ใส่เพิ่มเติมขึ้นไปอีก จงใจจะบิดเลือนคำสอนชัดเจน

สูเจ้าคงไม่พ้นนรกแน่นอน

น่าสงสารสัตว์โลกผู้มีปัญญาอันหยาบ

ใช่ครับ...น่าสงสารสัตว์โลกผู้มีปัญญาอันหยาบ...อย่างยิ่ง...

หยาบ...ขนาดที่ไปว่า...อนัตตลักขณสูตร...สำคัญเป็นอันดับ 2..

หยาบขนาดไหน...ก็คิดดู..

ใช่ครับคุณกบน่าสงสารจริงๆ
ใช้ชีวิตไปเกือบจะหมดอายุอยู่แล้วยังไม่รู้เรื่องรู้ราวเลย

ไม่รู้ไปรู้มาจากไหนว่า คำสอนมีความสำคัญไปตามลำดับ 1.2.
ตกลงผมว่าแกบ้ามากกว่า

"โง่แล้วยังอวดฉลาด" แถมยังพากันทำปมาทะต่อพระบรมครู

พระบรมศาสดาจะเริ่มต้นแสดงธรรมและเผยแพร่ธรรม พระองค์ได้ทรงพิจารณาและจัดลำดับเป็นอย่างดีแล้ว จึ.งทรงเริ่มต้นครั้งแรกด้วยการแสดงขอบเขตหรือ Scop แห่งธรรมด้วย ธรรมจักกัปปวัตนสูตร ซึ่งมากคนแปลความหมายผิดเพี้ยนไปว่าเป็น กงล้อแห่งธรรม

ลำดับที่ 2 ถัดมาพระองค์ได้ทรงแสดงสุดยอดแห่งธรรมคือ
อนัตตา หรือ อนัตตลักขณสูตร ซึ่งในภายหลังพระองค์ยังได้ทรงสรุปไว้ว่า

"สัพเพธัมมา อนัตตา" = ธรรมทั้งหมดทั้งปวงเป็น อนัตตา

หลังจากนั้นแล้วธรรมะที่พระองค์แสดงจึงได้เป็นไปตามเหตุ
ปัจจัย สิ่งแวดล้อม และกลุ่มบุคคลที่มาฟังธรรม อย่างเช่น
อาทิตตปริยายสูตร ที่ทรงแสดงกับชฎิล 3 พี่น้อง
มหาสติปัฏฐานสูตรที่ทรงแสดงต่อชาวกุรุ

ใช่ครับ.."โง่แล้วอวดฉลาด"..จริงจริง...ที่ไปตัดสินพระธรรมขององค์สมเด็จว่ามีความสำคัญอันดับ 2...

ไม่มีใครไปว่าอะไรหรอกครับ..ว่า..อนัตตลักขณสูตร...เป็นบทที่2ที่ทรงแสดงแก่ปัญจวัคคีย์..

แต่ผมว่าอโศกะ..ที่อโศกะไปว่า..อนัตตลักขณสูตร..สำคัญอันดับ2 รองมาจาก อริยะสัจ 4....ต่างหากครับ...



พอสติมา...อโศกะจะมาเบี่ยงเบนไปเป็น...ลำดับที่ 2...แล้วมาโยนบาปใส่คนอื่นว่า...ปรามาสบรมครู....อีกด้วย..นี้....ร้ายกาจจริงจริง...

นิสัยเสีย..นะเนี้ย..

นี่แหละโง่แท้ อโสกะ
ที่อโสกะเรียงลำดับมาน่ะใช่ แต่ความเข้าใจผิดไปไกลเลย
ปัญญาของเจ้ามีแค่หางอึ่งเอง

พระพุทธเจ้าก่อนที่จะไปโปรดท่านใด ท่านใช้พระญานตรวจก่อนว่า
บุคคลเช่นจะสำเร็จด้วยธรรมเช่นใด เหมาะสมกับใคร เช่น ไปโปรด พระยสะ ทำไมจึงแสดงอนุปพิกถาล่ะ
แสดงให้เห็นว่าไม่เรียงความสำคัญ 1.2. ใช่ไหมล่ะ คนโง่นี่จะคิดเรื่องฉลาดไม่เป็น คิดได้แค่เรื่องโง่ๆ เรียกว่าโง่แท้

น่าเสียดายที่กบและธรรมาไม่เห็นความสำคัญและความหมายอันลึกซึ้งของ อนัตตา

คงต้องเวียนว่ายกันอยู่อีกนานนะ

"กัมมุนาวัตติโลโก"

สัตว์โลกย่อมเป็นไปตามกรรม

จงไปสู่ที่ชอบๆเถิด

มันเป็นกรรมของสัตว์ที่สะสมทิฏฐิมานานแก้ได้ยาก

สัตว์น้ำเห็นน้ำเป็นที่พึ่งเป็นที่ปลอดภัย
สัตว์ป่าเห็นป่าเป็นที่ปลอดภัย

เจริญเถอะอโสกะ

ใครคับที่ไม่เห็นความสำคัญของอนัตตา...

นี้..ผมเถียงอโศกะนะครับ..ที่อโศกะจัดอนัตตาสำคัญเป็นอันดับ 2 รองจากอริยะสัจ 4...ก็เพราะเห็นว่าสำคัญนี้แหละถึงได้มาเถียงอโศกะอยู่นี้...

ตัวอโศกะเองต่างหากที่ไปจัดลำดับว่า..อนัตตาสำคัญเป็นอันดับ 2 รองจากอริยะสัจ...4

พอผมมาเถียง...ว่าอโศกะคิดผิดแล้ว...

แล้วอโศกะยังมายัดข้อหากระผมว่า..
...

น่าเสียดายที่กบและธรรมาไม่เห็นความสำคัญและความหมายอันลึกซึ้งของ อนัตตา

......

ตลก....บริโภค...ไปรึเปล่า..

ใครไปจัด..อนัตตาสำคัญเป็นอันดับ 2...ละ..มิใช่อโศกะดอกหรือ?

งง...กับชีวิต..จริงเลย
555...