ถามข้อที๘๑. คำว่า โสตะ มีกี่อย่าง คืออะไรบ้าง ?

ตอบ มี ๓ อย่าง คือ

๑. ทิพพโสต หมายถึง หูทิพย์ คือ ด้วยอํานาจแห่งการกระทําอภิญญา ที่เกี่ยวกับทิพพโสตอภิญญา คือ หูทิพย์ ย่อมสามารถให้ได้ยินสรรพสําเนียงใดๆ แม้ในที่ไกลล่วงเกินกว่าที่มนุษย์ธรรมดาจะสามารถได้ยินได้
องค์ธรรม ได้แก่ อภิญญาจิต ๒ ดวง

๒. ตัณหาโสต คือ กระแสของตัณหา คําว่า โสตะ ในที่นี้หมายถึงกระแสตัณหา โสต จึงหมายความว่า สภาพของตัณหานั้นเป็นกระแสที่พาให้ไหลไปใน กามอารมณ์ทั้ง ๖ และย่อมนําไหลไปสู่กามภูมิ เป็นต้น

๓. ปสาทโสต คือ โสตปสาทรูปโสตปสาทรูปนี้เป็นธรรมชาติของรูปธรรมอย่างหนึ่ง ซึ่งเกิดจากกรรมเป็นสมุฏฐาน เป็นภาวะที่มีความใสและเป็นเครื่องรับเสียงต่างๆ ตั้งอยู่ภายในช่องหูส่วนลึก มีสัณฐานเหมือนวงแหวนและมีขนสี่แดงเส้นละเอียดปรากฏอยู่โดยรอบ มีความสามารถที่ให้สําเร็จกิจ ๒ ประการ คือ เป็นที่ตั้งแห่งโสตวิญญาณจิต และเป็นทวารอันเป็นที่เกิดแห่งโสตทวารวิถีจิต มีคุณสมบัติพิเศษเฉพาะตน ๔ ประการ.




ถามข้อที๘๒. คำว่า กายะ มีกี่อย่าง คืออะไรบ้าง ?

ตอบ มี ๔ อย่าง คือ
๑. ปสาทกาย หมายถึง กายปสาทรูป
๒. รูปกาย หมายถึง รูปธรรมทั้งปวง
๓. นามกาย หมายถึง นาม จิต และเจตสิก
๔. บัญญัติกาย หมายถึง สมูหบัญญัติ คือ บัญญัติหมวดหมู่ กลุ่ม กองต่างๆ มีกองช้าง เรียกว่า หัตถกาย, กองม้า เรียกว่า อัสสกาย เป็นต้น.



จงตอบคำถามต่อไปนี้พร้อมอธิบายรายละเอียดให้ถูกต้องและสมบูรณ์

ถามข้อที๘๓. ธรรมที่ชื่อว่า อเหตุกะ มีกี่อย่าง คืออะไรบ้าง ? เพราะเหตุใด ?

ตอบ มี ๔ อย่าง คือ
๑. อเหตุกจิต ๑๘
๒. เจตสิก ๑๒
๓. รูป ๒๘
๔. นิพพาน
เพราะไม่มีสัมปยุตตเหตุ ๖


ถามข้อที๘๔. ธรรมที่ชื่อว่า สาสวะ มีกี่อย่าง คืออะไรบ้าง ? เพราะเหตุใด ?

ตอบ มี ๓ อย่าง
๑. โลกียจิต ๘๑
๒. เจตสิก ๕๒
๓. รูป ๒๘
จัดเป็น สาสวธรรม
เพราะเป็นอารมณ์ของอาสวกิเลส

ถามข้อที๘๕. ธรรมที่ชื่อว่า ปหาตัพพะ มีกี่อย่าง คืออะไรบ้าง ? เพราะเหตุใด ?

ตอบ ๒ อย่าง
๑. อกุศลจิต ๑๒
๒. อัญญสมานาเจตสิก ๑๓, อกุศลเจตสิก ๑๔
เพราะเป็นธรรมที่ไม่ดี ควรแก่การประหาร.


จงตอบคำถามต่อไปนี้พร้อมชี้แจงรายละเอียดและอธิบายเหตุผลประกอบให้ถูกต้องและสมบูรณ์

ถามข้อที๘๖. เพราะเหตุใด นิพพานจึงได้ชื่อว่า อเหตุกะ คือ สภาพที่ไม่มีเหตุ ?

ตอบ เพราะพระนิพพานเป็นสภาวธรรมที่มีอยู่โดยมิได้มีเหตุปัจจัยใดๆสร้างขึ้นมา
อีกนัยหนึ่ง เพราะนิพพานเป็นสภาวภายนอกจึงไม่ประกอบกับเหตุ๖ ดังนั้นจึงได้ชื่อว่า อเหตุกะ

ถามข้อที๘๗. เพราะเหตุใด นิพพานจึงได้ชื่อว่า อนาสวะ คือ สภาพที่ไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ ?

ตอบ เพราะนิพพานไม่ประกอบกับอาสวะ ๔
อาสวะ ๔ ได้แก่ กามาสวะ อาสวะคือกาม,
ภวาสวะ อาสวะคือภพ,
ทิฏฐาสวะ อาสวะคือทิฏฐิ,
อวิชชาสวะ อาสวะคืออวิชชา
พระนิพพานไม่ประกอบกับอาสวะ ๔ นี้ จึงชื่อว่า อนาสวะ
และนิพพานไม่เป็นอารมณ์ของอาสวะ


ถามข้อที๘๘. เพราะเหตุใด นิพพานจึงได้ชื่อว่า อสังขตะ คือ สภาพที่ไม่ถูกปัจจัยปรุงแต่ง ?

ตอบ เพราะพระนิพพานเป็นสภาวธรรมที่มีอยู่โดยปราศจากการสร้างขึ้นจากเหตุปัจจัยใดๆ ดังนั้นจึงชื่อว่า อสังขตะ
พระนิพพานเป็นธรรมที่มิได้ถูกปรุงแต่งด้วยปัจจัย ๔ หมายความว่า พระนิพพานไม่มีจิต เจตสิก รูป ที่เกิดขึ้นได้โดยมีปัจจัย ๔ คือ กรรม,จิต,อุตุ,อาหาร ปรุงแต่ง.
จบ.......