[ภาพจิตรกรรมพุทธศิลป์ “อิ่มเอิบในธรรม” (Overwhelmed With Dhamma)
: สร้างสรรค์ผลงานโดย อาจารย์เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์]


ธ ร ร ม สั ม พั น ธ์
ท่านศิยะ ณัญฐสวามี (ดร.ไชย ณ พล)

ธรรมทั้งหลายที่ฝึกฝนและปฏิบัติอยู่นั้น
ควรทำให้สมดุลจึงจะได้ผลตามปรารถนาด้วยดี
มีผลข้างเคียงน้อยหรือไม่มีเลย

เช่น อินทรีย์ทั้ง ๕ ประการ นี้ ต้องทำให้สม่ำเสมอ
โดยคุณภาพและต่อเนื่องโดยตลอดเวลา

สม่ำเสมอโดยคุณภาพ
คือทั้ง ศรัทธา วิริยะ สติ สมาธิ ปัญญา ควรได้ดุลกัน

หากธรรมะประการใดประการหนึ่ง
มีมากเกินไปอาจเกิดผลเสียขึ้นได้

• หาก ศรัทธา มากเกินไป อินทรีย์อื่นๆน้อย

จะทำให้หลงเชื่อง่าย ขาดการสังเกต พินิจพิจารณา

• หาก วิริยะ มากเกินไป อินทรีย์อื่นๆน้อย

จะทำให้ไม่ประมาณ บ้าบิ่น มุทะลุ

• หาก สติ มากเกินไป อินทรีย์อื่นๆ น้อย

จะทำให้เกร็งจดจ่อ
ระวังจนจิตใจคับแคบไม่เป็นธรรมชาติ

• หาก สมาธิ มากเกินไป อินทรีย์อื่นๆน้อย

จะทำให้ติดสุข
คือขี้เกียจไม่ยากทำอะไรเลย
อยากแต่จะนั่งหลับตาเข้าฌาน

• หาก ปัญญา มากเกินไป อินทรีย์อื่นๆ น้อย

จะทำให้พลุ่งพล่าน บ้าวิชาความรู้
แล้วทะเลาะกันด้วยความรู้ และความคิดเห็น

ดังนั้นอินทรีย์ทั้ง ๕ นั้น ควรปรุงให้เสมอกัน
ในดุลยภาพแห่งคุณสมบัติ

และอย่าฝึกเพียงอย่างใดอย่างหนึ่งโดยทิ้งอย่างอื่นๆ

เช่น ฝึกสติอย่างเดียว ทิ้งอินทรีย์อย่างอื่น
หรือฝึกสมาธิอย่างเดียวไม่สนใจอินทรีย์อื่นๆ
หรือเจริญปัญญาอย่างเดียวไม่ใยดีอินทรีย์อื่นๆ

จำไว้ หากขาดอินทรีย์ใดอินทรีย์หนึ่ง
จะไม่อาจบรรลุสภาวะสูงสุดได้
และเมื่อปรับให้เสมอกันได้แล้ว
ก็รักษาความสม่ำเสมอนั้นให้ต่อเนื่องตลอดเวลา
จึงจะมีอานุภาพ มีฤทธิ์มาก



(ที่มา : ฤทธิศาสตร์ : ศาสตร์ลัดแห่งความสำเร็จ โดย ศิยะ ณัญฐสวามี,
จัดพิมพ์โดย Truth Authorization Institute, พ.ศ. ๒๕๓๓, หน้า ๑๗๓-๑๗๔)

รวมคำสอน “ดร.ไชย ณ พล (ศิยะ ณัญฐสวามี)”
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=72&t=48689

4Aขออนุโมทนาสาธุการค่ะ