การเข้ากรรมฐานจะมีวิธีอย่างไร...
จึงจะพัฒนาเรื่อยๆ แล้วจึงไปถึงขั้นสูงสุด
ท่านอาจารย์ไชย ณ พล

• ถ า ม

การทำเจริญภาวนาจิตเช่นการเข้ากรรมฐาน
จะมีวิธีอย่างไร จึงจะพัฒนาเรื่อยๆ แล้วจึงไปถึงขั้นสูงสุดคะ

• อ า จ า ร ย์

อย่าหยุด แค่นั้นเอง อย่าหยุด
จะใช้วิธีฝึกแบบไหนไม่สำคัญ
สำคัญที่สุดคืออย่าหยุด

และขอแนะนำว่า
จริงๆแล้ว ควรจะใช้หลายวิธี

เพราะว่าในแต่ละภาวะจิตนั้น
มันต้องการวิธีแก้ไขและพัฒนาไม่เหมือนกัน
และวิธีปฏิบัติแต่ละวิธีนั้นก็ก่อให้เกิดผลได้ไม่เหมือนกัน

ดังนั้น ถ้าจะฝึกให้ได้ดีควรจะใช้หลายวิธี เช่น

ถ้าฝึกเมตตามาก
จิตจะฉ่ำใหญ่แต่มันจะระคนกับราคะง่ายมาก
เป็นสมาธิจริงแต่ระคนราคะได้ง่าย
ปัญญากลับน้อย

ถ้าฝึกสติเนี่ยจิตจะแข็ง
ปัญญาจะคมแต่ไม่กว้างไม่ลึก
นี่คือสติแบบทั่วๆไปนะ

แต่ถ้าฝึกสมาธิแล้วเอาสติตามสมาธิ
นี่เป็นการปรับสภาวะจิต
แล้วจะได้เรียนรู้ระดับอันล้ำลึกของสภาวะต่างๆ
ไม่ว่าสภาวะใจสภาวะธรรม
ซึ่งปัญญาจะใหญ่กว่าล้ำลึกกว่า
แต่สติจะต้องปรับไปเรื่อยๆ

แล้วบางครั้งจะเหมือนกับว่าจะต้องปล่อยสติ
ปล่อยสติไม่ได้หมายความว่าบ้านะ
อย่างฌานที่แปด ฌานที่เก้านั้น
เราจะต้องหยุดการทำงานของจิต
นั่นหมายความว่าในฌานที่แปด ฌานที่เก้าไม่มีสติ

แต่ไม่มีสติในที่นี่ไม่ได้หมายถึงบ้า
คนบ้านั้นจะเสียสติเพราะควบคุมตัวเองไม่ได้
แต่คนที่เข้าสมาธิล้ำลึกนั้น
จะไม่มีสติเพราะควบคุมตนเองได้โดยสมบูรณ์
เป็นคนละสุดปลายของกระบวนการพัฒนาการ

ดังนั้น วิธีการฝึกแต่ละวิธีเองก็ให้ผลไม่เหมือนกัน
ควรจะฝึกหลายๆ วิธี
ที่สำคัญคืออย่าหยุด อย่าหยุด



(ที่มา : “ภาคประสบการณ์”. ใน “ระบบโลก ระบบกรรม ระบบธรรม” โดย ไชย ณ พล,
จัดพิมพ์โดย Truth Authorization Institute, พ.ศ. ๒๕๔๒, หน้า ๑๑๔-๑๑๕)

อย่าหยุด อย่าหยุด เห็นด้วยค่ะ

หลายวิธีก็ดีนะครับ แต่ต้องระวังจะสับสนและเสียเวลา

ถ้าจะให้ดีที่สุดต้องเอาวิธีกลางๆ วิธีเดียว คือการเจริญมรรค 8 หรือวิปัสสนาภาวนา

สิ่งสำคัญคือต้องศึกษาและพยายามทำความเข้าใจ อย่างแจ่มแจ้งองค์ประกอบของมรรค 8 และวิธีการเจริญมรรค 8 อย่างถูกต้อง


หลายท่านอาจบอกหรือยึดถือไว้ว่า การเจริญสติปัฏฐาน 4 ก็เป้นสุดยอดแล้ว อันนี้ต้องพิจารณากันให้ดีๆนะครับว่า เราจะมุ่งมั่นเจริญแต่สติปัฏฐาน 4 อันเป็นเพียง 1 ในองค์แห่งมรรค 8 คือ สัมมาสติ

หรือจะเจริญมรรคทั้ง 8 ข้อไปพร้อมๆกัน ตามความสำคัญอันมีพุทธวัจนะตรัสไว้ว่า


"สัมมาวิหาเรยุง อสุญโญโลโก อรหันเตหิ" ตราบใดที่ยังมีผู้ปฏิบัติตามสัมมา(ทั้ง 8 ข้อ) ตราบนั้น โลกนี้จักไม่ว่างจากพระอรหันต์

ดีแล้วละครับ
ลองพิจารณาอนิจจะลักษณะของไตรลักษณ์ดูสิครับ
มองให้ทลุด้วยปัญญา เช่น
อนิจจะลักษณะของอนิจจัง คือ เกิดขึ้นต้องผันแปรเปลี่ยนไปตลอดเวลาไม่มีความคงที่ ดังตัวเราต้องมีการเปลี่ยนแปลงไปตลอดเวลา ไม่อยู่คงที่เดิม ไปสู่ความดับสูญ ก็เข้าสู่อนิจลักษณะของทุกขัง คือ ไม่เที่ยง ไม่ตั้งอยู่ ดับสูญไป แล้วเราจะเอาอะเป็นตัวยึดเหนี่ยวละ เมื่อไม่มีมันก็คือ อนัตตายังไงละครับ

...ใหม่ก็อาจฝึกทำหลายวิธีเพื่อเลือกวิธีที่เหมาะสมกับตัวเองค่ะ...
...ทำแล้วหนักเกินไปก็ไม่ดี...เช่นจะศีล8แต่อดอาหารเย็นแล้วปวดท้อง...
...หย่อนไป เช่น กินอาหารมากเกินไป...หนังท้องตึง...หนังตาหย่อน...ทำให้ขี้เกียจ...
...เวลาที่ทำก็สำคัญ...เขาเรียกว่านาฬิกาชีวิต...จิตจะจำแล้วตื่นได้อัตโนมัติ...

...ตอนเช้ามากๆตี3ตี4ตี5ก็เหมาะเพราะสงบดี...ถ้าฝึกตื่นได้จะดีมากค่ะ...

...ก็ต้องเข้านอนในเวลาที่ไม่ดึกมาก...ซักประมาณ4ทุ่มกำลังดี...
...ถ้าดึกกว่านี้ อาจจะตื่นเช้าไม่ไหว ร่างกายจะเพลียๆเอาได้...
...อย่างตอนเย็นก็น่าจะไม่เกิน2-3ทุ่ม...ดึกกว่านี้ก็ง่วงมากจนล้มลงนอน...
...ต้องลองดู...เลือกที่ทำสบายอก...สบายใจ...ไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น...

...ทำบ่อยๆ...ทำซ้ำๆ...ทำประจำ...เวลาเดิม...จนใจเคยชิน...

...หลวงตามหาบัวท่านสอนว่า...วันหนึ่งคืนหนึ่งให้ไหว้พระสวดมนต์...
...การไหว้พระสวดมนต์นี้เป็นจิตเป็นใจเป็นสาระคุณต่อจิตใจของเราจริงๆ...
...จากนั้นให้พากันนั่งสมาธิทำความสงบใจ...จึงขึ้นชื่อว่าเป็นพุทธศาสนิกชน...
...ไม่ได้มาก...ก็ขอให้ได้วันละ 5 นาทีก็ยังดี...วันคืนเดือนปีมีแต่มืดกับแจ้ง...
...ใจไม่มีเพศไม่มีวัย...ใจเป็นใหญ่ใจเป็นประธาน...เห็นทุกข์แล้วคือเห็นธรรม...
...เห็นธรรมแล้วคือเห็นใจ...เพราะใจเจ้าของต้องการความช่วยเหลือจากเจ้าของ...