55435.◆o การกราบพระรัตนตรัย (เบญจางคประดิษฐ์) o◆

TU

การกราบพระรัตนตรัย
นิยมกราบแบบเบญจางคประดิษฐ์

“เบญจางคประดิษฐ์” แปลว่า ตั้งไว้เฉพาะซึ่งองค์ห้า
หมายถึง การกราบโดยให้ “อวัยวะ ๕ ส่วน” จดลงให้ติดกับพื้น
อวัยวะทั้ง ๕ นั้นได้แก่ เข่า ๒ ฝ่ามือ ๒ หน้าผาก ๑
เป็นการกราบที่แสดงความเคารพอย่างสูงสุด
ต่อบุคคลที่ควรเคารพนับถือสูงสุด คนไทยใช้กราบพระ
การกราบเบญจางคประดิษฐ์ที่ถูกต้อง ประกอบด้วย ๓ จังหวะ
ได้แก่ ๑. อัญชลี ๒. วันทา ๓. อภิวาท

สิ่งที่แตกต่างกันเวลากราบ คือ
(๑) ผู้ชายยกส้นเท้าขึ้น ส่วนผู้หญิงวางเท้าราบกับพื้น
โดยฝ่ายชาย เรียกว่า “ท่าเทพพนม” ฝ่ายหญิง เรียกว่า “ท่าเทพธิดา”
(๒) เวลาอภิวาทลงไป ผู้ชายให้วางข้อศอกต่อกับหัวเข่า
ส่วนผู้หญิงให้ข้อศอกทั้งสองขนาบเข่า (วางข้างเข่า)

เมื่อหน้าผากถึงพื้นแล้วเงยหน้า
ตั้งตัวตรงแล้วเริ่มกราบใหม่ครั้งที่สอง ครั้งที่สามก็เหมือนกัน

:b44:

การเตรียมกราบเบญจางคประดิษฐ์
นั่งทับส้นเท้า ฝ่ามือทั้ง ๒ ข้างวางบนหน้าขาเหนือเข่า

รูปภาพ

ชาย นั่งคุกเข่า

รูปภาพ

หญิง นั่งคุกเข่า

TU

จังหวะที่ ๑ “อัญชลี” ยกมือขึ้นประนมระหว่างอกแบบเทพนม
(อ่านว่า เทบ-พะ-นม)

รูปภาพ

ชาย นั่งคุกเข่า “นั่งท่าเทพนม”
ฝ่าเท้าตั้งบนนิ้วเท้า

รูปภาพ

หญิง นั่งคุกเข่า “นั่งท่าเทพธิดา”
ฝ่าเท้าราบ หลังเท้าแนบกับพื้น

TU

จังหวะที่ ๒ “วันทา” ยกมือประนมขึ้นจรดหน้าผาก
หัวแม่มือทั้งสองอยู่ระหว่างคิ้ว ปลายนิ้วชี้ติดหน้าผากแนวตีนผม

รูปภาพ

ชาย ศีรษะตั้งตรง

รูปภาพ

หญิง ก้มศีรษะเล็กน้อย

TU

จังหวะที่ ๓ “อภิวาท” หมอบกราบลงให้หน้าผากจรดพื้น
วางฝ่ามือแบราบห่างกันหนึ่งฝ่ามือ
ก้มศีรษะให้หน้าผากจรดพื้นในระหว่างฝ่ามือทั้งสอง

รูปภาพ

ชาย ข้อศอกต่อกับหัวเข่า

รูปภาพ

หญิง ข้อศอกทั้งสองขนาบเข่า

กราบครั้งที่ ๑ ระลึกว่า พุทโธ เม นาโถ พระพุทธเจ้าเป็นที่พึ่งของข้าพเจ้า
กราบครั้งที่ ๒ ระลึกว่า ธัมโม เม นาโถ พระธรรมเป็นที่พึ่งของข้าพเจ้า
กราบครั้งที่ ๓ ระลึกว่า สังโฆ เม นาโถ พระสงฆ์เป็นที่พึ่งของข้าพเจ้า

...คัดลอกเนื้อหามาจาก...
หนังสือสวดมนต์-ไหว้พระ-สาธยายธรรม (แปล)
ธรรมานุสรณ์แด่พระอาจารย์สุโข กตปุญโญ
http://www.dhammajak.net/forums/viewtopic.php?f=28&t=20792