ส่วน สัปปุริสบัญญัติ ประการสุดท้าย

ข้อที่สาม ได้แก่ มาตาปิตุอุปัฏฐานะ ปฏิบัติมารดาบิดาของตนให้เป็นสุข. ข้อนี้สำคัญ คนดี จะต้องเอาใจใส่ต่อพ่อแม่ เลี้ยงดูท่านให้มีความสุขสบายสมควรแก่ฐานะ การเลี้ยงดูพ่อแม่นั้นเราจะเลี้ยงอย่างไร ?

เลี้ยง ๒ อย่าง เลี้ยงกาย กับ เลี้ยงใจ

เลี้ยงกาย หมายความว่า ให้มีอาหารกินสมบูรณ์ ให้มีเครื่องนุ่งห่มสบาย ให้มีที่อยู่อาศัยสะดวก นี่เรียกว่า เลี้ยงกาย ท่านจะไปไหนมาไหนก็ให้ความสะดวก ทางกายต้องเลี้ยงอย่างนั้น ให้ท่านได้รับความสะดวกสบายพอสมควรแก่ฐานะ อย่าให้เดือดร้อนเรื่องกิน อย่าให้เดือดร้อนเรื่องนุ่งห่ม อย่าให้เดือดร้อนเรื่องที่อยู่อาศัย เจ็บไข้ได้ป่วยต้องเอาใจใส่ดูแลรักษา ต้องหมั่นมามาเยี่ยมมาเยือนไต่ถามอาการ นั่งใกล้ คนอื่นนั่งใกล้ร้อยคนไม่ชื่นใจ เพราะฉะนั้น เวลาเจ็บไข้ได้ป่วยต้องอย่าละเลย เลิกงานต้องรีบกลับบ้าน วันนี้ คุณแม่ป่วย ผมมีธุระ ต้องรีบไปละ รีบมาหาท่าน มาถึงก็ถามอาการดู เอาข้าวน้ำป้อนให้ ยาป้อนให้ เรียกว่า อุปัฏฐาก เอาใจใส่ ให้นึกว่า ถ้าเราป่วย คุณแม่ไม่ไปไหนดอก นั่งเฝ้าดูอยู่ตลอดเวลาฉันใด คุณพ่อคุณแม่ป่วยเราก็ต้องเอาใจใส่อย่างนั้น อย่างนี้เรียกว่า เลี้ยงกายให้ท่านสบายทางกาย

ทีนี้ เลี้ยงใจท่านอีก เลี้ยงใจ นี่สำคัญ เรื่องเลี้ยงใจ คือว่าคนแก่ ให้จำไว้ด้วย เหมือนเด็ก เด็กก็ต้องการคน ต้องการพี่เลี้ยง ต้องการคนเอาอกเอาใจฉันใด คนแก่ก็เหมือนกัน ต้องการคนเอาอกเอาใจ ต้องการให้คนมาอยู่ใกล้ๆ ไถ่ถามเรื่องนั้น เรื่องนี้ แล้วคนที่พ่อแม่ต้องการให้อยู่ใกล้คือลูกนี่แหละ ไม่ใช่ใคร คุณพ่อนี่ไม่ค่อยเท่าใด เข้มแข็ง คุณแม่นี่สำคัญ เราต้องรู้ใจท่าน ท่านเป็นผู้หญิง ยิ่งเรามีแต่แม่ด้วยแล้ว ต้องเห็นใจแม่ ท่านว้าเหว่ ท่านรู้สึกว้าเหว่
ทีนี้ ความว้าเหว่เอาอะไรมาปลอบ ? เอาลูกนี่ล่ะมาปลอบโยนจิตใจ ลูกนี่เป็นเครื่องปลอบโยนอย่างดีของแม่ เพราะฉะนั้น ต้องรู้ใจแม่ของเราว่าท่านว้าเหว่ ท่านเหน็ดเหนื่อยในการเลี้ยงลูกเลี้ยงเต้า จนกว่าเราจะเติบโตเป็นผู้หลักผู้ใหญ่ อันนี้ ถ้าเติบโตแล้วท่านหวังว่าจะพึ่งเรา เราก็ต้องเป็นไม้โพธิ์ไม้ไทรให้ท่านพึ่งทางใจ

การแสดงออกซึ่งน้ำใจเป็นเรื่องสำคัญ ต้องหมั่นเอาใจใส่ ไต่ถามสารทุกข์สุขดิบ ไปไหนกลับมาก็ต้องเข้าไปใกล้ๆ นั่งลงกราบบนตักของท่าน แล้วก็จับมือจับไม้มาดูมาแล คุณแม่สบายดีหรือครับ อะไรต่ออะไร ออเซาะนั่นแหละ ไม่มีอะไรดอก เรามันทำตนเป็นเด็กๆ เข้าไปออเซาะคุณแม่ คุณแม่ก็สบายใจ ไม่มีเรื่องน้อยใจหรือเสียใจ แต่เราอย่าทำเป็นเฉยๆ อย่างนั้นแหละ ถึงเวลากินก็กิน ถึงเวลาไปก็ไป บางทีไปไหนก็ไม่บอก ให้คุณแม่นั่งคอย ไอ้หนูเมื่อไหร่จะกลับมา ฯลฯ

เรื่องแม่นี่สำคัญ ให้ถือว่า คุณแม่เป็นเทพเจ้าที่เราต้องเคารพกราบไหว้ เป็นพระภูมิประจำบ้านเรือน
พระภูมิในศาลถ้าไม่ไหว้ เขาไม่ว่าอะไรดอก แกไม่ว่าอะไรเรา แต่ว่าพระภูมิคือพ่อแม่นี้ต้องไหว้บ่อยๆ ต้องเอาใจใส่ ต้องเซ่นวักตั๊กแตนตามเรื่องตามราว จึงได้ชื่อว่ารักแม่ รักพ่อ เอาใจใส่ ยิ่งเวลาเจ็บไข้ได้ป่วยต้องเอาใจใส่เป็นพิเศษ อย่าละเลยเป็นอันขาด เรื่องนี้สำคัญสำหรับมารดาบิดา ถ้าบิดาอยู่ก็เอาใจบิดา ถ้ามารดาอยู่ก็เอาใจใส่มารดา เอาใจใสอยู่ตลอดเวลา อุปัฏฐาก เขาเรียกว่า อุปัฏฐากทั้งกายทั้งใจ ให้ท่านสบายทุกวิถีทาง เราก็เกิดความสุขในครอบครัว ถ้าเราเป็นครอบครัว ไม่มีครอบครัวก็เรียกว่าอยู่กันเรียบร้อย ไม่มีปัญหายุ่งยาก

สามประการนี้เป็นข้อปฏิบัติของคนดี คือ ให้ทาน ปัพพัชา ถือบวช เว้นจากการเบียดเบียนซึ่งกันและกัน มาตาปิตุอุปัฏฐาน บำรุงมารดาบิดาซึ่งเป็นเทพเจ้า เป็นพระพรหม เป็นคุณครูคนแรกของเรา ที่เราต้องเคารพบูชาสักการะทุกเวลานาที ไม่ละเลยเอาใจใส่
คนบางคนบางทีเพิกเฉย เหมือนว่าคนเราบ้านนอกนะมาเป็นใหญ่เป็นโตในกรุง คุณพ่อคุณแม่มาทำเฉย กำลังนั่งคุยอยู่กับแขกเหรื่อ คุณพ่อคุณแม่มาไม่เอาใจใส่ เรียกคนใช้มา ตาอะไรกับยายอะไรมาไปรับที เอาไปไว้หลังบ้านก่อนให้ไปนั่งอยู่หลังบ้าน ไม่เอามาอวดแขก ควรจะอวดเลย ถ้าว่าพ่อแม่เราเป็นชาวนาชาวไร่บ้านนอก เรามันใหญ่มาเป็นคนใหญ่คนโต เอามาอวดเลย เขาไม่ดูหมิ่นดอก เขากลับจะยกมือไหว้กันเป็นแถวไปเลย พอมาเราต้องรับเข้าไป คุณพ่อคุณแม่มาอย่างไรไม่บอก ผมจะได้ไปรับ แล้วพามาในที่ชุมนุม นี่ละ คุณพ่อคุณแม่ผมอุตส่าห์มา มีอะไรในตะกร้าเอามาฝาก คุ้ยออกมาเลย โอ้ ไอ้นี่ผมเด็กๆชอบ คุณแม่คิดถึงเอามาฝาก แจกให้พวกนั้นกินกันให้สนุกไปเลย เขาไม่ดูหมิ่นถิ่นแคลน เพื่อนที่ดีนะเขาไม่ดูหมิ่นพ่อแม่เรา รักเรามันต้องรักพ่อแม่เราด้วย ถ้ารักเราแล้วดูหมิ่นพ่อแม่เรา ไม่ได้ความ เพื่อนอย่างนั้นใช้ไม่ได้ ต้องเอามาอวดได้ นี่พ่อแม่ฉัน ท่านเก่ง ท่านไมได้เข้าโรงเรียน แต่ท่านส่งฉันมาเข้าโรงเรียน ท่านอุดหนุนให้เล่าเรียน จนฉันเป็นใหญ่เป็นโตได้ เป็นผู้มีพระคุณเหลือหลาย เชิญให้นั่ง เราก็นั่งลง กราบแทบเท้า เพื่อนเราทุกคนต้องลงไปกราบหมด เพราะเรากราบเขาก็ต้องกราบ แล้วเขาก็จะเรียกว่าท่านพ่อท่านแม่ขึ้นมาเชียวล่ะ เราให้เกียรติ คนอื่นเขาก็ให้เกียรติ ถ้าเราไม่ให้เกียรติ ใครจะมาให้เกียรติ พ่อแม่เรา นี่สำคัญ

เคยมีตัวอย่าง พ่อแม่มา เอาไปไว้ในครัวเลย ไม่คุยด้วยเลย พอแขกกลับหมดแล้วยังดุเสียอีก ทำไมมาที่บ้านนี้ ไม่ไปบ้านโน้น บ้านนี้คือว่าบ้านเมีย เมียเขาใหญ่ ฐานะดี ไม่อยากให้พ่อแม่มาให้เมียเห็น มันใช้ไม่ได้ เป็นคนใช้ไม่ได้

มีภรรยาคนหนึ่ง คนชาวกรุงฯ แกดีมาก ได้สามีที่ว่าพ่อแม่เป็นชาวนา แล้วก็พาไปบ้าน ไปถึงเข้าไปในครัวหุงอาหาร ทำทุกอย่างปัดกวาดถูครัวให้เรียบร้อย ซักเสื้อผ้าให้คุณพ่อคุณแม่ คุณพ่อคุณแม่ชมเปาะไปเลย แหม ลูกสะไภ้คนนี้เป็นคนมีการศึกษา อยู่กรุงเทพ ฯ แต่ว่าไม่ถือเนื้อถือตัว มาถึงเข้าครัวเอง หุงหาอาหาร ครัวบ้านนอกเหมือนครัวในกรุงเทพฯ เมื่อไรล่ะ เข้าไปทำอะไรต่ออะไร แล้วเก็บเอาเสื้อผ้าของคุณพ่อคุณแม่ไปซัก บอกว่าเสื้อผ้าคุณพ่อคุณแม่ชาวนามันอย่างนั้นแหละ ไม่ค่อยสะอาด เอาไปซักไปฟอกเรียบร้อย เอามาให้คุณพ่อคุณแม่ใส่ คุณพ่อคุณแม่รักลูกสะไภ้แทบจะกลืนไปเท่านั้นแหละ เรียกว่าคนเข้าใจ ถ้าคนไม่เข้าใจไปเห็นเข้าก็ทำหน้าเบ้ อื้อ มาพักที่นี่ ไปพักโรงแรมดีกว่า เสียหายแล้วนะ กินอะไรก็ไม่ได้ บางคนลืมนะ พอได้เป็นใหญ่เป็นโต กลับไปถึงบ้านอาหารเดิมกินไม่ได้ อย่างนี้เสียหาย ไม่ดี เรียกว่าลืมตัว

(จบตอน)

หนังสือนี้หน้า ๓๒๕

http://g-picture2.wunjun.com/6/full/2b3 ... s=614x1024