สิ่งที่ท่านนำมาสอน ก็คือ สิ่งที่ท่านได้ตรัสรู้ ได้แก่ กฏธรรมชาติทั้ง ๒ กฏ เป้าหมายหลักในการสอนมีเพียงเรื่องเดียว คือ สอนให้สัตว์ทั้งหลายไม่ต้องกลับมาเวียนว่ายตายเกิดอีก

ตามกฏธรรมชาติ ทุกข์เป็นเหตุเป็นปัจจัยให้เวียนว่ายตายเกิด เพราะฉะนั้น คำสอนของพระพุทธองค์จึงสรุปลงที่เรื่องทุกข์กับการดับทุกข์

๑ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าคือใคร ?
ตอบ มนุษย์คนแรกของโลกที่ค้นพบความจริงอันประเสริฐ

๒ ท่านค้นหาอะไร ?
ตอบ หนทางดับทุกข์ที่จิตมีในจิตใจของพระองค์เอง

๓ ท่านพบอะไร ?
ตอบ พบความจริงของจิตที่เป็นอมตะ

๔ ท่านเอาอะไรมาสอน ?
ตอบ ความจริงที่กำลังปรากฎให้จิตเห็นได้ทุกขณะ

พระพุทธเจ้าค้นพบความจริงว่า จิตนี้ เกิด ดับ

ธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็น รูป จิต เจตสิก ต่างก็เกิดดับด้วยกันทั้งหมด ไม่ได้เป็นเฉพาะจิต สิ่งเหล่านี้เป็นอันต้องแปรเปลี่ยนเป็นอย่างอื่นเป็นธรรมดา ไม่สามารถคงอยู่ในสภาวะเดิมได้โดยตลอด มีแต่นิพพานเท่านั้นที่เที่ยง


เมื่อดับขันธ์ปรินิพพาน จิตก็ดับลงไปด้วยนะครับ เพราะฉะนั้น จิตเป็นธรมชาติที่เกิดจากปัจจัยปรุงแต่ง เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป จิตที่เป็นอมตะจึงไม่มี

เกิดดับ...มันเป็นอาการของมัน

ธรรมเกิดดับ..ก็มี

ธรรมไม่เกิดไม่ดับ...ก็มี...นะ

ธรรมชาติ แบ่งได้จริงๆ มี ๔ อย่าง คือ รูป จิต เจตสิก และนิพพาน นอกจากนิพพานแล้ว มีอะไรไม่เกิดดับละครับ?

 ๗. มหาวรรค
หมวดว่าด้วยพระสูตรที่มีเนื้อหาสำคัญ

๑. อัสสุตวาสูตร
ว่าด้วยผู้ไม่ได้สดับ

ข้าพเจ้าได้สดับมาอย่างนี้

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ ณ พระเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิก-เศรษฐี เขตกรุงสาวัตถี ณ ที่นั้น พระผู้มีพระภาค ... ภิกษุทั้งหลาย ปุถุชนผู้ไม่ได้สดับ๑ พึงเบื่อหน่ายบ้าง คลายกำหนัดบ้างหลุดพ้นบ้าง จากกายซึ่งเป็นที่ประชุมแห่งมหาภูตทั้ง ๔ นี้

ข้อนั้นเพราะเหตุไร

เพราะเหตุที่การประชุมก็ดี ความสิ้นไปก็ดี การยึดถือก็ดี การทอดทิ้งกายซึ่งเป็นที่ประชุมแห่งมหาภูตทั้ง ๔ นี้ก็ดี ย่อมปรากฏ เพราะฉะนั้น ปุถุชนผู้ไม่ได้สดับพึงเบื่อหน่ายบ้าง คลายกำหนัดบ้าง หลุดพ้นบ้าง จากกายนั้น

ตถาคตเรียกสิ่งนี้ว่า ‘จิตบ้าง มโนบ้าง วิญญาณบ้าง’ ปุถุชนผู้ไม่ได้สดับ ไม่อาจเบื่อหน่าย คลายกำหนัด หลุดพ้นไปจากจิตเป็นต้นนั้นได้

ข้อนั้นเพราะเหตุไร

เพราะจิตเป็นต้นนี้ ถูกรัดไว้ด้วยตัณหา ยึดถือว่าเป็นของเรา เป็นสิ่งที่ปุถุชนผู้ไม่ได้สดับยึดมั่นว่า ‘นั่นของเรา เราเป็นนั่น นั่นเป็นอัตตาของเรา’ ตลอดกาลนานเพราะฉะนั้น ปุถุชนผู้ไม่ได้สดับ จึงไม่อาจเบื่อหน่าย คลายกำหนัด หลุดพ้นไปจากจิตเป็นต้นนั้นได้


ภิกษุทั้งหลาย ปุถุชนผู้ไม่ได้สดับ พึงยึดถือกายซึ่งเป็นที่ประชุมแห่งมหาภูตทั้ง ๔ นี้ โดยความเป็นอัตตายังประเสริฐกว่า ส่วนการยึดถือจิตโดยความเป็นอัตตาไม่ประเสริฐเลย

ข้อนั้นเพราะเหตุไร

เพราะกายซึ่งเป็นที่ประชุมแห่งมหาภูตทั้ง ๔ นี้ เมื่อดำรงอยู่ ๑ ปีบ้าง ๒ ปีบ้าง ๓ ปีบ้าง ๔ ปีบ้าง ๕ ปีบ้าง ๑๐ ปีบ้าง ๒๐ ปีบ้าง ๓๐ ปีบ้าง ๔๐ ปีบ้าง ๕๐ ปีบ้าง๑๐๐ ปีบ้าง หรือเกินกว่าบ้าง ก็ยังปรากฏ

ตถาคตเรียกสิ่งนี้ว่า ‘จิตบ้าง มโนบ้าง วิญญาณบ้าง’ จิตเป็นต้นนั้น ดวงหนึ่งเกิดขึ้น ดวงหนึ่งดับไปตลอดทั้งคืนและวัน เปรียบเหมือนลิงเมื่อเที่ยวไปในป่าเล็กและป่าใหญ่จับกิ่งไม้ ปล่อยกิ่งไม้นั้นแล้ว ย่อมจับกิ่งอื่น ปล่อยกิ่งนั้นแล้วย่อมจับกิ่งอื่นต่อไป ฉะนั้น ตถาคตจึงเรียกสิ่งนี้ว่า ‘จิตบ้าง มโนบ้าง วิญญาณบ้าง’ จิตเป็นต้นนั้น ดวงหนึ่งเกิดขึ้น ดวงหนึ่งดับไปตลอดทั้งคืนและวัน

ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกผู้ได้สดับ ย่อมมนสิการปฏิจจสมุปบาทนั้นแหละโดยแยบคาย ในกายและจิตนั้นว่า ‘เพราะเหตุนี้ เมื่อสิ่งนี้มี สิ่งนี้จึงมี เพราะสิ่งนี้เกิดขึ้นสิ่งนี้จึงเกิดขึ้น เพราะสิ่งนี้ไม่มี สิ่งนี้จึงไม่มี เพราะสิ่งนี้ดับ สิ่งนี้จึงดับ คือ เพราะอวิชชาเป็นปัจจัย สังขารจึงมี เพราะสังขารเป็นปัจจัย วิญญาณจึงมี ฯลฯ ความเกิดขึ้นแห่งกองทุกข์ทั้งมวลนี้ มีได้ด้วยประการฉะนี้

อนึ่ง เพราะอวิชชาดับไปไม่เหลือด้วยวิราคะ สังขารจึงดับ เพราะสังขารดับวิญญาณจึงดับ ฯลฯ ความดับแห่งกองทุกข์ทั้งมวลนี้ มีได้ด้วยประการฉะนี้’

ภิกษุทั้งหลาย อริยสาวกผู้ได้สดับเห็นอยู่อย่างนี้ ย่อมเบื่อหน่ายแม้ในรูปแม้ในเวทนา แม้ในสัญญา แม้ในสังขาร แม้ในวิญญาณ เมื่อเบื่อหน่าย ย่อมคลายกำหนัด เพราะคลายกำหนัดจึงหลุดพ้น เมื่อจิตหลุดพ้นแล้ว ก็รู้ว่า ‘หลุดพ้นแล้ว’รู้ชัดว่า ‘ชาติสิ้นแล้ว อยู่จบพรหมจรรย์แล้ว ทำกิจที่ควรทำเสร็จแล้ว ไม่มีกิจอื่นเพื่อความเป็นอย่างนี้อีกต่อไป”

"ตถาคต ทั้งหลายจะอุบัติหรือไม่ก็ตาม ธาตุ นั้นก็ยังคงมีอยู่ เป็นธรรมฐิติ เป็นธรรมนิยามว่า
๑. สังขารทั้งปวง ไม่เที่ยง.............
๒. สังขารทั้งปวง เป็นทุกข์..............
๓. ธรรมทั้งปวง เป็นอนัตตา.............
ตถาคตตรัสรู้เข้าถึงหลักนั้นแล้ว จึงบอก แสดง วางเป็นแบบ ตั้งเป็นหลัก เปิดเผยแจกแจง ทำให้เข้าใจง่ายว่า " สังขารทั้งปวงไม่เที่ยง......สังขารทั้งปวง เป็นทุกข์.....ธรรมทั้งปวง เป็นอนัตตา......

ตถตา

ธรรมชาติบนโลกนี้ แบ่งเป็นธรรมชาติที่กายใจของเราและธรรมชาตินอกกายใจเรา

ธรรมชาติที่กายใจเรานั้นก็คือ รูป(กาย) จิตเจตสิกและนิพพานสิ่งเหล่านี้เป็นเรื่องเฉพาะตน
การเกิดการดับก็รู้ได้เฉพาะกายใจตนเอง ไม่ได้หมายถึงธรรมชาติภายนอกกายใจเรา

ธรรมชาตินอกกายใจไม่มีการเกิดดับ มีแต่การแปลเปลี่ยนของรูปร่างหรือสถานะ
สิ่งไม่มีชีวิตก็เป็นธรรมชาติอย่าง คุณซุปครับ สิ่งไม่มีชีวิตมีจิตเจตสิกหรือนิพพานมั้ยครับ

...นิพพานัง ปรมัง สุขัง นิพพานัง ปรมัง สูญญัง...นี่คือความเป็นอมตะที่จิตไม่ได้วนเวียนเกิด-ตาย...
...สูญญังในความหมายของพุทธศาสนา มิได้แปลว่าไม่มีหรือว่างเปล่าเหมือนที่มนุษย์สื่อสารกัน...
...นิพพานเป็นสภาวธรรมเหนือโลกเป็นโลกุตตรธรรม...รู้ทั้งสิ่งที่เป็นโลกียธรรมและโลกุตตรธรรม...
...โปรดทำความเข้าใจใหม่เกี่ยวกับนิพพานเป็นสูญญังคือหมดสภาพภพทั้ง3ที่ไม่ใช่เป็นศูนย์หรือไม่มี...
...เป็นสภาวธรรมเหนือกามภพ รูปภพ อรูปภพ พ้นจากกามโลก รูปโลก อรูปโลกคือจิตอิสระไม่ติดภพ...

...นิพพานคือธรรมที่ไม่เกิดไม่ดับ...ถูกต้องแล้วคร๊าบบบบบบ...

นิพพาน ไม่ใช่สภาวะที่ขาดสูญ

ดับขันธ์ปรินิพพาน หมายถึง ขันธ์ ๕ ดับ

ขันธ์ ๕ ประกอบด้วย รูปดับ นามดับ นามก็ประกอบด้วย เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ หรือรวมกันก็คือ จิต ซึ่งจิตเป็นธรรมที่ต้องอาศัยปัจจัยมาปรุงแต่ง เพราะฉะนั้น เมื่อหมดเหตุปัจจัยที่มาปรุงแต่ง จิตจึงไม่สามารถกิดขึ้นมาได้

ในพระสูตร มีสูตรหนึ่งที่บันทึกไว้ว่า กาลหนึ่งมีพระอรหันต์ที่ป่วยหนัก จนใช้ศาตราประหารชีวิตตนเอง พวกมารต่างพากันควานหาจิตของภิกษุรูปนั้น แต่ก็ไม่เจอ พระพุทธองค์ตรัสกับพระสารีบุตรว่า ภิกษุรูปนั้นได้ดับขันธ์ปรินิพพานไปแล้ว

...การสนทนาธรรมเป็นไปเพื่อให้ผู้อ่านมีการพิจารณาไตร่ตรองให้เกิดความเข้าใจ...
...ที่แสดงความคิดนี่ก็เป็นธรรมะ...ไม่ใช่การเอาชนะ...คัดค้าน...หรือขัดแย้งกัน...
...หากจะยกตัวอย่างก็มีครั้งหนึ่งที่มีหมอดูเคาะกะโหลกแม่นยำมาก ว่าคนที่ถูกเคาะจะไปเกิดเป็นอะไร...
...พอหมอดูคนนั้น...เคาะที่พระเศียรของพระพุทธเจ้าถึงกับงงทายไม่ออกไม่พบที่ที่พระองค์จะไปเกิด...

...จะเห็นได้ว่าจิตผู้ที่ยังติดอยู่ในภพ...ไม่อาจทำนายจิตผู้ที่พ้นจากภพไปแล้วได้ว่ามีสภาวะอย่างไร...
...มีแต่พระพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้า พระสาวก และพระอรหันต์เท่านั้นที่รู้แจ้งเห็นจริงพระนิพพาน...
...เพราะพระปัญญาธิคุณ พระบริสุทธิคุณ และพระมหากรุณาธิคุณของพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า...
...ที่ทรงมีเมตตาเทศนาธรรมโปรดเวไนยสัตว์...และยังมีพระธรรมคำสอนให้เราได้ศึกษาจนทุกวันนี้...

...ไม่ใช่มีตัวตนเราอธิบายความหมายของพระธรรมคำสอนค่ะ...เป็นจิตคิดเกี่ยวกับพระธรรมคำสอน...
...คิดอย่างมีเหตุผลไม่ได้มีเจตนามาขัดแย้งหรืออบรมให้ใครรู้หรือไม่รู้...แต่เป็นจิตรู้และคิดพิจารณา...
...ความเข้าใจเป็นปัญญา...ซึ่งจิตแต่ละดวงต้องทำหน้าที่คิดไตร่ตรองไม่ใช่ให้เชื่อโดยไม่ไตร่ตรอง...
...เป็นสภาพธรรมทั้งหมดไม่ใช่เราทำหน้าที่อธิบายธรรมะ...แต่เป็นธรรมะที่ให้จิตแต่ละดวงเข้าใจค่ะ...

...ลองพิจารณาการสนทนาธรรมเกี่ยวกับนิพพานในคลิปวิดีโอต่อไปนี้...ลองดูค่ะ...
http://www.dhammahome.com/front/videoclip/show.php?id=1065
http://www.dhammahome.com/front/videoclip/show.php?id=1066
http://www.dhammahome.com/front/videoclip/show.php?id=1067
http://www.dhammahome.com/front/videoclip/show.php?id=1068