สถานที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้ และประกาศปฐมเทศนา เป็นเครื่องหมายของการที่พระองค์ทรงบรรลุแล้วซึ่งความสมบูรณ์แห่งอัตตัตถะ คือ การบำเพ็ญประโยชน์ตนจนพัฒนาตนเองสมบูรณ์แล้ว และการที่ทำประโยชน์แก่ชาวโลก เป็นการบำเพ็ญปรัตถะ ถึงขั้นที่เป็นโลกนาถ อย่างที่กล่าวมา

ฉะนั้น สังเวชนียสถาน ๔ จึงเป็นเครื่องเตือนใจชาวพุทธว่าท่ามกลางคติธรรมดาแห่งชีวิตที่เราเกิดมาจนกระทั่งตายไป เราควรจะได้ทำกิจ ๒ อย่างให้สำเร็จ

กล่าวคือ สำหรับชีวิตของตัวเอง เราก็ควรจะเข้าถึงสิ่งที่ดีงามประเสริฐ พัฒนาตัวเราให้สมบูรณ์ที่สุด พร้อมกันนั้น เราก็ควรจะมีอะไรให้แก่โลกด้วย โดยบำเพ็ญประโยชน์แก่ผู้อื่น และแก่สังคม

นี่เป็นคติธรรมอย่างที่ควรจะได้จากสังเวชนียสถาน ๔ อันเป็นความหมายอย่างง่ายๆ