ตอนกลับไปเยื่อมบ้านเกิดพอดีมีพระมาอยู่รูปหนึ่งเป็นพระที่ครูบาบุญชุ่มให้อยู่ดูแลสถานที่ ท่านบ่นให้ผมฟังว่าอยู่กับชาวเขาลำบากเพราะชาวเขาไม่เข้าใจเรื่องศาสนาไม่รู้จักทำบุญ ไม่รู้จักทอดผ้าป่า ผมก็นั่งฟังไปพิจารณาไป ก็เข้าใจที่ท่านพูดดี เพราะผมเองก็เป็นคนที่นี้ หรือแม้แต่คนที่อื่นคนในเมืองที่เข้ามาในหมู่บ้านก็พูดทำนองเดียวกัน คือในช่างที่ครูบาบุญชุ่มมาอยู่จะมีคนในเมืองมาหาท่านเยอะคนเมืองก็มักจะพูดว่าชาวเขาไม่เข้าใจเรื่องศาสนาไม่รู้จักทำบุญแรกๆก็รู้สึกเฉยๆเพราะสิ่งที่เขาพูดนั้นก็ถูก แต่เมื่อเจอมากเข้าก็อดที่จะแสดงความเห็นเพราะแม้แต่ตัวผู้พูดเองก็ยังขาดความเข้าใจในสิ่งที่ตัวเองพูด อย่างคนในเมืองบอกว่าชาวเขาไม่เข้าใจเรื่องศาสนานับถือผี งมงายหาเหตุผลไม่ได้ พูดง่ายๆคือล้าหลัง ที่นี้ผมก็มานั่งพิจารณาดู คนที่บอกว่าตัวเองนับถือพุทธศาสนาแต่กลับประกอบพิธีรีตองต่างๆนาๆยิ่งทางเหนือนี้ยิ่งเยอะละอย่างตอนกลับไปบ้านนี้เห็นคนในเมืองมาทำอะไรต่อมิไร นับถือพุทธก็จริงแต่ไม่เข้าใจไม่ศึกษาพระธรรมคำสอนอย่างแท้จริง ไม่รู้ว่าอันใหนเปลือกอันใหนแก่น สิ่งใหนควรประพฤติ สิ่งใหนควรนำมาปฏิบัติ นับถือพุทธเพียงแต่สืบๆกันมา ประเพณี พิธีรีตองต่างๆที่ทำๆกันมา แล้วก็หลงเข้าใจว่าการกระทำเช่นนั่นแหละคือ ศาสนา เมื่อมีความเห็น ความเข้าใจดังเช่นนั้นแล้ว พอเห็นชาวเขาที่นับถือผี ประกอบพิธีกรรมต่างจากตน ก็ว่าชาวเขาไม่เข้าใจเรื่องศาสนา ชาวเขางมงาย ทั้งๆที่คนที่พูดนั้นแหละงมงายกว่าชาวเขาที่นับถือผีเสียอีก งมงายอย่างไรละ ตนเองนับถือพุทธแท้ๆ แต่กลับไปประกอบพิธีรีตองต่างๆนาๆเชื่อโน้นเชื่อนี้ นับถือแม่ตระเคียนบ้าง เข้าทรงบ้าง นับถือเจ้าที่เจ้าทาง ทำพิธีสะเดาะเคราะห์ สืบชะตา ตัดกรงตัดกรรม เสียเงินมากมาย ก็ไม่พ้นจากทุกข์สักที มิหนำซ้ำมีแต่เพิ่มความทุกข์เข้ามา แล้วสิ่งที่พระพุทธเจ้าสอนเอาไปทิ้งที่ใหนละทำไมไม่พากันเอามาประพฤติประฏิบัติ พากันอยู่ไกล้วัดไกล้ศาสนาเสียเปล่าไม่ได้เข้าใจในหลักคำสอนเลยแล้วจะเอาอะไรกับชาวเขาที่อยู่ไกลวัดไกลศาสนาละ ไม่ต้องไปว่าใครที่ใหนหรอกให้ดูที่ตัวเอง พิจารณาตัว ว่าศึกษาเข้าใจในหลักคำสอนแล้วพากันประพฤติประฏิบัติอย่างถูกต้องเหมาะหรือเปล่า ไม่ใช่หลงเข้าใจแต่สิ่งที่ทำๆกันมาสืบๆกันมาว่านั่นแหละคือศาสนา แล้วก็ไปว่าคนอื่นที่ทำต่างจากตนว่าทำอย่างนั้นไม่ถูก จะชาวเขาที่นับถือผี หรือชาวพุทธที่ประกอบพิธีรีตอง เชื่อโน้นเชื่อนี้ ทั้งหมดนั้นไม่ได้มีความแตกต่างอะไรเลยเพียงแต่ขั้นตอนพิธีที่แตกต่างกัน ผลที่ออกก็เหมือนๆกัน คือ ความงมงาย หาเหตุผลไม่ได้

ถ้าเราพากันศึกษาพระธรรมคำสอนอย่างถูก ประพฤติอย่างเหมาะสมแล้ว พระธรรมคำสอนนั้นแหละ คือแสงสว่างทางใจ ที่นี้ไม่ว่าจะเป็นพระอลัชชี คนพาล หรือโจรที่สิงอยู่ในใจที่ค่อยสั่งการให้ทำอย่างโน้นทำอย่างนี้ ก็จะไม่สามารถมาหลอกเราได้ เพราะเรามีธรรมเป็นเกาะ ธรรมก็จะคุ้มคลองเราไม่ให้ตกไปในที่ชั่ว ไม่จำเป็นต้องไปหาพระเกจิองค์นั้นองค์นี้ให้ทำพิธีอย่างนั้นอย่างนี้ ไม่จำเป็นต้องไปพึ่งเจ้าแม่ตะเคียนที่ใหนมาบอกโบ้หวย ไม่จำเป็นต้องไปเชื่อหมอดงหมอเดาหรือแม้แต่ร่างทรงที่ยังไม่รู้ว่าตัวเองจะตายวันใหน
สิ่งเหล่านี้มีแต่เรื่องไร้สาระ

ธรรมะก็คือรู้ว่าอันใหนดี อันใหนชั่ว ทำดีก็ได้ดี ทำชั่วก็ได้ชั่ว เป็นเหตุและผลอยู่แล้ว

คนทุกวันนี้เกิดมาจะคนจนหรือคนรวยก็มาพร้อมกับคำถามที่เป็นปุถุชน
แม้อุส่ามาบวชแล้ว ยังจำกัดตัวเองอยู่แต่ความคิดที่เป็นปุถชน คำถามที่เป็นปุถุชน
การกระทำที่เป็นปุถุชน จึงหลงยินดีอยู่ในความเป็นปุถุชน แล้วจะพาชีวิตพ้นจาก
ความเป็นปุถุชนได้อย่างไร เมื่อไม่พ้นจากความเป็นปุถุชน ก็ไม่พ้นจากความทุกข์
หลายครั้งหลายคราวมักจะเจอคำถามบางครั้งก็ไม่อยากจะตอบเพราะคำถาม
เหล่านั้นล้วนเป็นความคิดของปุถุชนโดยสื่อให้เห็นว่าผู้ถามนั้นหลงยึดมั่นอยู่กับความเป็น
ปุถุชน ไม่ได้หมายความว่าผู้ปฏิเสธความคิดที่เป็นปุถุชนนั้นเป็นพระอริยะแล้วแต่ความคิดนี้
แหละจะพาให้เราพ้นจากความเป็นปุถุชนหรือจมอยู่กับความเป็นปุถุชนที่หนาไปด้วยกิเลสตัณหา
แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้เพราะวิถีชีวิตของคนเราต่างกันแต่ความต่างนี้แหละก็ต้องเข้าใจซึ่งกัน
และกัน
จริงๆแล้วไม่ได้ไกลเกินตัวเลยแต่พวกเราก็ชอบคิดให้ไกลตัว

...คำว่าอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา...ทรงแสดงถึงการปฏิเสธความเป็นคน สัตว์ บุคคล ตัวตน...
...มีแค่จิตเสวยกรรมตามภพภูมิ_คนทุกคนเห็นสิ่งที่มีเหมือนกันคือหลงเข้าใจว่ามีตัวตน...
...ถ้าไม่เข้าใจคือมีความเห็นถูกตามหลักคำสอน คิดให้ตายก็คิดไม่ออกไม่งั้นก็บรรลุละ...
...คำว่าคนพาลไม่มีจริง...พาลที่จริงคือพาลภายในที่ส่งออกมารู้พาลภายนอกนะจะบอกให้...

เป็นเรื่องราวที่นำมาเล่าขานเพื่อเปิดทางสู่อนาคตเท่านั้น
เมื่อก้าวผ่านมาแล้วไม่มีอะไรยึดติดกับอดีตอีกแล้ว
เพราะฉะนั้นไม่จำเป็นต้องมาอ้างอิงอีกแล้วครับ

wink

คนเราทุกข์เท่ากัน ทุกข์มีในโลก ทุกข์ไม่มีในโลก
ถ้าเข้าใจ3ประโยคนี้...ก็คงไม่ระบายความทุกข์ตามข้อความข้างต้น
ไม่เข้าใจโลก ไม่เข้าใจสังคม ไม่เข้าใจความจริงก็ไม่เข้าใจอะไรเลย
ลองนำ3ประโยคนั้นกลับไปทบทวนว่าหมายถึงหรือแปลความว่าไง
ถ้าไม่เข้าใจหรือแปลความไม่ได้จะมีเฉลย คิดถูกหรือผิดจะได้เข้าใจ

การเดินทางทำให้ได้เห็นและพบกับคำตอบ....ผู้ที่เข้าใจอย่างลึกซึ่ง
ทั้งทางโลกและทางธรรม....ในความหมาย...ก็คือผู้ที่จบการเดินทางแล้ว
การเดินทางทำให้ได้เห็นและพบกับคำตอบนั้น....ก็เพื่อทำความเข้าใจ
ให้เกิดความลึกซึ้งทั้งวิถีชีวิตในทางโลกและเพื่อความกระจ่างในธรรม
หากผู้ออกเดินทาง...คือผู้รู้แจ้งทั้งทางโลกและทางธรรมแล้ว...ก็ไม่มีเหตุผล
อะไรที่ต้องมานั่งตั่งคำถามแล้วออกเดินทางให้เสียเวลาอีกทำไมในเมื่อคำถาม
และคำตอบเหล่านั้นอยู่ในตัวของผู้รู้แล้ว....

ในเมื่อการเดินทางก็คือจุดเริ่มต้น...ของการแสวงหาองค์ความเพื่อความกระจ่าง
ในธรรม...ก็เป็นเหตุและผลอยู่แล้ว...ก็ไม่จำเป็นต้องมาโต้แย้ง...หรือเอาปัจจุบัน
ไปตัดสินอนาคต...ขึ้นชื่อว่า...ปุถุชนแล้ว...ทุกคนย่อมมีดีและชั่วอยู่ในตัว..
สิ่งสำคัญ...คือ...ใครจะมีความฉลาดสามารถปัญญาคิดพิจารณาเอาความดีที่อยู่
ในตัวนั้นออกมาได้มากน้อยและมั่นคงในความดีนั้นได้มากน้อยแค่ใหน...ถึงจะคุ้มค่า
กับการเกิดมาเป็นมนุษย์ในหนึ่งภพภูมิ...เพราะท้ายที่สุดแล้วทุกก็จบลงที่ความตาย
แต่ความดีนั้นต่างหากที่จะวัดคุณค่าของคน...ไม่เกี่ยวกับว่าจะแตกฉานในปริยัติ
มากหรือน้อย...ในฐานะที่เป็นกฏแห่งกรรม...ในเมื่อธรรมชาติ...คือ...ผู้สร้างกฏขึ้นมา
ทุกสรรพสิ่งก็ต้องอยู่ภายใต้กฎของธรรมชาติ...ไม่เว้นแม้แต่ความดี...ความชั่วที่ปุถุชนหลง
สร้างขึ้นมา...