50501.คำถาม..ความต่างของฌานค่ะ

เช่นนั้น

สัมมาสมาธิ 9 ระดับ
เริ่มตั้งแต่ ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน จตุตถฌาน อากาสานัญจายตนสมาบัติ วิญญานัญจายตนสมาบัติ
อากิญจัญญายตนสมาบัติ เนวสัญญญานาสัญญายตนะสมาบัติ สัญญาเวทยิตนิโรธสมาบัติ

ที่เรียกว่า ฌาน มี เพียง 4 คือ
ปฐมฌาน ทุติยฌาน ตติยฌาน และจตุตถฌาน
ด้วยเหตุว่าในความสำคัญกับเอกัตคตารมณ์
ฌานทั้ง 4 จึงเป็นอัปปนาฌาน เริ่มตั้งแต่ ปฐมฌาน

เมื่อยังไม่เข้าถึง อัปปนาฌาน สมาธินั้นเป็น อุปจาระ คือเฉียดฌาน
อุปจาระสมาธิ หรือสมาธิเฉียดฌาน จะเป็นไปโดยลักษณะ ขององค์ฌานแต่ละลำดับ ซึ่งยังไม่ได้เอกัตคตารมณ์ของฌานแต่ละลักษณะ
อุปจาระของ ปฐมฌาน คือมี วิตก วิจาร ปิติ สุข แต่ยังไม่ได้เอกัตคตารมณ์ก็ถอนออกมาเสียก่อน เป็นต้น

สมาบัติ 3 ประเภทในพุทธศาสนา ตามพุทธวัจจนะ
คือ
1. สัญญาสมาบัติ สมาธิที่อาศัย รูปสัญญา และอรูปสัญญาซึ่ง อรูปสัญญาในชั้นนี้สิ้นสุดที่อากิญจัญญายนตนะสมาบัติ

2. สังขาราวเสสสมาบัติ คือเนวสัญญานาสัญญายตนะสมาบัติ ซึ่งเป็นสมาบัติที่ไม่อาศัยสัญญา แต่มีสังขารอันละเอียดเหลืออยู่

3. นิโรธสมาบัติ คือก็คือสัญญาเวทยิตนิโรธสมาบันิ มีนิโรธนั่นเองเป็นสมาบัติ มีสังขารอันละเอียดมากที่สุดคือสติ สมาธิและปัญญาอันละเอียดสูงสุด

ขนิกสมาธิจึงไม่พึงเรียกเป็นชนิดของสมาธิ เพราะมีลักษณะเป็นอุปจาระ เป็นจิตที่วิริยินทรีย์ สมาธินทรีย์ สตินทรีย์ วิริยะพละ สมาธิพละ และสติพละ อ่อน