สมาทานด้วยการเว้นจากการฆ่าสัตว์....ท่านเรียกสุดโต่ง

พระพุทธองค์ทรงชี้แนะให้เดินสายกลางด้วย......พรหมวิหารสี่


สุดโต่ง

องค์มรรคของศีลในกรณีนี้ก็คือ กัมมัตตะคือการประกอบอาชีพที่สุจริต


สุดโต่ง

องค์มรรคของศีลคือ กัมมันตะในการครองเรือนคือมีผัวเดียวเมียเดียว


สุดโต่งจนตกขอบ

องค์มรรคของศีลในกรณีนี้คือ วาจาที่ประกอบสัจจะ


สุดโต่งถึงขั้นมั่ว

องค์มรรคของศีลคือ....การความไม่ประมาท(มีสติ)



ศีลไม่ใช่มีไว้รักษา แต่ศีลต้องเจริญ คือปฏิบัติให้เกิดขึ้น
เมื่อเกิดแล้วศีลก็จะอยู่กับบุคคลนั้นตลอดไป ศีลของอริยชนย่อมไม่เสื่อมคลาย




การฆ่าสัตว์เกิดจาก บุคคลยังไม่มีองค์มรรคของศีล(ไม่ใช่รักษา)
การไม่มีศีลหมายความถึง บุคคลยังไม่ปฏิบัติในเรื่องพรหมวิหารสี่

การลักทรัพย์และอื่นก็เช่นกัน



บาปกรรมเป็นเรื่องของอัตตา การปรุงแต่ง พระพุทธองค์ทรงให้ละมันเสีย

การสมาทานศีลไม่ใช่วินัย(๕) การสมาทานศีลคือการตั้งใจแน่วแน่ว่าจะประพฤติปฏิบัติในเรื่องของ
ธรรม๕ หรือเบญจธรรม
การสมาทานวินัย(๕)เป็นมิจฉาทิฐิ (ศีลพรตปรามาส)

ศีลบริสุทธิ คือสิ่งที่เกิดกับบุคคลที่ละวาง สักกายทิฐิ วิจิกิจฉาและศีลพรตปรามาสได้แล้ว
ศีลบริสุทธิเพื่อความเจริญแห่งศีลพรหมจรรย์


กุศลและอกุศลล้วนเป็นกิเลส ความหมายของคำว่ากุศลศีลและอกุศลศีล
คือ.....กุศลเกิดเมื่อไร ต้องละวางกุศลเพื่อความเป็นปกติ(ศีล)ของกายใจ
อกุศลศีลก็เช่นกัน คือเมื่ออกุศลเกิดต้องละวางอกุศลเพื่อความเป็นปกติ(ศีล)ของกายใจ

ความหมายของศีลคือ"ความเป็นปกติร่มเย็น"
แต่วินัย(๕)ไม่ใช่ เพราะเป็นความเดือดร้อนวุ่นวายใจ กลัวว่าจะทำผิด
หรือบางคนฟุ้งซ่านกลัวบาปกลัวนรกไปโน้น



เจตนาล้วนเป็นกรรม กรรมส่งผลให้เกิดวิบากคือทุกข์ ...ฉะนั้นคำตอบนี้มันมั่วสิ้นดี

การละท่านเรียกว่าการปล่อยวาง การปล่อยวางก็คือ อุเบกขา
อุเบกขาจึงเป็นองค์มรรคที่แท้จริงแห่งศีล ส่วนเจตนาไม่ใช่ เจตนาเป็นอัตตา(ยึดมั่นถือมั่น)



คำพูดพวกนี้ท่านเรียกว่า "แถ" มันเกิดจากวิจิกิจฉา
คือหาเหตุหาผลจากสิ่งที่ตัวเชื่อไม่ได้ ก็เลยต้องปรุงแต่งบัญญัติขึ้นลอยๆ ก็แถนั้นแหล่ะ

ในพระสูตรมีความหมายว่า อริยะต้องรู้เพื่อ...ละ ในสมาทาน
ลุงเช่นนั้นชอบเอาอวิชชามาโพสสอนคน ลุงรู้หรือเปล่าสมาทานสี่นี่น่ะมันเป็น.....กิเลสที่ต้องละ

ดันทลึ่งมาสอนให้ชาวบ้านสมาทานกิเลส

พระพุทธเจ้าให้สมาทานศีล..

http://www.84000.org/tipitaka/pitaka2/v.php?B=25&A=4145&Z=4279

ท่านกล่าวศีลในแง่ของทาน..
ท่านกล่าวใว้..ทั้งละ..และงดเว้น

อ่านๆแล้วทำให้นึกถึง ต้นไม้ ถ้าเรียก "ต้นไม้" รวมหมดทั้งกิ่ง ก้าน ดอก ใบ ลำต้น เปลือก กะพี้ แก่น ราก ... ข้ออุปมานี่ ฉันใด

คำว่า "พระพุทธศาสนา" ก็ฉันนั้น คือ เป็นที่รวมคำสอนของพระพุทธเจ้าว่ามี 8,4000 ธรรมขันธ์ บันทึกไว้เป็นเล่ม ๆเรียกว่า ไตรปิฏก ว่ามี 45 เล่ม เมื่อคำสอนมีมากมายฉะนี้ เราชาวพุด ก็เกาะติดตรงนั้นบ้าง ตรงนี้บ้าง แล้วก็ คิกๆๆๆ

เขาพูดกันตามแง่มุม...มันก็เกิดความหลากหลาย...

ถ้าเป็นคนใจกว้าง...ไม่มานะทิฏฐิมากอย่างกรัชกาย...ก็มีความรู้เพิ่ม..

ส่วนคนที่ดูถูกคน..ก็รู้ได้เท่าที่ตนอ่าน..แค่นั้นแหละ..

แต่ก็อย่างว่าแหละ..คนคนนี้ก็ยังคิดว่าตนรู้มาก..อยู่ดี..

จิ่งหรีดในกะลา

ที่พูดนั่นแหละ คือ ความหลากหลาย คือ องค์ประกอบต้นไม้ มีหลายชื่อหลายอย่าง ผู้ศึกษาแง่มุมเดียวก็ติดอยู่แง่นั้นมุมนั้น จริงไม่จริง

ท่านยกตัวอย่างไว้แรงกว่านี้นะ ท่านเปรียบเหมือนคนตาบอดคลำช้างโน่นเลย

กบในกะโหลกกะลา ทาสเผด็จการ

นำหลักให้ดู

สมาทาน การถือเอารับเอาเป็นข้อปฏิบัติ, การถือปฏิบัติ เช่น สมาทานศีล คือ รับเอาศีลมาปฏิบัติ


วิรัติ ความเว้น, งดเว้น, เจตนาที่งดเว้นจากความชั่ว

วิรัติ ๓ คือ

๑. สัมปัตตวิรัติ ความเว้นจากวัตถุอันถึงเข้า, การเว้นเมื่อประสบซึ่งหน้าคือไม่ได้สมาทานศีล หรือตั้งใจละเว้นมาก่อน แต่เมื่อประสบเหตุอันจะทำให้ความชั่วหรือละเมิดศีลเข้าเฉพาะหน้า ก็ละเว้นได้ในขณะนั้นเอง ไม่ล่วงละเมิดศีล


๒. สมาทานวิรัติ การเว้นจากการสมาทาน คือ ได้สมาทานศีลไว้ก่อนแล้ว เมื่อประสบเหตุที่จะให้ทำความชั่ว ก็งดเว้นได้ตามที่สมาทานนั้น


๓. สมุจเฉทวิรัติ เว้นได้โดยเด็ดขาด

หรือจะเอานี่ อย่างที่ว่าก่อนหน้าว่า ทำความเข้าใจ "เจตนา"

หมวดศีล

๓.สัมมาวาจา ๔. สัมมากัมมันตะ ๕.สัมมาอาชีวะ

องค์ มรรค ๓ ข้อนี้ เป็นขั้นศีลด้วยกัน จึงรวมมากล่าวไว้พร้อมกัน เมื่อพิจารณาความหมายตามหลักฐานในคัมภีร์ ปรากฏคำจำกัดความทำนองยกตัวอย่าง ดังนี้

๑. "ภิกษุทั้งหลาย สัมมาวาจา เป็นไฉน ? นี้เรียกว่าสัมมาวาจา คือ

๑) มุสาวาทา เวรมณี - - - เจตนางดเว้นจากการพูดเท็จ
๒) ปิสุณาย วาจาย เวรมณี - ,, วาจาส่อเสียด
๓) ผรุสาย วาจาย เวรมณี - ,, วาจาหยาบคาย
๔) สมฺผปฺปลาปา เวรมณี - ,, การพูดเพ้อเจ้อ"

๒. "ภิกษุทั้งหลาย สัมมากัมมันตะ เป็นไฉน ? นี้เรียกว่าสัมมากัมมันตะ คือ

๑) ปาณาติปาตา เวรมณี -- เจตนางดเว้นจากการตัดรอนชีวิต
๒) อทินฺนาทานา เวรมณี - - ,, การถือเอาของที่เขามิได้ให้
๓) กาเมสุมิจฺฉาจารา เวรมณี - ,, การประพฤติผิดในกามทั้งหลาย


๓. "ภิกษุทั้งหลาย สัมมาอาชีวะ เป็นไฉน ? นี้เรียกว่าสัมมาอาชีวะ คือ อริยสาวกละมิจฉาอาชีวะเสีย หาเลี้ยงชีพด้วยสัมมาอาชีวะ"

นอกจากนี้ ยังมีคำจำกัดความแบบแยกเป็นระดับโลกิยะ และโลกุตระอีกด้วย เฉพาะระดับโลกิยะ มีคำจำกัดความอย่างเดียวกับข้างต้น ส่วนระดับโลกุตระ มีความหมาย ดังนี้

๑. สัมมาวาจาที่เป็นโลกุตระ ได้แก่ "ความงด ความเว้น ความเว้นขาด เจตนางดเว้นจากวจีทุจริตทั้ง ๔ ของท่านผู้มีจิตเป็นอริยะ มีจิตไร้อาสวะ มีอริยมรรคเป็นสมังคี กำลังเจริญอริยมรรคอยู่"

๒. สัมมากัมมันตะที่เป็นโลกุตระ ได้แก่ "ความงด ความ เว้น ความเว้นขาด เจตนางดเว้นจากกายทุจริตทั้ง ๓ ของท่านผู้มี จิตเป็นอริยะ..."

๓. สัมมาอาชีวะที่เป็นโลกุตระ ได้แก่ "ความงด ความเว้น ความเว้นขาด เจตนางดเว้นจากมิจฉาอาชีวะ ของท่านผู้มีจิตเป็นอริยะ

อวิชชา ความไม่รู้จริง, ความหลงอันเป็นเหตุไม่รู้จริง มี ๔ คือ ความไม่รู้อริยสัจจ์ ๔ แต่ละอย่าง (ไม่รู้ทุกข์ ไม่รู้เหตุเกิดแห่งทุกข์ ไม่รู้ความดับทุกข์ ไม่รู้ทางให้ถึงความดับทุกข์) อวิชชา ๘ คือ อวิชชา ๔ นั้น และเพิ่ม ๕. ไม่รู้อดีต ๖. ไม่รู้อนาคต ๗. ไม่รู้ทั้งอดีตทั้งอนาคต ๘. ไม่รู้ปฏิจจสมุปบาท


อวิชชาสวะ อาสวะคืออวิชชา กิเลสที่หมักหมมหรือดองอยู่ในสันดาน ทำให้ไม่รู้ตามความเป็นจริง

พิจารณาความหมาย และขอบเขตของศีลแนวพุทธพจน์


"คหบดีทั้งหลาย เราจักแสดงธรรมบรรยายสำหรับน้อมเข้ามาเทียบตัว....

๑) อริยสาวก ย่อมพิจารณาเห็นดังนี้ว่า เราเองอยากมีชีวิต ไม่อยากตาย รักสุข เกลียดทุกข์ ถ้าใครจะปลงชีวิตเรา ผู้อยากอยู่ ไม่อยากตาย รักสุข เกลียดทุกข์ ก็จะไม่เป็นที่ชื่นชอบที่พอใจแก่เรา ก็ถ้าเราจะปลงชีวิตคนอื่น ผู้อยากอยู่ ไม่อยากตาย รักสุข เกลียดทุกข์ ก็จะไม่เป็นข้อที่ชื่นชอบที่พอใจแก่คนอื่น เหมือนกัน

สิ่งใดตัวเราเองไม่ชื่นชอบ ไม่พอใจ ถึงคนอื่นเขาก็ไม่ชื่นชอบ ไม่พอใจ เหมือนกัน สิ่งใด ตัวเราเองก็ไม่ชอบ ไม่พอใจ ไฉนจะพึงเอาไปผูกใส่คนอื่นเล่า

อริยสาวกนั้น พิจารณาเห็นดังนี้แล้ว ย่อมงดเว้นจากปาณาติบาตด้วยตนเองด้วย ย่อมชักชวนผู้อื่นให้งดเว้นจากปาณาติบาตด้วย ย่อมกล่าวสรรเสริญคุณแห่งการงดเว้นจากปาณาติบาตด้วย กายสมาจารของอริยสาวกนั้น ย่อมบริสุทธิ์ทั้งสามด้านอย่างนี้

๒) อีกประการหนึ่ง อริยสาวกย่อมพิจารณาเห็นดังนี้ว่า ถ้าใครจะถือเอาสิ่งของที่เรามิได้ให้ด้วย อาการขโมย ก็จะไม่เป็นข้อที่ชื่นชอบที่พอใจแก่เรา ก็ถ้าเราจะถือเอาของที่ผู้อื่นมิได้ให้ด้วยอาการขโมย ก็จะไม่เป็นข้อที่ชื่นชอบที่พอใจแก่คนอื่น เหมือนกัน

๓) อีกประการหนึ่ง อริยสาวกย่อมพิจารณาเห็นดังนี้ว่า ก็ถ้าใครจะประพฤติผิดในภรรยาของ เรา ก็จะไม่เป็นข้อที่ชื่นชอบที่พอใจแก่เรา ก็ถ้าใครจะประพฤติผิดในภรรยาของคนอื่น ก็จะไม่เป็นข้อที่ชื่นชอบที่พอใจแก่คนอื่น เหมือนกัน

๔) อีกประการหนึ่ง อริยสาวกย่อมพิจารณาเห็นดังนี้ว่า ก็ถ้าใครจะทำลายประโยชน์ของเราด้วยการกล่าวเท็จ ก็จะไม่เป็นข้อที่ชื่นชอบที่พอใจแก่เรา ก็ถ้าใครจะทำลายประโยชน์ของคนอื่นด้วยการกล่าวเท็จ ก็จะไม่เป็นข้อที่ชื่นชอบที่พอใจแก่คนอื่น เหมือนกัน...


๕) อีกประการหนึ่ง อริยสาวกย่อมพิจารณาเห็นดังนี้ว่า ก็ถ้าใครจะยุยงเราให้แตกจากมิตรด้วย คำส่อเสียด ก็จะไม่เป็นข้อที่ชื่นชอบที่พอใจแก่เรา ก็ถ้าใครจะยุยงคนอื่นให้แตกจากมิตรด้วยคำส่อเสียด ก็จะไม่เป็นข้อที่ชื่นชอบที่พอใจแก่คนอื่น เหมือนกัน...

๖) อีกประการหนึ่ง อริยสาวกย่อมพิจารณาเห็นดังนี้ว่า ก็ถ้าใครจะพูดจากะเราด้วยคำหยาบ ก็จะไม่เป็นข้อที่ชื่นชอบที่พอใจแก่เรา ก็ถ้าเราจะพูดจากะคนอื่นด้วยคำหยาบ ก็จะไม่เป็นข้อที่ชื่นชอบที่พอใจแก่คนอื่น เหมือนกัน.

๗) อีกประการหนึ่ง อริยสาวกย่อมพิจารณาเห็นดังนี้ว่า ก็ถ้าใครจะพูดจากะเราด้วยคำเพ้อเจ้อ ก็จะไม่เป็นข้อที่ชื่นชอบที่พอใจแก่เรา ก็ถ้าเราจะพูดจากะคนอื่นด้วยคำเพ้อเจ้อ ก็จะไม่เป็นข้อที่ชื่นชอบที่พอใจแก่คนอื่น เหมือนกัน,

สิ่งใด ตัวเราเองก็ไม่ชื่นชอบ ไม่พอใจ ถึงคนอื่นเขาก็ไม่ชื่นชอบ ไม่พอใจ เหมือนกัน สิ่งใดตัวเราเองก็ไม่ชอบ ไม่พอใจ ไฉนจะพึงเอาไปผูกใส่ให้คนอื่นเล่า

อริยสาวกนั้น พิจารณาเห็นดังนี้แล้ว ย่อมงดเว้นจากการพูดเพ้อเจ้อด้วยตนเองด้วย ย่อมชักชวนผู้อื่นให้งดเว้นจากการพูดเพ้อเจ้อด้วยตนเองด้วย ย่อมกล่าวสรรเสริญคุณแห่งการงดเว้นจากการพูดเพ้อเจ้อด้วย วจีสมาจารของอริยสาวกนั้น ย่อมบริสุทธิ์ทั้งสามด้านอย่างนี้" (สํ.ม.๑๙/๑๔๕-๑๔๖๕/๔๔๒-๖)

“ภิกษุทั้งหลาย พวกเธอเข้าใจว่าอย่างไร เธอทั้งหลาย เคยได้เห็น หรือได้ยินบ้างไหมว่า บุรุษนี้ละปาณาติบาต เป็นผู้งดเว้นจากปาณาติบาตแล้ว พระราชาทั้งหลายจับเขามาประหาร จองจำ เนรเทศ หรือกระทำการตามปัจจัย เพราะการงดเว้นจากปาณาติบาตเป็นเหตุ อย่างนี้ เธอทั้งหลาย เคยเห็น หรือเคยได้ยินบ้างไหม?


“ไม่เคยเลยพระเจ้าข้า”


“ถูกแล้ว ภิกษุทั้งหลาย แม้เราก็ไม่เคยเห็นไม่เคยได้ยิน...มีแต่เขาจะประกาศการกระทำชั่วว่า คนผู้นี้ฆ่าหญิง หรือ ชายตาย พระ ราชาทั้งหลายจึงจับเขามาประหาร จองจำ เนรเทศ หรือกระทำการตามปัจจัย เพราะปาณาติบาตเป็นเหตุ อย่างนี้ เธอทั้งหลายเคยเห็น หรือเคยได้ยินบ้างไหม?

“เคยเห็น เคยได้ยิน และจักได้ยินต่อไปด้วย พระเจ้าข้า”

“ภิกษุทั้งหลาย พวกเธอเข้าใจว่าอย่างไร เธอทั้งหลายเคยได้เห็น หรือได้ยินบ้างไหมว่า (บุรุษผู้นี้ ละอทินนาทาน เป็นผู้งดเว้นจากอทินนาทานแล้ว....จากกาเมสุมิจฉาจารแล้ว....จากมุสาวาท แล้ว...จากสุราเมรยมัชชปมาทัฏฐานแล้ว) พระราชาทั้งหลาย จับเขามาประหาร จองจำ เนรเทศ หรือกระทำการตามปัจจัย เพราะการเว้นจากอทินนาทาน....จากกาเมสุมิจฉาจาร....จากมุสาวาท...จากสุรา เมรยมัชชปมาทัฏฐานเป็นเหตุ”


“ไม่เคยเห็น พระเจ้าข้า”


“ถูกแล้ว ภิกษุทั้งหลาย แม้เราก็ไม่เคยเห็น ไม่เคยได้ยิน...มีแต่เขาจะประกาศการกระทำชั่วว่า คนผู้นี้ลักทรัพย์เขามาจากบ้าน หรือจากป่า...คนผู้นี้ประพฤติละเมิดในสตรี หรือในบุตรีของผู้อื่น....คนผู้นี้ทำลายประโยชน์ของชาวบ้าน หรือลูกชาวบ้าน ด้วยการกล่าวเท็จ....คนผู้นี้ร่ำสุราเมรัยฯ แล้วฆ่าหญิง หรือ ชายตาย ....คน ผู้นี้ร่ำสุราเมรัย ฯ แล้วลักทรัพย์เขาจากบ้านหรือจากป่า... .คนผู้นี้ร่ำสุราเมรัยฯ แล้วประพฤติละเมิดในสตรี หรือบุตรีของผู้อื่น... .คนผู้นี้ร่ำสุราเมรัยฯ แล้วทำลายประโยชน์ของชาวบ้าน หรือลูกชาวบ้าน ด้วยการกล่าวเท็จ พระราชาทั้งหลาย จึงจับเขามาประหาร จองจำ เนรเทศ หรือกระทำการตามปัจจัย เพราะอทินนาทาน....กาเมสุมิจฉาจาร...มุสาวาท...สุราเมรัยฯ เป็นเหตุ อย่างนี้เธอทั้งหลาย เคยเห็น หรือเคยได้ยินบ้างไหม?"


“เคยเห็น เคยได้ยิน และจักได้ยินต่อไปด้วย พระเจ้าข้า"

(องฺ.ปญฺจก.22/178/232 ... ตัดที่ความที่ซ้ำๆกันออก)

ข้างบนมีอ้างอิงถึง "อริยะๆ" หลายคำ พิจารณาความหมาย ดังนี้


อริยกะ คนเจริญ, คนประเสริฐ, คนได้รับการศึกษาอบรมดี, เป็นชื่อเรียกชนชาติหนึ่งที่อพยพจากทางเหนือเข้าไปในอินเดียตั้งแต่ก่อน พุทธกาล ถือตัวว่า เป็นพวกเจริญ และเหยียดพวกเจ้าถิ่นเดิมลงว่าเป็นมิลักขะ คือพวกคนป่าคนดอย, พวกอริยกะอพยพเข้าไปในยุโรปด้วย คือ พวกที่เรียกว่า อารยัน



อริ ข้าศึก, ศัตรู, คนที่ไม่ชอบกัน


อริยะ เจริญ, ประเสริฐ, ผู้ไกลจากข้าศึก คือกิเลส, บุคคลผู้บรรลุธรรมวิเศษ มี โสดาบัตติมรรค เป็นต้น



อริยกชาติ หมู่คนที่ได้รับการศึกษาอบรมดี, พวกที่มีความเจริญ, พวกชนชาติอริยกะ



อริยชาติ "เกิดเป็นอริยะ" คือ บรรลุมรรคผล กลายเป็นอริยบุคคล เปรียบเหมือนเกิดใหม่อีกครั้งหนึ่ง ด้วยการเปลี่ยนจากปุถุชนเป็นพระอริยะ,

อีกอย่างหนึ่งว่า ชาติอริยะ หรือชาวอริยะ ซึ่งเป็นผู้เจริญในทางพระพุทธศาสนา หมายถึงถึงผู้กำจัดกิเลสได้ ซึ่งชนวรรณะไหน เผ่าไหน ก็อาจเป็นได้ ต่างจากอริยชาติ หรืออริยกชาติที่มีมาแต่เดิม ซึ่งจำกัดด้วยชาติ คือกำเนิด