พระพุทธพจน์ ๔๖

นรชนผู้ไม่ตระหนี่ให้ทาน ย่อมเป็นที่รักของคนเป็นอันมาก
คนเป็นอันมากย่อมคบกาเขา นรชนผู้นั้น ย่อมได้เกียรติยศ
และความเจริญ เป็นผู้แกล้วกล้า ไม่เก้อเขิน เมื่อเข้าสู่ที่ประชุม
เพราะเหตุนี้แล บัณฑิตผู้หวังความสุข จึงขจััด
มลทินคือความตระหนี่แล้วให้ทาน

(อัง.ปัญจ.๓๔)

พระพุทธพจน์ ๔๗

ผู้ให้ของที่พอใจ ย่อมได้ของที่พอใจ ผู้ของที่เลิศ ย่อมได้ของที่เลิศ
ผู้ให้ของที่ดี ย่อมได้ของที่ดี และผู้ให้ของที่ประเสริฐ
ย่อมได้เข้าถึงสถานที่ประเสริฐ นรชนใดให้ของเลิศให้ของที่ดี
และให้ของที่ประเสริฐ นรชนนั้นจะบังเกิด ณ ที่ใดๆ ย่อมอายุยืนอละมียศ

(อัง.ปัญจ.๔๔)

พระพุทธพจน์ ๔๘


บัณฑิตทั้งหลายย่อมปฏิบัติปฏิปทาสมควรแก่คฤหัสถ์ คือ
บำรุงพระภิกษุผู้มีศีลปฏิบัติชอบด้วยจีวร บิณฑบาต
เสนาสนะ และยารักษาโรค บุญเป็นอันมาก ย่อมเจริญแก่บัณฑิตเหล่านั่น
ทั้งกลางวันและกลางคืน เพราะทำกรรมอันเจริญแล้ว
(เมื่อละโลกนี้ไป) ย่อมไปสู่สถานสวรรค์.

(อัง.จตุก.๖๐)

พระพุทธพจน์ ๔๙

ธรรมทั้งหลายมีใจเป็นใหญ่ มีใจเป็นหัวหน้า สำเร็จได้ด้วยใจ
ถ้าบุคคลมีใจร้าย พูดอยู่ก็ดี ทำอยู่ก็ดี ทุกข์ย่อมตามเขาไป
เพราะเหตุ(ที่มีใจร้าย)นั่น ดึจล้อที่หมุนไปตามรอยเท้าโค
ที่ลากแอดไปอยู่ ฉะนั้น ความสุขย่อมไปตามเขา
เพราะเหตุ(ที่มีใจผ่องใส)นั้น เหมือนเงาไปตามตัว ฉะนั้น

(ขุ.ธัม.๑๑)

พระพุทธพจน์๕๐


การตกอยู่ในอำนาจของผู้อื่นทั้งปวงเป็นทุกข์
ความเป็นใหญ่ที้งปวงเป็นสุข
โดยทั่วไปสัตว์ทั้งหลายย่อมเดือดร้อน
เพราะว่ากิเลสทั้งหลาย เป็นสิ่งที่ก้าวล่วงออกไปได้โดยยาก


(ขุ.อุ.๖๓)

พระพุทธพจน์ ๕๑

กำลังใจพึงรู้ได้ในเวลามีอันตราย และต้องใช้เวลานาน
มิใช่เวลาเพียงเล็กน้อย ต้องพิจารณาจึงรู้ ไม่พิจารณาก็ไม่รู้
และคนมีปัญญาจึงรู้ คนทรามปัญญาก็ไม่รู้

(อัง.จตุก.๑๙๒)

พระพุทธพจน์ ๕๒

ผู้ชนะย่อมก่อเวร ผู้แพ้ย่อมอยู่เป็นทุกข์
ผู้สงบระงับแล้ว ละได้ทั้งความแพ้และความชนะ
ย่อมอยู่เป็นสุข

(ขึ.ธัม.๒๕)

พระพุทธพจน์ ๕๓

คนที่ประมาทแล้ว ย่อมหลงเห็นทุกข์อันไม่น่ายินดี
ว่าเป็นเหมือนของน่ายินดี คนที่ประมาทแล้ว
ย่อมหลงเห็นทุกข์อันไม่น่ารัก ว่าเป็นเหมือนของที่น่ารัก
คนที่ประมาทแล้ว ย่อมหลงเห็นทุกข์ ว่าเป็นสุข

..........

พระพุทธพจน์ ๕๔

จิตที่ตั้งไว้ผิด ย่อมทำให้คนประสบความสำเร็จเลวร้าย
ยิ่งเสียกว่าความพินาศที่พวกโจรทำแก่พวกโจรด้วยกัน
หรือพวกอาฆาตจองเวรกันทำแก่กัน

แตจิตที่ตั้งไว้ชอบแล้ว ทำให้คนเป็นผู้ประเสริฐยิ่งกว่า
ความประเสริฐใดๆ ที่บิดามารดา หรือเครือญาติทั้งหลาย
จะพึงกระทำให้ได้.


(ขุ.ธัม.๑๓)

พระพุทธพจน์ ๕๕

ผู้มีปัญญาดี เมื่อคนที่งหลายพากันแระมาทย่อมไม่ประมาท(ผู้มีปัญญาดี)
ย่อมทิ้งห่างคนที่มีปัญญาทรามไปไกล เหมือนม้าที่มีฝีเท้าเร็ว
ย่อมทิ้งห่างม้าที่มีกำลังไม่ดีไปไกล ฉะนั้น

(ขุ.ธัม.๑๒)

พระพุทธพจน์ ๕๖

ท่านทั้งหลายพึงรักษาตน เหมือนชนทั้งหลายป้องกันรักษา
ปัจจันนครทั้งภายในภายนอก ฉะนั้น
ท่านทั้งหลายอย่าปล่อยเวลาให้ล่วงเลยไปเสีย (โดยเปล่าประโยชน์)
เพราะคนที่ปล่อยเวลาให้ล่วงเลยไปนั้น
พากันเบียดเสียดอยู่ในนรก ด้วยความเศร้าโศก(เป็นอันมาก)

(ขุ .ธัม.๓๒)

พระพุทธพจน์ ๕๗

คนเหล่าใดไม่สำรวมในกาม ไม่ประกอบด้วยธรรม
ไม่เคารพธรรม มีความลำเอียง เพราะชอบ เพราะชัง เพราะกลัว
คนเหล่านั้น เรียกว่าเป็นขยะในชุมชน พระสมณะผู้ตรัสไว้อย่างนี้

งเพราะฉะนั้น คนเหล่าใด ตั้งอยู่ในธรรม ไม่ทำชั่ว ไม่มีความลำเอียง
เพราะชอบ เพราะชัง เพราะกลัว คนเหล่านั้นเป็นคนดี
ควรสรรเสริญ เรียกว่าเป็นผู้ผุดผ่องในชุมชน
พระสมณะผู้รู้ ตรัสไว้อย่างนี้

(อัง.จตุก.๒๐)

พระพุทธพจน์ ๕๙

ธรรมในหมู่มนุษย์เหล่านี้ คือ ลาภ ความเสื่อมลาภ
ยศ ความเสื่อมยศ สรรเสริฐ นินทา สุข ทุกข์
เป็นสภาพไม่เที่ยง ไม่แน่นอน มีความแปรปรวนเป็นธรรมดา
ม่านผู้เป็นนักปราชญ์ ทั้งหลายมีสติ ทราบธรรมเหล่านี้แล้วนั้น
พิจารณาเห็นว่ามีความแปรปรวนไปเป็นธรรมดา
ธรรมอันน่าปรารถนา(เหล่านั่น)จึงย่ำยีจิตใจของท่านไม่ได้

(อัง.อัฏฐก.๙๕)

พระพุทธพจน์ ๖๐

ผู้มีปกติทำบาป ย่อมเดือดร้อยในโลกนี้ เมื่อตายไปแล้วก็ย่อมเดือดร้อน
เขาย่อมเดือดร้อนที้งโลกนี้และโลกหน้า (กล่าวคือในโลกนี้)
เขาย่อมเดือดร้อนว่า เราได้ทำกรรมชั่วแล้ว(และเมื่อตายลง)
ไปสู่ทุคติ เขาย่อมเดือดร้อนยิ่งขึ้น

(ขุ.ธัม.๑๑)

พระพุทธพจน์ ๖๑

ส่วนผู้ที่ได้ทำบุญไว้แล้ว ย่อมเป็นสุขในโลกนี้
เมื่อตายไปแล้ว ก็ย่อมเป็นสุข เขาย่อมเป็นสุขในโลกทั้งสอง
เขาย่อมเป็นสุขว่า เราได้ทำดีแล้ว (เมื่อตายลง)ไปสู่สุคติ
เขาย่อมเป็นสุขยิ่งขึ้น

(ขุ.ธัม.๑๑)