อริยทรัพย์ ๗

ทรัพย์ คือคุณความดีที่มีในสันดานอย่างประเสริฐ เรียกอริยทรัพย์ มี ๗ อย่างคือ.
๑. สัทธา เชื่อสิ่งที่ควรเชื่อ.
๒. สีล รักษากาย วาจา ให้เรียบร้อย.
๓. หิริ ความละอายต่อบาปทุจริต.
๔. โอตตัปปะ สะดุ้งกลัวต่อบาป.
๕. พาหุสัจจะ ความเป็นคนเคยได้ยินได้ฟังมามาก คือจำทรง ธรรมและรู้ศิลปวิทยามาก.
๖. จาคะ สละให้ปันสิ่งของ ๆ ตน แก่คนที่ควรให้ปัน.
๗. ปัญญา รอบรู้สิ่งที่เป็นประโยชน์ และไม่เป็นประโยชน์.
อริยทรัพย์ ๗ ประการนี้ ดีกว่าทรัพย์ภายนอก มีเงิน ทอง เป็นต้น ควรแสวงหาไว้ให้มีในสันดาน.

อะไรเรียกอริยทรัพย์ ?
คุณความดีที่มีอยู่ในสันดานอย่างประเสริฐ เรียกอริยทรัพย์.
อริยทรัพย์ แปลว่าอะไร หมายความว่าอย่างไร ?
แปลว่า ทรัพย์อันประเสริฐหรือทรัพย์ของท่านผู้ประเสริฐ.
หมายถึง คุณความดีที่มีอยู่ในสันดานอย่างประเสริฐ เรียกอริยทรัพย์.

ทรัพย์ภายนอก ได้แก่อะไร ?
ได้แก่ เงิน ทอง เป็นต้น เป็นเครื่องปลื้มใจและใช้สอยเพียงชั่วอายุแห่งเจ้าของทรัพย์เท่านั้น ไม่ได้ติดตามไปในภายหน้า.

ทรัพย์ภายใน ได้แก่อะไร ?
ได้แก่ อริยทรัพย์ มี สัทธา สีล หิริ โอตตัปปะ พาหุสัจจะ จาคะ ปัญญา

อย่างไหนดีกว่ากัน เพราะเหตุไร ?
ทรัพย์ภายในดีกว่า
เพราะว่า ทรัพย์ภายใน ได้แก่ อริยทรัพย์ มี สัทธา เป็นต้น เป็นคุณสมบัติติดเนื่องอยู่ในตน ไม่มีใครแย่งชิงเอาไปได้ ทั้งเป็นเหตุเครื่องอุดหนุนโภคทรัพย์ภายนอกด้วย และติดตามไปภายหน้า.

สัทธา ความเชื่อ ในอริยทรัพย์ หมายถึงเชื่ออย่างไร ?
หมายถึง ความเชื่อต่อเหตุผลที่ประกอบด้วยญาณ ที่เรียกว่าญาณสัมปยุต.

จำแนกเป็นเท่าไร อะไรบ้าง ?
จำแนกโดยประเภทมี ๔ ข้อ คือ
กัมมสัทธา เชื่อกรรม
วิปากสัทธา เชื่อผลของกรรม
กัมมัสสกตาสัทธา เชื่อความที่สัตว์มีกรรมเป็นของตน
ตถาโพธิสัทธา เชื่อพระปัญญาตรัสรู้ของพระตถาคต

สัทธา โดยลักษณะมีเท่าไร อะไรบ้าง ?
โดยลักษณะมี ๔ คือ
๑. เชื่อ
๒. เลื่อมใส
๓. หล่นไป
๔. หยั่งลงไปในวัตถุที่ควรเชื่อ.
และอะไรเป็นกิจของสัทธา ?
กิจของสัทธา คือ กำจัดโทษที่เป็นข้าศึกแห่งตน คือ อสัทธิยะ.

(มีต่อ)

สีล เป็นทรัพย์อันประเสริฐ (อริยทรัพย์) อย่างไร ?
สีล เป็นเครื่องรักษากาย วาจา ใจ ให้เรียบร้อย เป็นธรรมทำความกล้าหาญ เวลาที่เข้าประชุมใด ๆ ย่อมมีความแกล้วกล้า อาจหาญ เพราะความประพฤติทางกาย วาจาของตนเรียบร้อย ไม่ต้องกลัวใครจะยกโทษโจษท้วงขึ้นเพราะความประพฤติเสียหายอย่างใดอย่างหนึ่ง.

หิริ ความละอายแก่ใจ จัดเป็นอริยทรัพย์ได้อย่างไร ?
หิริ ความละอายแก่ใจของตนเองในการจะประพฤติทุจริต มีความเกียจชังต่อบาปทุจริต สะดุ้งกลัวต่ออกุศลกรรม ไม่กล้าทำความชั่วทั้งกาย วาจา ใจ เป็นธรรมที่คุ้มครองโลก และในทางพระพุทธศาสนาจัดว่าเป็นเครื่องรักษาใจคนอีกประการหนึ่งหิริจึงจัดเป็นอริยทรัพย์.

โอตตัปปะ สะดุ้งกลัวต่อบาปทุจริต จัดเป็นอริยทรัพย์ได้อย่างไร ?
โอตตัปปะ สะดุ้งกลัวต่อบาปทุจริตไม่กล้าทำผิด เพราะมาคำนึงถึงผลแห่งบาปด้วยตนเอง คือ แสดงความคิดกลัวขึ้นในสันดานของตนเอง จัดเป็นธรรมที่คุ้มครองโลก และในทางพระพุทธศาสนาจัดว่าเป็นเครื่องรักษาใจคน อีกทั้งยังจัดเป็นอริยทรัพย์ ทรัพย์ภายในอีกด้วย.

พาหุสัจจะ จัดเป็นอริยทรัพย์อย่างไร ?
ความเป็นคนเคยได้ยินได้ฟังมามาก คือ ทรงธรรม และรู้ศิลปวิทยามาก ย่อมทำให้เป็นผู้กล้าหาญ ทำให้เป็นผู้ฉลาดในพุทธวจนะ และเป็นผู้ฉลาดในศาสตร์แขนงต่าง ๆ พาหุสัจจะ จึงจัดว่า เป็นอริยทรัพย์.

จาคะ จัดเป็นอริยทรัพย์ได้อย่างไร ?
จัดเป็นอริยทรัพย์โดยอาการที่ต้องอาศัยใช้สอย จาคะเป็นเครื่องปกครอง ผู้จะปกครองบริวาร ไม่สละทรัพย์ออกเจือจาน ก็ไม่อาจยึดถือน้ำใจปกครองบริวารไว้ได้ หรือผู้ปรารถนาจะชำระสันดานให้บริสุทธิ์ ถ้าไม่สละตัณหานิสัยและทิฏฐินิสัยก็ไม่อาจถึงวิมุตติหลุดพ้นมลทินได้ จาคะจึงจัดเป็น อริยทรัพย์ .

จาคะ สละให้ปันสิ่งของๆ ตน แก่คนที่ควรให้ปัน คนเช่นไรควรให้ปัน ?
คนเช่นไรก็ตาม ถ้าเขาแสดงความยินดีที่จะรับวัตถุที่บริจาคแล้ว คนเช่นนั้นควรให้ทั้งสิ้นที่กล่าวอย่างนั้นเพราะเขาแสดงอาการชวนให้เกิดความปลื้มใจทั้งทำให้ทานนั้นมีอานิสงส์.

ปัญญา จัดเป็น อริยทรัพย์ได้อย่างไร ?
ผู้มีปัญญารอบรู้อะไรไว้มาก ทำให้อาจกล้าโต้ตอบ แก้ไข คล่องแคล้วรวดเร็วไม่ติดขัด ก็เพราะสมบูรณ์ด้วยปัญญา ปัญญาจึงจัดเป็นอริยทรัพย์.

ปัญญามีกี่ประเภท อะไรบ้าง ?
มี ๒ ประเภท คือ
โลกิยปัญญา คือ ความรอบรู้ของประชาชนชาวโลก ทั่วไป
โลกุตตรปัญญา คือ ความรอบรู้ของพระอริยเจ้า

อริยทรัพย์ จัดเข้าในสังหาริมทรัพย์และอสังหาริมทรัพย์ได้หรือไม่ เพราะเหตุไร ?
ไม่ได้ .
เพราะทรัพย์ ๒ ประการนั้น เป็นทรัพย์ภายนอก ส่วนอริยทรัพย์ มีสัทธาเป็นต้น เป็นทรัพย์ภายใน เป็นนามธรรม.

ธรรมทั้ง ๗ มีสัทธา เป็นต้น ชื่อว่า อริยทรัพย์ ทรัพย์อันประเสริฐเพราะเหตุไร ?
เพราะเป็นเครื่องบำรุงใจให้อบอุ่น แม้จะตายก็ไม่เปลี่ยวใจ เพราะรู้สึกว่าได้เตรียมทรัพย์สำหรับเดินทางในปรโลกพร้อมแล้ว เชื่อว่าคงไม่ไปทุคติ มีแต่สุคติฝ่ายเดียว

อริยทรัพย์ ควรแสวงหาให้มีในสันดาน หมายความว่าอย่างไร ?
หมายความว่า ทุกคนควรแสวงหาอริยทรัพย์ไว้ให้มีในตน คือ ควรฝึกตนให้เป็นคน มี สัทธา หิริ โอตตัปปะ พาหุสัจจะ จาคะ และปัญญา เมื่อฝึกได้แล้วชื่อว่าเป็นผู้ไม่ยากจน ชีวิตย่อมมีคุณค่า มีสาระ

จงสงเคราะห์อริยทรัพย์ทั้ง ๗ ลงในไตรสิกขา ?
สีล หิริ โอตตัปปะ จาคะ สงเคราะห์ ลงในสีลสิกขา
สัทธา พาหุสัจจะ ปัญญา สงเคราะห์ ลงในปัญญาสิกขา.

เหตุไร จึงกล่าวว่าอริยทรัพย์ดีกว่าทรัพย์ภายนอก ?
เพราะว่า อริยทรัพย์ เป็นคุณสมบัติติดเนื่องอยู่ในตัวผู้ใด ไม่มีใครอาจแย่งเอาไปได้ และจ่ายเท่าไรก็ไม่รู้จักหมด ทั้งเป็นเหตุและเป็นเครื่องอุดหนุนโภคทรัพย์ภายนอกด้วย.

ทรัพย์ภายนอกต่างจากอริยทรัพย์อย่างไร ?
ทรัพย์ภายนอกได้แก่ แก้ว แหวน เงิน ทอง ที่มีอยู่ในโลก แม้จะทำการป้องกันรักษาดีอย่างไร ก็จะอยู่ให้ปลื้มใจและใช้สอยได้ก็ชั่วอายุแห่งเจ้าของเท่านั้น เอาติดตามไปใช้ในภายหน้าไม่ได้.
ส่วนอริยทรัพย์ คือ ทรัพย์ภายใน ได้แก่ สัทธา เป็นต้น เป็นคุณสมบัติติดเนื่องอยู่ในตน ไม่มีใครแย่งชิงเอาไปได้ ทั้งเป็นเหตุเครื่องอุดหนุนโภคทรัพย์ภายนอกด้วย และติดตามไปภายหน้า

จบ

สวยงามเป็นระเบียบ
น่าอ่านมากมาย
จุ๊บๆ

เอามาฝากเพื่อนครับ...

อริยทรัพย์ คือ ทรัพย์อันประเสริฐ ๗ ประการ ....
หนทางสู่ความเป็นอิสระด้วยปัญญา เป็นทรัพย์ของพระอริยเจ้า
และเป็นทรัพย์ภายในที่ผู้ใดจะช่วงชิงเอาไปไม่ได้

ขอบคุณทุกท่านที่ร่วมแสดงความคิดเห็นครับ

วรานนท์กำลังหัดเรียบเรียงอยู่ครับ

รู้ข่าวมาจากไหนหรือครับ

แม่นจัง

ร่างกายที่ปราศจากโรคภัยถือเป็นลาภอันประเสริฐ

จิตใจที่ปราศจากความขุ่นมัวของกิเลสถือเป็นมหาลาภ