เคยได้ยินคำว่า "อัพยากตปัญหา" ความหมายคืออะไรครับ ?

ครั้งแรกในรอบขวบปี...
ที่ก๊อปพระธรรมมาลง....

อัพยากตปัญหา

เรื่องที่พระพุทธเจ้าไม่ทรงพยากรณ์

ความหมายของอัพยากตปัญหา

อัพยากต แปลว่าไม่กระทำให้แจ้ง คือไม่ตอบ ดังนั้นอัพยากตปัญหาจึงหมายถึงปัญหาที่ไม่กระทำให้แจ้ง คือปัญหาธรรมที่สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าไม่ทรงพยากรณ์ หรือไม่ทรงกล่าวตอบให้ชัดแจ้งนั่นเอง บางท่านกล่าวว่าอัพยากตปัญหา เป็นปัญหาโลกแตกที่ไม่ควรสนใจเพราะไม่ใช่ทางพ้นทุกข์ แต่เป็นปัญหาอภิปรัชญาที่ละเอียดอ่อน เป็นธรรมประณีตลุ่มลึก ต้องใคร่ครวญอย่างดีจึงจะเข้าใจได้ และผู้มีความเพียรในทางอื่น(ฝักใฝ่ในลัทธิอื่น)ก็ยากที่หยั่งรู้ได้ ในคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาทหาอ่านได้ในพระไตรปิฎกฉบับภาษาไทย ฉบับที่รวบรวมเฉพาะอัพยากตปัญหาคือพระสูตรเล่มที่ ๑๘ ( พระสุตตันตปิฎก สังยุตตนิกาย สฬายตนวรรค ) ซึ่งมี ๑๑ สูตร คือ
๑. เขมาเถรีสูตร ๒. อนุราธสูตร
๓. สารีปุตตโกฏฐิตสูตรที่ ๑ ๔. สารีปุตตโกฏฐิตสูตรที่ ๒
๕. สารีปุตตโกฏฐิตสูตรที่ ๓ ๖. สารีปุตตโกฏฐิตสูตรที่ ๔
๗. โมคคัลลานสูตร ๘. วัจฉะสูตร
๙. กุตุหลสาลาสูตร ๑๐. อนันทสูตร
๑๑. สภิยสูตร
นอกจากนั้นได้กล่าวถึงอัพยากตปัญหาในพระไตรปิฎกฉบับอื่นๆอีกมาก ดังเช่นพระไตรปิฎกฉบับภาษาไทยเล่มที่ ๑๓ (พระสุตตันตปิฎก มัชฌิมนิกาย มัชฌิมปัณณาสก์)ได้แก่ จูฬมาลุงโกยวาทสูตร อัคคิวัจฉโคตตสูตรอภัยราชกุมารสูตร พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทยเล่มที่ ๒๔ (พระสุตตันตปิฎก อังคุตตรนิกาย สัตตกนิบาต) ได้แก่ ทิฏฐิสูตร อุตติยสูตร และ โกกนุทสูตร พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทยเล่มที่ ๒๓ ได้แก่ อัพยากตสูตร สุริยสูตร พระไตรปิฎกฉบับภาษาไทยเล่มที่ ๒๐ ได้แก่ จูฬนีสูตร เป็นต้น

ปัญหาอภิปรัชญาที่พระพุทธเจ้าไม่ทรงพยากรณ์นี้ ประกอบด้วยคำถาม ๑๐ ข้อ มีลักษณะเป็นรูปคำถาม ๒ แบบ คู่กันไป เช่น โลกเที่ยงหรือ โลกไม่เที่ยงหรือ
ซึ่งแบ่งเป็น ๓ กลุ่มย่อย คือ
กลุ่มที่ ๑ ซึ่งมี ๔ ข้อ เป็นเรื่องของโลก
กลุ่มที่ ๒ ซึ่งมี ๒ ข้อ เป็นเรื่องของชีวิต คือร่างกายกับจิตใจ
กลุ่มที่ ๓ มี ๔ ข้อ เป็นเรื่องของภพชาติ

มีต่อ

อัพยากตปัญหา ๑๐ ข้อ

เรื่องโลก
๑. โลกเที่ยงหรือ
๒. โลกไม่เที่ยงหรือ
๓. โลกมีที่สุดหรือ
๔. โลกไม่มีที่สุดหรือ
เรื่องกายใจ
๕. ชีพอันนั้นสรีระก็อันนั้นหรือ
๖. ชีพอย่างหนึ่งสรีระก็อย่างหนึ่งหรือ
เรื่องตาย – เกิด
๗. สัตว์เบื้องหน้าแต่ตายไปมีอยู่หรือ (สัตว์ตายแล้วเกิดอีกหรือ )
๘. สัตว์เบื้องหน้าแต่ตายไปไม่มีอยู่หรือ (สัตว์ตายแล้วไม่เกิดอีกหรือ )
๙. สัตว์เบื้องหน้าแต่ตายไปมีอยู่ก็มี ไม่มีอยู่ก็มีหรือ (สัตว์ตายแล้วเกิดอีกก็มี ไม่เกิดอีกก็มี หรือ)
๑๐. สัตว์เบื้องหน้าแต่ตายไปมีอยู่ก็มิใช่ ไม่มีอยู่ก็มิใช่หรือ (สัตว์ตายแล้วเกิดอีกก็มิใช่ ไม่ เกิดอีกก็มิใช่หรือ)

มีต่อ

ยังมีต่อ

วิเคราะห์วัตถุประสงค์ของผู้ที่ถามอัพยากตปัญหา

ผู้ที่ถามปัญหานี้ บางพวกก็นำเอาปัญหากลุ่มใดกลุ่มหนึ่งมาถาม บางพวกถามรวมไปทั้ง ๑๐ ข้อ วัตถุประสงค์ของผู้ถามคาดว่าน่าจะจำแนกได้เป็น ๒ พวก ดังนี้คือ

๑) ซักถามเพียงเพื่อเป็นธัมมาสากัจฉา อันเป็นมงคลประเภทหนึ่ง ซึ่งมักพบผู้ที่นำเรื่องเหล่านี้มาซักถามกันในชนทุกหมู่เหล่า พระอริยะสงฆ์ถามพระอริยะสงฆ์ด้วยกันเช่นพระสารีบุตรถามพระมหากัสสป บางทีพระสารีบุตรก็เป็นฝ่ายถูกพระรูปอื่นๆ ถาม เดียรถีย์ถามพระพุทธเจ้าหรือพระสาวก พระเจ้าปเสนทิโกศล ถามพระภิกษุณี (พระเขมาเถรีสูตร) เดียรถีย์โต้ตอบกันเองก็มีมาก
๒) อยากรู้มติของพระพุทธเจ้าในเรื่องพวกนี้ อยากรู้เพราะอยากรู้ ก็มี หรืออยากรู้เพื่อเอาเป็นพวกก็มี หรือบางพวกมีมิจฉาทิฏฐิ อยากรู้เพื่อคัดค้านก็มี

จบดีกว่า

ได้ความรู้ดีครับ ขอบคุณครับ

ได้คำตอบดีมากเลยโมทนาสาธุด้วยค่ะ

ขออนุโมทนาครับ คุณเอรากอน

เรา...หน่ะ...ต้องขอขอบคุณ...คุณ...

เพราะถ้าคุณไม่ถาม เราก็คงไม่ไปค้นหาคำตอบ และเราก็คงยังไม่รู้ด้วยซ้ำว่าคำนี้หมายถึงอะไร....

ขอบคุณค่ะ....

นี่...อย่าบอกนะว่าที่เราอุตสาห์ร่ายมาตั้งยาว ท่านชอบท่อนนี้...