ขอความกรุณาผู้รู้ทุกท่านแนะนำหน่อยครับ
ที่ว่า จิตก็ไม่ใช่เรา คือยังไง งง (จิตก็เป็นอนัตตา พอจะเข้าใจ) แล้วเราเป็นอะไร หรือถ้าใครบอกว่า เราเป็นสภาวธรรม ช่วยอธิบายต่อด้วยนะครับ
และอีก1คำถาม แล้วจิต เกิดจากอะไรครับ หลวงปูดุลย์บอกว่าเกิดจาก รูป และนาม แต่ผมไม่เข้าใจ

ขอบพระคุณครับ

คำว่าจิตไม่ใช่เรา หมายถึงว่า จิตมีสภาพเกิดดับหรือเป็นไปตามกฎไตรลักษณ์ ที่ไม่มีผู้ใดจะไปบังคับบัญชาให้ได้ว่าต้องเป็นอย่างนั้นต้องเป็นอย่างนี้ หรือเรียกอีกอย่างว่าจิตตนิยาม เช่นว่า สุขเกิดขึ้นเราก็ยินดีพอใจ น่าปรารถนา แม้เรานั้นจะให้มันตั้งอยู่กับเราตลอดไปก็ไม่ได้เดียวมันก็ต้องดับของมันเอง แม้แต่จิตโกรธก็เช่นเดียวกัน ไม่เป็นที่พอใจ เราจะให้มันดับก็ดับไม่ได้ก็คงไม่เป็นไปตามที่เราปรารถนา เมื่อหมดเหตุหมดปัจจัยก็ดับของมันเอง เป็นต้น
จิตเกิดจาก อวิชชา ปรุงแต่ง ทำให้เกิดสังขาร สังขารจึงทำให้เกิดจิต (ตามหลักปฏิจจสมุปบาท)
ฉะนั้น จิตจึงเกิดมาจาก อวิชชา+สังขาร ครับ

แล้วคำตอบของคำถามที่เหลือละครับ ลุงหมาน

ก็เห็นมี ๒ คำถาม
๑. จิตไม่ใช่เรา
๒. จิตเกิดจากอะไร

เรา เป็นอะไร

เรา เป็นความรู้สึกตัว

เมื่อ ตื่น เรารู้สึกตัว ว่ามีเราอยู่ในโลกนี้
เมื่อ หลับฝัน เรา รู้สึกตัว อยู่ในฝัน
เมื่อ หลับสนิท ไม่ฝัน เราขาดความรู้สึกตัว ขณะนั้น ไม่มีเรา ที่ไหนๆ ไม่รับรู้อะไรทั้งสิ้น ไม่ว่าจะเป็นญาติพี่น้อง ลูกเมีย หรือ แม้แต่ร่างกาย ที่นอนราบกับพื้น ก็ไม่ได้สนใจอะไรทั้งสิ้น ไม่มีความคิด ความอ่านอะไรเลย

การ หลับสนิท ไม่ฝัน น่าจะเป็นแบบเดียวกับการสลบ .................คือไม่รู้สึกตัวอะไร

ใครจะมายืนด่าว่า ใครจะ กระโดดข้ามไปมา เราก็ไม่มีความรู้สึกอะไรทั้งสิ้น

แล้วถามว่า ขณะนั้นมีจิต หรือไม่

มีบางคน เชื่อว่า เวลาหลับสนิทไม่ฝันแบบนั้น ไม่มีจิต

แต่ถ้าเชื่อตามหลักพระพุทธศาสนา แล้ว มีจิต เกิดดับ อยู่ตลอดเวลา

ไม่ว่าจะหลับ จะตื่น จะฝัน หรือจะหลับสนิทแบบไม่ฝัน ก็ตามที

เมื่อ จิตทำงาน โดย เกิดขึ้นตามทวารทั้ง6 ขณะนั้น เป็นวิถีจิต ........จะรู้สึกตัวว่ามีเราอยู่
แต่เมื่อจิต ทำงานเกิดดับ โดยไม่อาศัยทวารใดๆ เลย เมื่อนั้น เป็น วิถีวิมุตตจิต ... ไม่มีความรู้สึกตัว

ทวาร6 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ

เมื่อใด จิต เกิดขึ้น โดยไม่อาศัยทวาร ทั้ง6 เมื่อนั้น เป็น จิตพ้นวิถี(วิถีวิมุตจิต)

ที่เกิดของจิต เรียกว่า วัตถุ6

วัตถุ6 มี ตา หู จมูก ลิ้น กาย และ หทยวัตถุ

ยามที่ เราไม่มีความรู้สึกตัว จิต เกิดขึ้นที่ หทยวัตถุ แต่ไม่อาศัยทวารใดๆ
ยามที่เรารูสึกตัว จิต อาจ เกิดขึ้น ที่วัตถุใดวัตถุหนึ่ง

ข้อที่น่าสังเกตุ คือ บางขณะ จิตเกิดขึ้นที่ หทยวัตถุ แต่เราไม่รู้สึกตัวเลย
บางขณะ จิตเกิดขึ้นที่ หทยวัตถุ แต่เรารู้สึกตัว โดยอาศัยทวารคือใจ

ท่านจึงได้ แบ่งวัตถุ และ ทวารเอาไว้

วัตถุ ก็อย่างหนึ่ง ทวารก็อย่างหนึ่ง คนละความหมายกัน

จิต เกิดจากอะไร

จิต เกิดจากเหตุปัจจัย

ข้อหนึ่งที่ ชัดๆ คือ อารัมณปัจจัย

จิตทุกดวงต้องอาศัย ปัจจัยตัวนี้ ในการเกิดขึ้น

ส่วนปัจจัย อื่นๆ เช่น อนันตรปัจจัย
สหชาตปัจจัย

ก็ต้องศึกษากันต่อไปครับ

น้ำทะเลไม่ใช่..น้ำ
เราไม่เคยเห็นน้ำ...
แต่ในชั้นนี้..ก็ให้จำใว้ก่อนว่า...น้ำทะเลไม่ใช่น้ำ..ที่กื่มกินได้


รูปหรืออายตนภายนอกกระทบอายตนภายใน...ผัสสะเกิด..
วิญญาณ...สัญญา...เวทนา..สังขาร...อาการของจิตก็เกิดอย่างนี้

จิต คือ สิ่งที่รับรู้อารมณ์ และความรู้สึกทั้งหลาย สามารถบันทึกสิ่งที่เกิดขึ้นไว้ได้เป็นความจำเป็นสัญญา
ถ้าพูดตามที่่ลุงหมาน กับคุนกบฯ พูดมาก้คือ สองรูป+1นาม เกิดจิต หรือเรียกว่า มโนวิญญาณ
เหนได้ชัดใน ข้อ3 ของสติปัฏฐาน กับ มโนสุจริต3 จากกุศลกรรมบถ
สำหรับจิต ถ้าพูดตามปกติทั่วไปก้คือจิตใจ ถ้าพูดให้ดีหน่อย หรือภาษาพระ จะเรียกว่า วิญญาณ
เช่นตาเหนรูปเกิดจิตเรียก จักขุวิญญาณ ยังงี้จะเก๊ตง่ายกว่า แต่ในหลายกท. จะชอบเรียกสั้นๆ ผัสสะ พอ

ลุงหมานพูดถูกอยู่อย่างก้คือ นอกจากจะรู้ในเรื่องรูปนาม คือขันธ์ห้า และกฏแห่งกรรมแล้ว จะต้องศึกษา
ให้รู้ถึงหลักปฏิจจสมุปบาท ถึงจะลึกซึ้งในเรื่องของจิตและการเกิดภพชาติไปด้วย ถึงจะเข้าใจ จิต แบบภาพรวมได้

จิต คือ เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ สิ่งเหล่านี้จะทำงานต่อเนื่องกันเป็นลำดับ ยกตัวอย่าง ตาเห็นรูป เกิดจักษุวิยญาณ เกิดสัญญาค้นหาข้อมูลหรือบันทึกข้อมูล สังขารปรุงแต่งความคิด ออกมาเป็นความรู้สึก(เวทนา) คือ โลภ โกรธ หลง

จิตจะทำงานเมื่อมีสิ่งมากระทบทาง ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ

ตัวเราคือ ขันธ์ 5 มี 2 ส่วน คือ รูป กับ นาม
รูป คือ ร่างกาย ประกอบด้วย (ดิน น้ำ ลม ไฟ)
นาม คือ จิต (เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ )
เมื่อเราตาย รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ แยกออกจากกันหมด เพราะ รูปไม่เที่ยง
เวทนาไม่เที่ยง สัญญาไม่เที่ยง สังขารไม่เที่ยง วิญญาณไม่เที่ยง ดังนั้น ขันธ์ 5 ไม่เที่ยง
ไม่มีขันธ์ 5 ไม่มีตัวเรา เราไม่มีตัวตน เกิดจากสิ่งพวกนี้มาประกอบกันชั่วคราวเท่านั้น สุดท้ายแยกออกจากกันหมด

"สิ่งใดไม่เที่ยง สิ่งนั้นเป็นทุกข์ สิ่งใดเป็นทุกข์สิ่งนั้นเป็นอนัตตา"

แล้วอารัมณปัจจัย คืออะไร เกิดจากอะไร ครับ

อีกคำถามคือเราเป็นอะไร ครับ ตอบเหมือนท่านอื่นๆมั้ยครับ

อารัมณปัจจัย
คือ อารมณ์เป็นปัจจัย

เพราะ รูปารมณ์ เป็นปัจจัย จึงเกิด จิตเห็น (จักขุวิญญาณ)
เพราะ สัทธารมณ์ เป็นปัจจัย จึงเกิด จิตได้ยิน(โสตวิญญาณ)
เพราะ คันธารมณ์ เป็นปัจจัย จึงเกิด จิตได้กลิ่น(ฆานวิญญาณ)
เพราะ รสารมณ์ เป็นปัจจัย จึงเกิด จิตลิ้มรส(ชิวหาวิญญาณ)
เพราะ โผฏฐัพพารมณ์ เป็นปัจจัย จึงเกิดจิตกระทบสัมผัส(กายวิญญาณ)
เพราะ ธัมมารมณ์ เป็นปัจจัย จึงเกิดจิตคิดนึก(มโนวิญญาณ)

ขณะ หลับสนิท ไม่ฝันเลย ขณะนั้น เป็นช่วงมโนวิญญาณ เหมือนกัน
การหลับสนิท ไม่ฝัน เรียกว่า ช่วง ภวังคจิต หรืออีกคำหนึ่งคือ จิตพ้นวิถี (วิถีวิมุตจิต)

บทพิสูจน์ ที่ทำให้รู้ว่า จิตไม่ใช่เรา เราไม่ใช่จิต

ก็คือ ตอนที่ เราไม่มีอยู่ เราหายไป เราไม่รู้สึกตัวอะไรเลย ขณะนั้นกลับมีจิต เรียกว่าภวังคจิต

ก็เรานั้นงัย....

รู้ทุกข์....รู้สุข

รู้สงบ...

พระพุทธองค์กล่าวนัยไว้อย่างนี้