สมถะ ต้อง พักจิต สอบอารมณ์ ส่วน วิปัสสนา จิตเดิน ไตรลักษณ์ ให้รู้ อริยสัจ เหนื่อย แล้วพัก เข้าจิต พักจิต หายเหนื่อย แล้ว จิต ตรวจ อริยสัจ อีก ดังนี้

ฉะนั้น ให้ฉลาด การพักจิต การเดินจิต ทั้ง วิปัสสนา และ สมถะ พระโยคาวจรเจ้า ทิ้งไม่ได้ ชำนิชำนาญ ทั้ง สองวิธี จึงจะ เอาตัว พ้นจาก กิเลส ทั้งหลาย ไปได้..

หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต..




"ขอให้ท่านทั้งหลาย สำรวจดูความสุขว่า ตรงไหนที่ตนเห็นว่ามันสุขที่สุดในชีวิต ครั้นสำรวจดูแล้วมันก็แค่นั้นแหละ แค่ที่เราเคยพบมาแล้วนั่นเอง ทำไมจึงไม่มากกว่านั้น มากกว่านั้นไม่มี โลกนี้มีอยู่แค่นั้นเอง แล้วก็ซ้ำๆ ซากๆ อยู่แค่นั้น เกิด แก่ เจ็บ ตาย อยู่ร่ำไป

มันจึงน่าจะมีความสุขชนิดพิเศษกว่า ประเสริฐกว่านั้น ปลอดภัยกว่านั้น พระอริยเจ้าทั้งหลาย ท่านจึงสละสุขส่วนน้อยนั้นเสีย เพื่อแสวงหาสุขอันเกิดจากความสงบกาย สงบจิต สงบกิเลส เป็นความสุขที่ปลอดภัยหาสิ่งใดเปรียบมิได้เลย"



หลวงปู่ดูลย์ อตุโล..






ปัจฉิมโอวาท.. หลวงพ่อปาน วัดบางนมโค

“พวกเธอทั้งหลายมีความสนใจ ในด้านการเจริญสมถกรรมฐานวิปัสสนากรรมฐานกันดีมาก สิ่งทั้งหลายเหล่านี้ล่ะบรรดาลูกรัก ศีล สมาธิ ปัญญา เท่านั้น ที่จะช่วยตัวเราได้ ขึ้นชื่อว่าทรัพย์สินทั้งหลายภายนอก อันเป็นโลกียทรัพย์ไม่มีทางที่จะช่วยเราได้เลย

บรรดาลูกทั้งหลาย จงมองดู พ่อสร้างวัดกี่วัด สมบัติของสงฆ์โดยเฉพาะอย่างยิ่งที่วัดบางนมโคเอาเฉพาะของใช้ ถ้าชาวบ้านจะทำงานคราวเดียวกัน ๔ ราย ก็จะใช้กันได้อย่างฟุ่มเฟือย ของจะไม่ขาดแคลน แต่ว่าสิ่งทั้งหลายเหล่านี้ทั้งหมดที่พ่อทำไว้ก็ดี ที่วัดนี้ก็ตามวัดอื่นก็ตาม เวลานี้พ่อป่วยไข้ไม่สบาย มันช่วยอะไรพ่อได้บ้าง ทรัพย์สมบัติทั้งหลาย ไม่สามารถจะช่วยทุกขเวทนาได้ ขอลูกทั้งหลายจงจำไว้

แล้วเมื่อเวลาพ่อจะตายมีทรัพย์ส่วนไหนบ้าง ที่มันจะพยุงกายพ่อไม่ให้ตายได้ นี่พ่อสร้างความดีมามาก แต่ขันธ์ ๕ มันก็ไม่เคยตามใจพ่อ พ่อเคย คิดว่า มันยังไม่ควรจะแก่ มันยังไม่ควรจะทรุดโทรมถึงขนาดนี้ แต่ว่ามันรอพ่อเมื่อไหร่ล่ะ มันไม่ได้รับคำสั่ง มันไม่ได้ฟังคำสั่ง มันปฏิบัติตามหน้าที่ของมัน นี่กฎธรรมดาของขันธ์ ๕ นะลูกรัก ..จำไว้ให้ดี

หลวงพ่อปาน โสนันโท..